Najmłodsza pacjentka ma 22 lata. O tym, jak ważne jest badanie piersi i wparcie w leczeniu rozmawiamy z onkolog kliniczną

W piątek (27 października) Fundacja "Rakowi-Stop" organizowała w Centrum Onkologii Integracyjnej, jakie powstało w rybnickim Juliuszu pierwsze warsztaty dla osób w chorobie nowotworowej oraz ich bliskich. Była joga oraz warsztaty z psychoonkologiem, który odgrywa ważną rolę w leczeniu choroby nowotworowej. Rybnik.com.pl rozmawiał o raku piersi z onkologiem kliniczną, która wspiera Fundację "Rakowi-Stop", dr n. med. Katarzyną Kryszczyszyn-Musialik.

Redakcja: październik, miesiąc wyjątkowy dla kobiet. Idealny moment do rozmowy o nowotworze piersi, ale przede wszystkim o profilaktyce.

K. Krzyszczyszyn-Musialik: Rak jest chorobą cywilizacyjną, czyli tak naprawdę związaną z nieprawidłowym stylem życia. Modyfikując swój styl życia, możemy w 66% zmniejszyć ryzyko zachorowań na raka. Jeżeli chodzi o profilaktykę, to wyróżniamy dwa rodzaje. Profilaktyka wczesnej fazy to jest to wszystko, co możemy zrobić, aby zapobiec chorobie i tu właśnie kwalifikuje się zmiana stylu życia, odpowiednia aktywność fizyczna, odpowiednia dieta. W przypadku raka piersi jest to unikanie otyłości, palenia papierosów, spożywania alkoholu, odpowiednie zachowania prokreacyjne. Natomiast badania profilaktyczne, obejmują różne badania zalecane i które są udowodnione. W przypadku raka piersi, to jest mammografia, która zmniejsza ryzyko zgonu z powodu raka piersi. Od września zmieniły się zalecenia, bezpłatne badania może mieć kobieta w wielu od 45 do 75 lat. Nie potrzebuje do tego skierowania. Wcale to nie oznacza, że nie można jej zrobić w młodszym wieku. Tyle tylko, że wówczas na takie badanie kieruje lekarz po wcześniejszym wywiadzie. Zalecenia dla kobiet są takie, by każda co dwa lata wykonywała USG piersi, a gdy ma czynniki ryzyka to częściej. Kobieta w wieku 40 lat powinna zrobić mammografię.

Często słyszymy od młodych kobiet "mnie to nie dotyczy". Ile lat miała najmłodsza pacjentka z rakiem piersi w pani karierze?

Obecnie w leczeniu mamy pacjentkę 22-letnią. Są pacjentki w ciąży z chorobą nowotworową. Ciężarna tak samo, jak każda inna kobieta może zachorować na raka piersi. Dlatego kobiety w ciąży po 30 roku życia powinny wykonać obowiązkowo badania piersi. Musimy wiedzieć, że w ciąży rak piersi może być skutecznie leczony!

W jakim przedziale wiekowym zachorowalność na nowotwory jest największa?

Najczęściej w 6 dekadzie życia najczęściej występuje choroba nowotworowa, czyli po 50 roku życia. Mamy też pacjentki po 90-ce w trakcie leczenia onkologicznego. Większość chorób nowotworowych związana jest z wydłużeniem okresu naszego życia i kumulują się w nas różne rzeczy związane ze stylem naszego życia. To, że my zmodyfikowaliśmy styl życia, choroby te pojawiają się szybciej. Dodatkowo rak u osób młodszych często ma podłoże genetyczne.

Coraz więcej słyszymy o zachorowaniach na raka. To wynika z postępu medycyny, czyli kiedyś po prostu niektórych nowotworów nie diagnozowali?

Trudno powiedzieć. Na pewno faktem jest, że liczba chorób nowotworowych rośnie. Szczególnie teraz, pocovidowo obserwujemy tsunami pacjentek onkologicznych. Na pewno ma to związek z "długiem zdrowotnym", który COVID spowodował, czyli brakiem dostępności do lekarza, opóźnieniem diagnozy itd. Poza tym wykonujemy cały czas za mało badań profilaktycznych. Polki nie robią badań! W Polsce zgłaszalność na badania profilaktyczne jest jedna z najgorszych w UE. Polki nie chodzą do ginekologa, a najczęstszym powodem wizyty u ginekologa jest ciąża.

Polki nie badają się z obawy przed wykryciem choroby, czy po prostu nasz pędzący styl życia, praca, popularne "nie mam czasu" jest argumentem?

Moim zdaniem jest to wina przede wszystkim nieodpowiedniej edukacji. My nie mamy świadomości, że warto się badać, że warto sprawdzać. Jeżeli byłby odpowiedni poziom świadomości, to i czas, i pieniądze na badania by się znalazły. Słyszę od kobiet, że są kolejki do kosmetyczki, do fryzjera, więc ktoś się na te zabiegi zapisuje i czeka. W kolejce na USG czy inne badanie nie chcemy czekać, nie chcemy się zapisać. Warto sobie odpowiedzieć na pytanie, jaka jest kobieta zadbana? Moim zdaniem jest to nie tylko wygląd zewnętrzny, ale też aktywność fizyczna, zdrowy styl życia i właśnie badania profilaktyczne. Największą nadumieralność z powodu choroby nowotworowej obserwujemy u kobiet przed 50 rokiem życia. Czyli kobiety, które są matkami, babciami, aktywne zawodowo, które całemu społeczeństwu polskiemu mogłyby się przysłużyć, umierają na raka.

Czy rak to nadal wyrok śmierci?

Wykrycie raka we wczesnym stadium wiąże się z dużo lepszym rokowaniem i daje szanse, aby pokonać chorobę. Jeżeli nowotwór jest zaawansowany, to szanse są dużo mniejsze. Rak piersi jest drugim nowotworem złośliwym kobiet pod względem umieralności, mimo że jest najczęstszą chorobą nowotworową, na którą zapadają Polki. Na pierwszym miejscu umieralności wśród nowotworów u kobiet jest rak płuc. Nie każdy rak musi być złośliwy. Przy szybkim wykryciu choroby możemy mówić praktycznie o 100% wyleczeniu, ale przy nowotworach zaawansowanych praktycznie nie mówimy o wyleczeniu, tylko o leczeniu przewlekłym choroby. Przeżycie pięciu lat w leczeniu choroby nowotworowej to 44%.

Jak przebiega leczenie raka piersi? Czy to jest schematyczne leczenie — oparacja odjęcia piersi, chemioterapia, radioterapia?

Dla laików rak piersi, to jedna choroba. Dla onkologów jest rozróżnionych przynajmniej pięć podtypów tego nowotworu. Leczeni dopasowywane jest do konkretnego typu choroby. Często jest stosowana immunoterapia, leczenie celowane. Poza tym leczenie zależy od stopnia zaawansowania choroby. Część pacjentem kierowana jest na operację, część rozpoczyna leczenie od indukcyjnej hormonoterapii, chemioterapii. To jest proces indywidualny.

Czytaj dalej na kolejnej stronie