Koniec atrakcji – nutrie do eksterminacji? Co Rybnik zrobi z nowymi przepisami dot. gatunków obcych?

Nutrie do „szybkiej eliminacji”

Na kanwie prawa UE jeszcze w tym roku w Polsce wejdzie w życie rozporządzenie, które określi gatunki stanowiące zagrożenie dla Polski/UE i tzw. „środki zaradcze”. Do tej pory, od 11 sierpnia 2021 r., obowiązywała dla naszego kraju wyłącznie ustawa o gatunkach obcych, ustanawiająca ramy dla tego zjawiska, i lista IGO wprowadzona w 2011 r.

Rozporządzenie podzieli IGO umieszczone w wykazie krajowym i unijnym na gatunki szeroko rozprzestrzenione oraz podlegające szybkiej eliminacji. Ze względu na wciąż nielicznie występujące nutrie w środowisku przyrodniczym w Polsce, gatunek ten trafi raczej do tych ostatnich. Jednak bez względu na to, nutrie w środowisku po prostu zgodnie z przepisami pozostawać nie mogą i będą musiały zostać odłowione – opisuje Rafał Maciaszek.

Projekt nowego rozporządzenia, które znacznie poszerzy listę IGO, opublikowano już w Rządowym Centrum Legislacji. I tak jak w prawie UE – nutrie znajdujemy w tabeli gatunków podlegających szybkiej eliminacji.

Odstrzał, odgrodzenie lub środki farmakologiczne

Oznacza to, że „maskotkami Rybnika” trzeba będzie zająć się w jeden z określonych przez ustawodawcę sposobów. Tu zaś nie rozgranicza się „środków zaradczych” ze względu na zagrożenie dla Polski czy UE – projekt rozporządzenia RM wskazuje łącznie, jakie działania podjąć w ujęciu ogólnym wobec zwierząt uznanych za IGO.

Są to:

- środki mechaniczne lub fizyczne – odłów ręczny lub przy użyciu narzędzi, w szczególności czerpaków, pułapek żywołownych lub sieci stawnych, niszczenie jaj lub form rozwojowych, elektropołowy, odstrzały z broni palnej, odgradzanie lub przetrzymywanie w azylach dla zwierząt lub w innych obiektach izolowanych,

- środki chemiczne – stosowanie środków farmakologicznych, środków ochrony roślin wprowadzonych do obrotu na podstawie zezwolenia [...] lub innych środków chemicznych zgodnie z odrębnymi przepisami.

Przy zwalczaniu IGO współpracować mogą ze sobą różne służby państwowe, w tym organy ochrony przyrody, organy celne, myśliwi, leśnicy, zarządcy wód, Główny Inspektorat Rybołówstwa Morskiego, a także zarządcy nieruchomości Skarbu Państwa.

Bardzo często mówi się, że decyzję w tej sprawie należy pozostawić naturze. Zapytam się więc, a na jakiej to podstawie? Czemu odpowiedzialność za nasze nieprzemyślane działania ma brać przyroda? - komentuje całą sprawę Rafał Maciaszek.

Kto w Rybniku zaradzi „gatunkowi obcemu”?

Ponieważ nutrie w Rybniku spotkać można głównie na brzegach Nacyny i bulwarach, które są terenami należącymi do miasta, zapytaliśmy, jak w świetle prognozowanych zmian w prawie (wówczas nie był znany jeszcze projekt rozporządzenia, ale prawo unijne i dotychczasowe polskie dokumenty już obowiązywały od dawna), magistrat zapatruje się na zaradzenie temu „problemowi”.

Obecnie obowiązujące przepisy nie wskazują wprost organu odpowiedzialnego za usunięcie ze środowiska gatunku obcego – dowiedzieliśmy się od Agnieszki Skupień, rzecznik UM w Rybniku.

Jak wynika z udzielonych nam odpowiedzi – miasto wie, że Rada Ministrów pracuje nad wprowadzeniem prawa unijnego do prawodawstwa krajowego, wie, że Prezydent RP podpisał ustawę o gatunkach obcych, jednak przez brak rozporządzenia, które określać będzie szczegóły co do środków zaradczych, nie wiadomo, czy miasto jakieś działania podejmie.

Dlatego: brak rozporządzeń wykonawczych – wszelkie działania będą podjęte dopiero po ich ukazaniu się; dlatego Miasto nie prowadzi monitoringu liczebności, w związku z czym nie zna skali populacji zwierząt gatunku nutria amerykańska, przebywających na terenie miasta Rybnika; dlatego wszelkie działania ze strony Miasta podjęte zostaną po wprowadzeniu brakujących rozporządzeń wykonawczych, o ile będą one w kompetencji gmin – przekazuje nam Agnieszka Skupień.