Park kulturowy w oczach mieszkańców. Zakończyła się kampania informacyjna. Jakie są pierwsze wnioski?

Temat parku kulturowego, jaki miałby powstać w Rybniku, poruszaliśmy niejednokrotnie. <<Jak zachować ład i estetykę w centrum Rybnika? Ruszają konsultacje z mieszkańcami ws. parku kulturowego>> W środę (20 września) w Urzędzie Miasta Rybnika odbyło się spotkanie podsumowujące 100-dniowe konsultacje. Jak mówią osoby odpowiedzialne za ich przeprowadzenie, konsultacje dały wiele materiału do analizy.

- Odbyły się w tym czasie spotkania, warsztaty, spacery. Odbywały się rozmowy indywidualne z mieszkańcami, ale też spotkania dedykowane dla poszczególnych grup. Pojawiło się prawie 700 wypełnionych ankiet, które dały dużo materiału do analizy. Pojawiły się różne głosy w tych dyskusjach, więc jest nad czym pracować. Kolejnym etapem będzie tworzenie projektu uchwały — mówił Piotr Kuczera Prezydent Miasta Rybnika.

Miasto dostało 676 wypełnionych ankiet

Podczas 100 dni konsultacji zostało poinformowanych o parku kulturowym 800 podmiotów gospodarczych, a około 600 osób uczestniczyło w różnych spotkaniach. Odbywały się też rozmowy indywidualne. Na podstawie danych meldunkowych szacuje się, że w obszarze planowanego parku "Centrum Starego Rybnika" mieszka 4360 osób. To mniej niż w dzielnicy Śródmieście, ponieważ teren parku nie obejmuje osiedli takich jak te przy ulicach: Dworek, Kościuszki czy Dworcowej. Na koniec 2022 roku w dzielnicy Śródmieście mieszkało 6270 osób.

- Konsultacje przede wszystkim miały na celu przekazanie informacji i edukację mieszkańców. Chcieliśmy powiedzieć, na czym park kulturowy polega, ale też co z niego wynika. Drugim elementem było wysłuchanie głosu mieszkańców i do tego służyły głównie ankiety oraz ostatnim elementem była dyskusja. Takich dyskusji było wiele, również indywidualnych. Obecnie mamy bardzo duży zasób wiedzy, który po odpowiednim obrobieniu posłuży do napisania projektu uchwały — mówił dr Henryk Mercik, Miejski Konserwator Zabytków.

Odpowiedzialna za przeprowadzenie konsultacji z mieszkańcami oraz zebranie jak najwięcej materiału do badania była dr Małgorzata Tkocz-Janik, która podkreślała, że tak szerokie konsultacje informacyjne, to coś wyjątkowego i niespotykanego.

- Cieszę się, że mogłam brać udział w tych konsultacjach i spotkać się z potencjałem ludzkim, który w Rybniku jest bardzo zróżnicowany. Mamy do czynienia z tożsamością historycznie przerwaną, a losy miasta należały do różnych narodów. Na co dzień możemy o tym nie pamiętać, jednak pewne sentymenty w ludziach tkwią. Takie też pytania pojawiły się podczas tych konsultacji. Na tym obszarze znajdują się zabytki z różnych okresów, co powoduje, że zadajemy różne pytania, a dziedzictwo nie dla wszystkich jest tym samym. Dlatego praca ta była bardzo interesująca dla mnie jako badaczki- mówiła.

Podstawowym badaniem przeprowadzonym podczas 100 dni kampanii informacyjnej były ankiety. Ostatecznie wypełnionych ankiet jest 676 sztuk, a pierwsze wnioski można już z nich wyciągać.

- Chciałem wyrazić satysfakcję z tego, co się wydarzyło. Chociażby liczba 676 ankiet jest imponująca i świadczy o dużym zainteresowaniu rybniczan ideą parku kulturowego. Wracając do uchwały to fundamentem, jeżeli chodzi o ochronę zabytków, jest stwierdzenie, że zachowanie danego obiektu czy obszaru leży w interesie społecznym. My chronimy, narzucamy pewne ograniczenia i obowiązki, ale chcemy też zachować ład i porządek. Z ankiet wynika, że 73,9% mieszkańców jest za utworzeniem parku kulturowego. To pokazuje, że ludzie chcą ładu i współczesnego standardu — podkreślał Henryk Mercik.

Czego brakuje rybniczanom?

Mimo że badanie nie jest jeszcze w całości opracowane, udało nam się dowiedzieć jakie odpowiedzi najczęściej padały. Z ankiet wynika, że większość mieszkańców chętnie spędza czas w przestrzeni publicznej, a wśród najczęstszych miejsc wymieniają rynek wraz z bulwarami nad Nacyną (ponad 50% ankietowanych).

Mieszkańcom zależy, aby centrum miasta było reprezentacyjne. Jak wynika z ankiet, mieszkańcy są dumni z miasta i chcą, aby nie było miejsc zaniedbanych. Zależy im na stworzeniu powierzchni dla każdego, również dla osób niepełnosprawnych, czy rodzin z małymi dziećmi. Z ankiet wnioskuje się też, co mieszkańcom przeszkadza w naszym mieście.

Najwięcej uwag dotyczyło stanu nawierzchni ulic i chodników oraz brak małej architektury jak, chociażby za mała ilość ławek. Wiele osób kwestionuje stan ogródków gastronomicznych. Pojawiły się uwagi o braku ścieżek i szlaków edukacyjnych dla rodzin z małymi dziećmi. Prawie 30% ankietowanych chce zlikwidowania możliwości parkowania samochodów na chodnikach. Sporo osób zgłaszało również uciążliwości związane z funkcjonowaniem klubów nocnych. Wszystkie te sugestie mieszkańców będą analizowane, by jak najwięcej rozwiązań ująć w projekcie uchwały.

- Z ankiet wynika, że dla ludzi ważne jest zapewnienie ciekawej przestrzeni pomiędzy budynkami, w zaułkach. Zapytaliśmy też otwarcie młodzież, czy chce wyjechać z Rybnika? Czy jednak w tym dziedzictwie jest dla nich jakiś potencjał? Zdania były różne, jakby młodzi ludzie się wahali i czekali, co zostanie w Rybniku dalej zrobione. Bardzo ważne były spotkania z przedsiębiorcami oraz wycieczka z nimi do parku kulturowego do Krakowa. Tam mogli się naocznie przekonać, że to nie są zmiany szybkie i radykalne. Świadomość, że park kulturowy to rodzaj strategii porządkowania bardzo wielu sfer życia miasta i różnych poziomów gospodarczych miasta stała się rozpowszechniona — wymienia Małgorzata Tkocz-Janik.

Oto, czego obawiają się mieszkańcy

Za każdymi zmianami stoją również obawy. Takie również pojawiły się u mieszkańców na temat parku kulturowego. Mieszkańcy o nich głośno powiedzieli, ale póki co nie dostali gotowych rozwiązań.

- Najczęściej przejawiała się obawa czy Rybnik jest miastem turystycznym i czy jeżeli stwierdzimy, że tak, to czy park wszystko załatwi? Przecież brakuje infrastruktury, nie funkcjonuje idealnie komunikacja. Zastanawiają się mieszkańcy. Z drugiej strony okazało się, że jest bardzo wielu turystów z Czech, czy wracających do Rybnika ludzi z Niemiec. Inne obawy dotyczyły nakładów finansowych. Kto je będzie ponosił i w jakim czasie trzeba będzie dokonywać zmian, np. reklam? Wszystkie te pytania katalogujemy i trzeba będzie na nie udzielić konkretnych odpowiedzi. Park kulturowy to strategia przemyślanych działań: jakie mają być kolory elewacji, jakie będą przewidziane reklamy, jak ma wyglądać okno reklamowe, aby było atrakcyjne, a nie porywało w chaos reklamowy itd. - uchyla rąbka tajemnicy Małgorzata Tkocz-Janik.

Miejski Konserwator Zabytków doszukał się pozytywnej jego zdaniem różnicy, odwołując się do parków kulturowych w dużych miastach. Chodzi o mieszkańców. To im najbardziej powinno zależeć, aby w bezpośrednim otoczeniu był ład i porządek.

- Różnica pomiędzy parkiem kulturowym w Krakowie, czy Wrocławiu nie polega jedynie na wielkości miasta, ale też na tym, że w tych dużych miastach w centrum nie ma mieszkańców. Funkcjonują kawiarnie, restauracje, jest najem krótkoterminowy, ale ludzie na stałe tam raczej nie mieszkają. U nas mamy mieszkańców i to należy uznać za bardzo dobrą cechę tego miejsca. W Rybniku wiele osób, które dyskutowały z nami o tym projekcie, są mieszkańcami od pokoleń. Dlatego ta sytuacja jest wielką zaletą Rybnika. Liczba ankiet i zainteresowanie mieszkańców parkiem kulturowym pokazuje, że to jest dla nich ważne — zakończył Henrym Mercik.

Zakończyła się kampania informacyjna i co dalej?

Projekt uchwały będzie stworzony po zakończeniu prac analitycznych związanych z ankietami oraz zakończy podsumowanie społecznej dyskusji, jaka się odbywała przez minione 100 dni. Raport taki ma się pojawić do końca listopada i wówczas będzie można przystąpić dopiero do tworzenia projektu uchwały. Następnie będzie ona przedstawiona Radzie Miasta Rybnika, po czym odbędą się właściwe konsultacje społeczne do projektu uchwały. Na tym etapie będzie można wnosić jeszcze uwagi. Ostatnim etapem będzie głosowanie podczas Sesji Rady Miasta nad wprowadzeniem uchwały. Do tego droga jeszcze daleka.