Drastycznie wzrosła ilość prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży. Najmłodszy ma 8 lat. O tym trzeba mówić!

Grupa rówieśnicza to nie wszystko. Kuleją relacje rodzinne

Kolejnym powodem, przez który nieletni chcą popełnić zamach na własne życie, to relacje rodzinne, a w zasadzie ich brak. W ostatnich latach relacje rodzinne się rozluźniły.

Podczas zbierania wywiadu, pytam pacjenta o relacje z rodziną, często wtedy słyszę, że ”od czasu do czasu do siebie dzwonimy”. Kiedyś się spotykaliśmy, na urodzinach, imprezach rodzinnych, odwiedzaliśmy się. Rodzina była całością i kiedy coś się działo, to rodzina reagowała. Teraz dużo pracujemy, a dzieci zostają czasami same sobie. One materialnie wszystko mają, ale czy emocjonalnie? Myślę, że nie — zwraca uwagę dr Zuzanna Cebo.

Kontakt z rodzicami teraz jest zupełnie inny niż kiedyś. Ciężko dziecku z problemem natury psychicznej pójść do rodzica i powiedzieć, że chce się zabić. Pamiętajmy jednak, że takie myśli są poprzedzone całym procesem. To nie jest tak, że wstajemy rano i myślimy, "a zabiję się".

Jest dość duży odsetek osób, które zgłaszają się do mnie, nie mówiąc najbliższym o problemie, czy myślach samobójczych. Miałam panią, która przyszła z córką, ponieważ powiedziała jej, że się zabije. Matka wówczas cieszyła się, że dziecko jej to powiedziało, bo mogła zareagować. Jednak są też sytuacje, kiedy dziecko mówi rodzicowi, że ma już dość i chyba się zabije. Na co rodzice odpowiadają - daj spokój, ogarnij się, idź do szkoły i zajmij się nauką. — mówi lekarka.

Czujność przede wszystkim

Rodzice sami przyznają, że popełniają błędy wychowawcze. W tych trudnych czasach dzieci są wychowywane jak "w bańce". Robimy wszystko, by uchronić dziecko przed popełnieniem błędu, jesteśmy nadopiekuńczy. Kiedy przychodzi moment, że dziecko musi się zmierzyć z jakimś problemem, to sobie nie radzi.

Oczywiście kolejnym powodem myśli samobójczych może być zupełnie przeciwna sytuacja. Dziecko jest zupełnie pozbawione opiekuńczości rodziców, zainteresowania, dialogu. To również wykazuje wysoki współczynnik ryzyka targnięcia się na własne życie. Często pojawia się przemoc w rodzinie, z którą dzieci same nie są w stanie sobie poradzić.

Na pewno jest to problem wieloprzyczynowy, jednak my — jako dorośli — jesteśmy odpowiedzialni za nasze dzieci. Musimy podjąć wszelkie kroki, aby im pomóc, aby je ratować — zauważa ordynator Oddziału Pediatrii w WSS nr 3 w Rybniku.

W jaki sposób podejmowane są próby samobójcze?

W zależności od tego, czy mówimy o kobietach, czy mężczyznach, mówimy też o różnych próbach targnięcia się na swoje życie. Częściej dopuszczają się tego mężczyźni niż kobiety i to oni są w tych działaniach skuteczniejsi. Wśród mężczyzn największy odsetek samobójstw jest przez powieszenie. Kobiety, dopuszczają się większej ilości prób samobójczych, a najczęściej robią to przez zażywanie dużej ilości leków. Statystycznie więcej targnięć na życie dotyczy mieszkańców wsi niż w dużych miast. Wśród nieletnich najczęściej pojawiają się próby samobójcze przez zażywanie dużej ilości różnych leków.

Pierwsze oznaki, na które należy reagować

Mimo, że nie można jednoznacznie wskazać zachowań, które sugerują o depresji, czy myślach samobójczych, musimy pozostać czujni, gdy jakieś zachowania zaczynają odbiegać od codziennej normy.

Dzieci się wycofują, zamykają się w sobie, nie chcą rozmawiać z rodzicami, to są pierwsze sygnały, które rodzicom powinny dać ostrzeżenie. Często pojawiają się samookaleczenia w miejscach niewidocznych, jak uda, czy brzuch. Okaleczanie się pozwala uwolnić napięcia, które to dziecko przytłaczają, przynosi to na jakiś czas ulgę. Jeżeli nie będzie żadnej reakcji, osoba taka może podejmować kolejne próby, aż w końcu postanowi targnąć się na własne życie — mówi dr Renata Ullmann.

- W większości przypadków są to zachowania depresyjne, z których 20% statystycznie podejmie próbę samobójczą, z tego kolejny odsetek (niemały) zrobi to skutecznie. Statystycznie, około tylko 17% samobójców zostawia listy pożegnalne. Częściej na przykład chcą pozamykać jakieś sprawy, np. oddać książki, spłacić zobowiązania itp. - mówi dr Zuzanna Cebo ze Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku.