Będzie chłodniej i gdzieniegdzie ciemniej. Tak Rybnik oszczędza na energii. Lista jest długa!

To już wiecie, w połowie września premier Mateusz Morawiecki ogłosił wprowadzenie Tarczy Solidarnościowej, która ma pomóc Polakom przejść przez trudny okres związany z niestabilną sytuacją energetyczną. Założeniem programu jest "zamrożenie" cen energii elektrycznej dla gospodarstw, które będą ją oszczędzać. Ale tarcza obejmuje również zmiany w obiektach administracji rządowej i samorządowej, na których spoczywa obowiązek zmniejszenia zużycia prądu o 10%.

Co w tej sprawie zrobił rybnicki magistrat, jeżeli chodzi o oszczędzanie energii? Otrzymaliśmy od Agnieszki Skupień, rzecznik Urzędu Miasta w Rybniku długą listę.

Ukazał się projekt ustawy, a w nim informacja, że pierwszym miesiącem obowiązywania ustawy jest grudzień tego roku, to tak tylko dla porządku, ale oszczędności zaczęliśmy już od września – zaznacza.

Zobaczmy zatem, gdzie „przykręcono kurek”.

Urząd Miasta Rybnik:

1. wyłączenie kurtyn powietrznych:

- kurtyny są włączone średnio 8 godz./dobę w dni robocze z mocą 50% w sezonie grzewczym (szacunkowe oszczędności mogą wynieść około 1500-2000 kWh/ miesiąc co daje kwotę ~ 1000-1500 zł);

2. obniżenie temperatury średnio o 2 ºC w pomieszczeniach- obniżenie temperatury o 1ºC generuje oszczędności zużycia energii o około 5-7 %, tj. np. dla budynku przy ul. Zamkowej 5 (ogrzewanego energią elektryczną). Szacunkowe oszczędności mogą wynieść około 400 kWh/ miesiąc co daje kwotę ~ 300 zł;

3. korekta harmonogramu (skrócenie o 10% czasu ogrzewania pomieszczeń)- aktualnie ogrzewanie pomieszczeń w godz. 5.00–16.30 (w czwartki do 19.00); w pozostałych godzinach doby i w weekend obniżenie temperatury o 5 ºC);

4. wyłączenie podgrzewaczy wody we wszystkich toaletach - (szacunkowe oszczędności mogą wynieść około 1000 kWh/ miesiąc co daje kwotę ~ 750 zł);

5. kontynuacja kolejnego etapu wymiany oświetlenia na LED (około 60 szt. opraw kasetonowych świetlówkowych 72 W zostanie zastąpionych oprawami LED 36 W);

- (szacunkowe oszczędności mogą wynieść około 400 kWh/ miesiąc co daje kwotę ~ 300 zł);

Uwaga: w poprzednich etapach wymieniono ponad 300 szt. opraw;

6. ograniczenie oświetlenia zewnętrznego i nocnego (np. wyłączenie 50% oświetlenia);

- zakup i zainstalowanie dodatkowych urządzeń do bieżącego monitorowania parametrów i zużycia energii elektrycznej.

Przedstawione wyliczenia i kwoty mają wymiar szacunkowy, bo zależą przede wszystkim od warunków atmosferycznych w okresie zimowym, kiedy ilość zużytej energii na utrzymanie temperatury np. 21 ºC w pomieszczeniach jest nieporównywalnie większa przy temperaturze zewnętrznej wynoszącej -20 ºC, niż przy +10 ºC – wyjaśnia Agnieszka Skupień.

RSK

Parking wielopoziomowy

RSK wdrożył oszczędzanie energii elektrycznej poprzez częściowe wyłączenie na każdym poziomie linii oświetleniowych do ilości światła 30%. Wyłączenie systemu podgrzewania wjazdów na każdy poziom.

Zimą planujemy całkowite wyłączenie z użytkowania wjazdu oraz poziomu ostatniego narażonego na bezpośrednie czynniki atmosferyczne – brak zadaszenia – słyszymy w RSK.

Średni czas pracy lamp 10,4h/dzień x 365 dni = 3796h

Zużycie energii przez 1 h oświetlenia na poziomach to 13.2 kWh x 0,83 zł/kWh to koszt blisko 11 zł

3796h x 11 zł daje kwotę 41 756 zł

41 756 zł x 30% to 12 526 zł – koszt oświetlenia (41756 – 12526 = 29230)

Utrzymanie oświetlenia na poziomie 30% da oszczędność 29 230 zł

Budynki administracyjne i socjalne

Obniżyliśmy temperaturę systemów grzewczych w pomieszczeniach z poziomu 23°C na 21°C. Wg ekspertów energetycznych obniżenie ogrzewania o 1 stopień da 6% oszczędności. Koszty ogrzewania pomieszczeń socjalnych i administracyjnych około 60 000 zł x 12% da oszczędność 7 200 zł – informuje RSK.

Oświetlenie parkingów miejskich

Plany inwestycyjne na rok 2023 zakładają wymianę starego oświetlenia parkingów miejskich na nowoczesne oprawy ledowe w ilości 113 sztuk.

Średni czas pracy lamp 10,4h/dzień x 365 dni = 3796 h

Obecnie lampy zużywają 22,6 kwh/h

22,6 kwh x 3796h = 85 789 kwh na rok x 0,7zł średnia cena kWh co daje kwotę 60 052 zł

Zaplanowane nowoczesne oświetlenie ledowe zużywa o 50% energii mniej

Wobec powyższego oszczędność na poziomie 30 000 zł

MOSIR

Główne działania: obniżenie temperatury w nieckach basenowych pływalni krytych (1-1,5 stopnia), obniżenie temperatury w halach basenowych (1-1,5 stopnia), ograniczenie włączania klimatyzatorów na salkach treningowych i w budynkach biurowych, zmniejszenie godzin dostępności saun, regulacja czasowa czujników ruchu znajdujących się w szatniach i korytarzach (skrócenie czasu działania – szybsze wyłączenie się oświetlenia).

Oprócz działań prowadzonych przez pracowników MOSiR, ważna będzie też akcja edukacyjna, polegająca na budowaniu świadomości wśród użytkowników obiektów MOSiR-u, że ich postawa, również będzie miała wpływ na finalną cenę np. biletu na basen.

Każdy może pomóc gasząc za sobą światło, optymalizując czas korzystania z pryszniców, w sposób rozsądny korzystając z całej infrastruktury, np. zamykać okna na noc w czasie grzewczym (wietrzyć można po i przed treningiem) – podkreśla dyrekcja MOSiR-u.

Zarząd Zieleni Miejskiej

- wyłączył oświetlenie alejek na tężni solankowej, w co drugiej latarni, wygasił również 50% oświetlenia dojazdu i samego obiektu kompostowni miejskiej. Na efekty finansowe oraz oszczędności w zużyciu energii musimy jednak poczekać do pierwszych rozliczeń.

- wyłączył fontanny w okresie opadów deszczu i wyraźnie niższych temperatur, a w przyszłym roku planuje zmniejszyć czas funkcjonowania wszystkich fontann o 30%, co znacznie ograniczy zużycie prądu i wody.

Oświetlenie świąteczne można by ograniczyć do ekspozycji na Rynku i w jego okolicach oraz do jednej symbolicznej choinki w dzielnicach miasta co dałoby wymierne oszczędności w energii elektrycznej (tysiące kWh za sezon). Nie ma możliwości ograniczenia świecenia ozdób świątecznych godzinowego, gdyż są one zasilane z oświetlenia ulicznego (jak świeci latarnia to świeci i element świąteczny. Czas ekspozycji możemy ograniczyć tylko na Rynku, na UM, na choince z kul ul. Sobieskiego , na pozostałych punktach i w dzielnicach zależymy od oświetlenia ulicznego – dowiadujemy się.

Jeżeli będzie decyzja, ZZM ma możliwości techniczne, aby ograniczyć ilość światła (ilość świecących opraw) lub czas świecenia w nocy w parkach i skwerach.

Co do ogrzewania to ograniczamy temperatury w pomieszczeniach biurowych i warsztatach, kontrolujemy ustawienie zaworów termostatycznych przy grzejnikach, aby zoptymalizować temperatury wewnątrz. Zmniejszy to zużycie gazu, ale nie zmniejszy kosztów, gdyż PGNiG poinformowało nas o wzroście ceny kWh (ceny gazu) o 900% co spowoduje szacowany wzrost kosztów ogrzewania z 70 tyś rocznie do 630 tyś – informuje Zarząd.

Domy Kultury

Domu Kultury w Rybniku-Boguszowicach:

- zmniejszenie temperatury na gazowym piecu centralnego ogrzewania o 2 stopnie,

- wyłączanie oświetlenia w godzinach porannych w ciągach komunikacyjnych,

- zakaz używania dodatkowych źródeł ogrzewania np. grzejniki elektryczne, klimatyzatory,

- oszczędzanie wody,

- przegląd instalacji wodnej, celem naprawy ewentualnych przecieków (cieknące krany, spłuczki),

- przeprowadzenie rozmowy z pracownikami mające na celu oszczędzanie energii elektrycznej,

- kontrola stanowisk pracy (wyłączanie nieużywanych sprzętów elektrycznych).

Dom Kultury w Rybniku-Chwałowicach informuję, że :

1. W ogrodzie społecznym wyłączone zostaną lampki ozdobne, które oświetlały w nocy część ogrodu.

2. W holu górnym i dolnym od godz. 8.00-16.00 nie będzie włączane oświetlenie sufitowe, łącznie 15 lamp.

3. W 7 pokojach biurowych grzejniki pokojowe (kaloryfery) będą nastawione na 3 eko.

4. W okresie zimowym DK nie bdzie używać klimatyzatorów ściennych do ogrzewania pomieszczeń - łącznie 9 klimatyzatorów.

Dom Kultury w Rybniku – Niewiadomiu

- w 2022 r wdrożył procedurę wymiany oświetlenia w całym budynku Domu Kultury oraz w "Filii pod Lipami" na energooszczędne, co w znaczący sposób przyczyniło się do obniżenia kosztów oświetlenia.

- ponadto z uwagi na konieczność obniżania kosztów funkcjonowania Domu Kultury zarządzono, aby w godzinach od 8.00 do 14.00 pomieszczenia nieużytkowane wraz z Galerią pozostawały nieoświetlone. Oświetlenie używane jest jedynie w pomieszczeniach biurowych.

- jednocześnie w czasie trwania kół zainteresowań, warsztatów itp. Galeria, na której rodzice oczekują na odbiór dzieci jest oświetlona w minimalnym zakresie.

- jeśli chodzi o kwestię ogrzewania budynku Domu Kultury zmniejszono moc ogrzewania na podzielnikach, co jednak z uwagi na opłatę naliczaną na podstawie zamówionej mocy grzewczej może w niewielki sposób wpłynąć na obniżenie kosztów za ciepło.

Zbytkowa Kopalnia Ignacy informuje, że:

- Wystawę multimedialną "Wiek Pary" oraz stanowiska doświadczalne w małym centrum nauki SOWA włącza dopiero w momencie zakupu biletów (co daje miesięcznie ok 20% oszczędności)

- w okresie letnim, kiedy nie będą uruchamiane nagrzewacze powietrza planuje zmniejszyć zamówioną moc poboru energii elektrycznej (co daje szacunkowo ok 25% oszczędności).

Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Rybniku

- informuję, że w budynku Biblioteki Głównej przy ul. Szafranka 7 trwają obecnie prace związane z termomodernizacją. Do czasu ich zakończenia niemożliwe jest realne oszacowanie bieżących oszczędności związanych z zużyciem energii i wody. Zakładamy, że po zakończeniu termomodernizacji obiektu uzyskamy oszczędność zużycia c.o. i energii elektrycznej rzędu 20%.

Do tego czasu, w celu ograniczenia kosztów,

- zmniejsza moc ogrzewania w magazynach książek

- może zrezygnować z oświetlenia zewnętrznego (po zakończeniu remontu)

Teatr Ziemi Rybnickiej

Od lat stosuje zasadę racjonalizacji kosztów energetycznych, gdzie sukcesywnie wymieniane są źródła światła na energooszczędne, prowadzony jest monitoring energetyczny i stosowane są zabiegi mające na celu zminimalizowanie zużycia energii. Jednym z zabiegów oszczędności energetycznej w ostatnim czasie było wyłączenie ekranu led znajdującego się na elewacji frontowej Teatru, co daje oszczędność w granicach 40.000 zł rocznie (przy obecnych cenach energii).

W przypadku drastycznych podwyżek cen wprowadzimy działania mające na celu wygenerowanie dodatkowych oszczędności, takie jak obniżenie temperatury pomieszczeń czy zmniejszenie stopnia schłodzenia klimatyzacji, która generuje największy pobór prądu w naszej placówce – słyszymy.

W Domu Kultury w Rybniku Niedobczycach wprowadzono następujące rozwiązania:

- skrócenie czasu pracy oświetlenia zewnętrznego z 12 godzin do 8 godzin (oszczędność około 30%)

- ograniczenia do niezbędnego minimum oświetlenia wewnętrznego: dotyczy przede wszystkim holi, korytarzy, sali widowiskowej i imprezowej oraz garderób i pomieszczeń administracyjnych, oraz magazynowych (szacowana oszczędność w tym zakresie około 5%)

- przeprowadzono rozmowy z pracownikami technicznymi i sprzątaczkami w celu stałego monitorowania i świadomego stosowania zasad oszczędności energii poprzez wyłączanie oświetlenia w pomieszczeniach w nieużyciu i wyłączanie urządzeń elektrycznych (np. ksero itp).

Opierając się na szacunkowych wyliczeniach liczymy, że oszczędność w tym zakresie wyniesie około 5%.

- ograniczenia czasu pracy niektórych urządzeń grzewczych (kaloryfery), poprzez wyłączenie ich na zaworach zasilających (około 5%)

- w zakresie oszczędności ogrzewania systemowego zaplanowano obniżenie temperatury pomieszczeń biurowych o 1 stopień Celsjusza a w pomieszczeniach technicznych (warsztat, magazyny, garderoby) o 2 stopnie Celsjusza (prognozowana oszczędność około 10%)

- strefowe wyłączenie ogrzewania obszarów pozostających w nieużyciu, tj. hole, garderoby, toalety, sala widowiskowa oraz sala imprezowa Planowane wyłączania będą w godzinach od 19.30 do 14:00 dnia następnego. Po zastosowaniu tego rozwiązania DK spodziewa się oszczędności w tym zakresie na poziomie około 5-8%.

Jednostki Oświatowe

Ponieważ jednostki oświatowe zostały przez ustawodawcę uznane za podmioty realizujące ważne zadania społeczne nie przewidujemy na obecną chwilę drastycznych zmian w ich funkcjonowaniu.

Natomiast podjęte zostały następujące działania:

- Każdy dyrektor zobowiązany jest do prowadzenia racjonalnej gospodarki finansowej – wydatki jednostek oświatowych są dokładnie analizowane na etapie planowania budżetu, a następnie w trakcie realizacji w ciągu roku,

- Jednostki oświatowe otrzymały wytyczne do planowania środków finansowych na media,

- Od wielu lat jednostki oświatowe zobowiązane są do ciągłego monitorowania zużycia energii (program PRZEMEK),

- Większość jednostek oświatowych przeszła termomodernizację

- Jednostki oświatowe zgodnie z przepisami zobowiązane są do utrzymywania minimalnej temperatury w pomieszczeniach, w których prowadzona jest nauka (18 stopni Celsjusza).

- Dyrektorzy zostali zobowiązani do wzmożenia nadzoru nad pracownikami i uczniami – należy unikać sytuacji, w których marnuje się energię – np. wietrzenie sal przy odkręconych kaloryferach.