Dyskusja przed uchwaleniem budżetu Rybnika na 2024. „Jak pan się nie postara o poprawę, to my się postaramy zmienić władze miasta”

Przypomnijmy, przed świętami Rada Miasta Rybnika przegłosowała uchwałę budżetową. Projekt zyskał większość (nikt nie był przeciw) i zostanie wprowadzony w 2024 roku »Rada przyjęła budżet Rybnika na 2024. Zobaczcie, na co pójdą pieniądze (slajdy)«

Nie obyło się jednak bez dyskusji, a także wielu słów krytyki.

PiS: podziękowania należą się przede wszystkim rybniczanom

W zaprezentowanym stanowisku klubu radnych Prawa i Sprawiedliwości, radny Łukasz Dwornik zwrócił przede wszystkim uwagę, że wzrost dochodów to zasługa rybniczan, którzy z tytułu wyższych przychodów odprowadzą pośrednio więcej środków do budżetu Rybnika.

Mam na myśli oczywiście podatek PiT, ale także CiT w przypadku m.in. spółek. W 2024 roku wzrost dochodów Rybnika z samego podatku PiT przewidziano na 74 mln zł., dlatego właśnie na samym wstępie należą się rybniczanom podziękowania. Szanowni rybniczanie, klub radnych Prawa i Sprawiedliwości dziękuje za wasze nieocenione zaangażowanie w zapewnieniu finansowego bezpieczeństwa naszej gminy. Dzięki Wam Rybnik żyje, a miejscowi rajcy mogą nim zarządzać – oznajmił.

Dodał, że planowany w projekcie na 2024 rok wzrost dochodów do wysokości 1 mld 235 milinów złotych, wynika także z podwyższenia subwencji ogólnej, która w części oświatowej wzrosła aż o 55 mln zł.

Rybniczanie zapłacą gminie o około 20 milionów większe podatki od nieruchomości. W tym miejscu muszę się zatrzymać. Otóż wzrost wpływu z podatku od nieruchomości, nie musiał być aż tak wysoki, budżet spokojnie by to wytrzymał, niepotrzebnie Rada Miasta Rybnika uchwaliła mieszkańcom najwyższe stawki podatkowe. Było to nieuzasadnione – dlatego mój klub maksymalnych stawek podatkowych nie poparł – przypomniał w oświadczeniu Łukasz Dwornik.

Wskazał też, że po stronie dochodowej sytuacja Rybnika jest stabilna.

Niestety podobnych wniosków nie można wyciągnąć przechodząc do części wydatkowej budżetu. Planowany deficyt wyniesie ponad 260 mln złotych, jego wysokość nie napawa optymizmem, deficyt zostanie pokryty zaciągniętymi kredytami. Zapowiedzi i nakładanie kolejnych – nie zawsze zasadnych - inwestycji, wpisywanie ich do prognozy wieloletniej usztywnia budżet i generuje wydatki bieżące. Ich przesuwanie, wykreślanie w połączeniu z licznymi opóźnieniami w realizacji powoduje chaos w polityce inwestycyjnej miasta, zwłaszcza inwestycji ważnych i kosztownych. Budowa hospicjum, Remont kompleksu „Juliusz”, remont ulicy Zebrzydowickiej, to tylko niektóre ze wpisujących się w tę ocenę inwestycji – wymienił.

Radny PiS zaapelował do prezydenta, by w nadchodzącym roku nie narażać rybniczan na błędne decyzje.

Ich skutek finansowy zawsze będzie odczuwalny przez mieszkańców, a mieliśmy ich całkiem sporo: sprzedaż kamienicy na rynku, zakup działki przy ul. Lipowej, zakup działki pod K1, bezprawna próba przejęcia działek, mieszkania komunalne po 1,5 mln zł. To tylko niektóre z przykładów. Gdzie są centra biznesowe, o których pan mówił? Gdzie jest ten biznes i inwestycje komercyjne? - zapytał.

Mimo słów krytyki Łukasz Dwornik zapowiedział, że radni zagłosują wg swojego sumienia.

„W Rybniku stawiamy na racjonalizację wydatków”

Rzecz jasna inaczej do sprawy podszedł klub radnych Platformy Obywatelskiej.

Stabilność finansów miasta to nie tylko kwestia liczb na papierze, które są zapisane w księdze zwanej budżetem miasta, ale to fundament, na którym zbudowana jest pewność jutra dla każdego mieszkańca. Budżet determinuje funkcjonowanie całego miasta - jego jednostek i mieszkańców. Nie ma lepszego wskaźnika niż poziom nadwyżki operacyjnej. To ona decyduje o naszych możliwości rozwojowych. Wskaźnik nie jest wysoki, wynosi niecałe 400 tys. złotych, ale doświadczenia nas uczą, że nadwyżka operacyjna planowana na etapie zatwierdzania budżetu, nie jest zawsze tak imponująca, jak jej ostateczne wykonane – zaznaczył radny Łukasz Kłosek.

Przypomniał, że Rybnik znalazł się na 8. miejscu w Polsce pod względem wysokości nadwyżki operacyjnej w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Z kolei w innym rankingu (dbanie samorządów o rozwój i standard życia mieszkańców) nasze miasto uplasowane było na 4. miejscu pod względem inwestycji i realizacji strategii zrównoważonego rozwoju. Łukasz Kłosek wskazał zagrożenia dla finansów miasta.

Widzimy jak wiele czynników zewnętrznych wpływa na kondycję finansową miasta – zmniejszenie udziału samorządu w podatkach, skutki inflacji, kryzys energetyczny, sytuacja na rynku paliw. Zrównoważenie budżetu staje się coraz trudniejsze. Wzrost wydatków na obsługę zadłużenia wynosi 29 mln zł. Wzrost płac dla pracowników miasta – 34 mln zł. W wieloletniej prognozie finansowej mamy zarezerwowane 402 mln złotych, a na inwestycje jednoroczne prawie 31 mln. To świadczy o naszym zdecydowanym podejściu do rozwijania miasta – dodał radny PO.

Łukasz Kłosek wskazał też rosnące znaczenie spółek miejskich.

Stanowią dzisiaj jeden z najistotniejszych elementów poprawy jakości życia mieszkańców. PWiK buduje kanalizację w dzielnicy Chwałęcice, KMR kupuje nowoczesny tabor oraz modernizuje przystanki przy utrzymaniu cen biletów na niezmienionym poziomie. Centrum Zielonej Energii to przygotowanie koncepcji gospodarki odpadami, które zabezpiecza nas przed wzrostami cen za odbiór odpadów komunalnych. TBS stabilizuje rynek tworzony przez deweloperów. W Rybniku stawiamy na racjonalizację wydatków, kontrolę kosztów oraz pozyskiwanie środków zewnętrznych. Czekamy na odblokowanie pieniędzy z KPO, funduszu sprawiedliwej transformacji, funduszu spójności – oznajmił.

„Nie wolno nam odcinać się od przeszłości, bo ona właśnie definiuje kim jesteśmy”

Małgorzata Piaskowy (Wspólnie dla Rybnika), podobnie jak Łukasz Kłosek – również udzieliła ze swoim klubem wsparcia dla prezydenta.

Finanse samorządu to system naczyń połączonych, niezależnie kto jest u władzy. Temat wyborów parlamentarnych wciąż jest żywy, a już czujemy klimat wyborów samorządowych. Oby to nie była powtórka z rozrywki – wzajemne oblewanie się szambem, poniżanie i brak jakichkolwiek zasad moralnych – powiedziała na wstępie.

Dodała też, że to władza centralna ma bezpośredni wpływ na władze samorządowe i jego finanse.

Trudno opiniować budżet bez odniesienia do czynników mających wpływ na ilość środków finansowych, jakie zostają w mieście. Budżet na 2024 rok jest dość przewidywalny, bo jak mówi przysłowie: z pustego to i Salomon nie naleje. Ponad 68% stanowią wydatki bieżące. Cieszą nas działania na obniżenie wydatków bieżących – zwróciła uwagę.

Małgorzata Piaskowy odniosła się też bezpośrednio do częstych zarzutów padających ze strony Lepszego Rybnika. Chodzi o finansowanie przez miasto – najogólniej mówić – budynków powstałych przed wielu laty.

Bardzo często spotykamy się z krytyką wszelkich działań i wydatków związanych z tym tematem i opiniami, że Rybnik to miasto-muzeum. My jesteśmy dumni z działań w tym zakresie. Nie wolno nam odcinać się od przeszłości, bo ona właśnie definiuje, kim jesteśmy. To kwestia indywidualna, którą możemy porównać do swojego podwórka – jedni z nas pielęgnują pamięć o bliskich, którzy odeszli. Inni likwidują wszystkie pamiątki – zaznaczyła radna.

„Jak pan się nie postara o poprawę, to my się postaramy zmienić władze miasta”

Stanowisko w swoim imieniu i Andrzeja Wojaczka wygłosił Michał Chmieliński, radny niezależny. Już na wstępie oznajmił, że omawiany projekt budżetu miasta jest nieaktualny.

Nie widzimy tu innych służb finansowych miasta, czy prezydenta. Trzeba mieć świadomość, w jakim kierunku pójdą zmiany w budżecie. Chodzi o wzrost wydatków bieżących i wzrost subwencji ogólnej w szczególności oświatowej. W dochodach własnych nie mamy potencjału wzrostowego. W wydatkach bieżących obsługa długu wyniesie ponad 29 mln złotych, a chcemy jeszcze zaciągać w 2024 roku 262 mln zł, czyli w przyszłych budżetach musimy zarezerwować w dochodach bieżących dwa razy tyle niż obecnie, czyli 50-60 mln zł na odsetki – powiedział.

Michał Chmieliński dał do zrozumienia, że to może być ostatnia kadencja prezydentury Piotra Kuczery.

Myślę, że prezydent liczy się z tym, że nie obejmie w następnej kadencji funkcji prezydenta i pozostawi czarną dziurę do zasypywania. To przekaz dla mieszkańców, że podatki nakładane na mieszkańców będą musiały być stale podwyższane. Rybnik już należy do drogich miast jeżeli chodzi o utrzymanie. Rybnik zaciąga nowe kredyty na spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów. To tzw. rollowanie kosztujące 11,5 mln złotych. W następnych budżetach będziemy musieli przeznaczyć 2-3 razy tyle. Jeżeli będziemy chcieli zrealizować wszystkie plany w tym budżecie i dodatkowo wybudować halę sportową – uważam, że zadłużenie osiągnie około 800 mln złotych – przekonywał.

Radny niezależny dodał też, że sprzedaż majątku w minimalnym stopniu zaspokaja potrzeby inwestycyjne miasta. Zwrócił uwagę na estetykę bezpieczeństwa Rybnika. Chodzi o atak zimy na początku grudnia – w momencie, gdy śnieg zmieszał się z opadłymi liśćmi, które nie zostały uprzątnięte na czas.

W budżecie 2023 i 2024 nie ma na to środków. Zwały liści świadczą źle o gospodarzu i o nas. Zauważają to odwiedzający nasze miasto. To trzeba zmienić. Nie spełnia pan oczekiwań mieszkańców. Nie może być wszystko nowe, ale musi być myte, zamiatane. Jak pan się nie postara o poprawę tego stanu, to my się postaramy zmienić władze miasta po wyborach i zaprowadzić porządek, przekazując dodatkowe środki do RSK – zapowiedział Michał Chmieliński.

Jego zdaniem Rybnik powinien być nadal ogrzewany węglem, bo w przeciwnym razie mieszkańcy będą przepłacali za ciepło z 6 kotłowni gazowych. Zwrócił też uwagę na transport zbiorowy.

Komunikacja miejska kosztuje nas obecnie 3-krotnie więcej niż w latach ubiegłych, gdy nie mieliśmy spółki miejskiej. Wpływy z biletów na podobnym poziomie jak w ubiegłym roku – 11 mln zł. Przewoźnikom prywatnym zapłacimy 29,5 mln zł, spółce miejskiej 50 mln zł. 70% więcej, mimo że mają wykonać tyle samo wozokilometrów. Miejski tabor po 10 latach będzie musiał zostać wymieniony, zamortyzowany. Czy wydział komunikacji będzie kumulował środki, by za 10 lat mieć na rachunku 90 mln zł na zakup nowych autobusów? Nie stać nas na to, ale nie jest to zmartwienie obecnego prezydenta – skwitował rany Chmieliński.

Mimo tych krytycznych uwag radny niezależny zaznaczył, że on i Andrzej Wojaczek będą za projektem budżetu, co spotkało się ze śmiechem na sali.

Jesteście panowie przeciw, a nawet za – ironizował Wojciech Kiljańczyk, przewodniczący Rady Miasta Rybnika.

„BSR cały czas w natarciu”

Do wszystkich słów, które wcześniej padły próbował ustosunkować się prezydent Piotr Kuczera. Omawiając oświadczenie Michała Chmielińskiego zwrócił uwagę, że może się wydawać wewnętrznie sprzeczne.

Tak naprawdę miałem wrażenie, że w każdym obszarów jest tak źle, że zagłosujemy na nie – zwrócił uwagę.

Dodał też, że „BSR mimo dwuosobowego składu, cały czas jest w natarciu”. Odpowiadając na konkretne zarzuty odparł, że (jeżeli chodzi o spółki miejskie) Rybnik ma opóźnienia.

Patrzę na miasta ponad 100-tysięczne. Zjawiska powstawania podmiotów prawa handlowego nastąpiły 10 lat wcześniej. Jesteśmy na etapie wznoszenia się, a nie stabilnego rozwoju. Ten czas potrzebny na wejście na odpowiedniego pułapu to 3-4 lata – zaznaczył.

Wypomniał Łukaszowi Dwornikowi niekonsekwencję.

Pan radny mówił o stronie dochodowej i pięknie dziękował rybniczanom, że płacą podatki, a jednocześnie powiedział, że są środki rządowe. Chciałem zapytać się, skąd te środki rządowe się wzięły? Z tych samych podatków. Jeżeli z 1 złotówki 49 groszy pozostaje w samorządzie, to reszta wędruje do Warszawy – odparł.

Co do podatku od nieruchomości, prezydent wyjaśnił, że wszystkie miasta na prawach powiatu ustaliły maksymalny jego poziom. Odnosząc się do słów Małgorzaty Piaskowy, podziękował WDR za wsparcie w ochronie dziedzictwa materialnego.

Na to kładziemy duży nacisk, robimy to świadomie – zaznaczył.

Prezydent wspomniał też o tym, że zarządził „mały” przegląd wszystkich postulatów mieszkańców.

Jakby to zebrać w całość, to oczekiwania są na około 2 mld złotych. Widzimy, jaka jest skala potrzeb.

Odpowiadając na zarzut dotyczący polityki kredytowej miasta, Piotr Kuczera wyjaśnił, że urząd, by bilansować budżet zawsze zakłada kredyty komercyjne, z który nie zawsze korzysta.

Proszę wziąć pod uwagę, że ta perspektywa finansowa do 2027 roku będzie prawdopodobnie ostatnią, by pozyskać na inwestycje w naszym mieście – wyjaśnił.

Odpowiadając jeszcze radnemu Chmielińskiemu stwierdził, że hala sportowa na pewno nie będzie kosztowała 400 mln złotych, a około 100 mln zł.

To nie będzie Spodek, Arena Gliwice. To będzie obiekt dla 3,5 tys. kibiców – powiedział.

Mówiąc natomiast o węglu, przypomniał, że będzie on w Unii Europejskiej (z powodu wyczerpywania) paliwem wpieranym. Jeszcze w tym roku wygaszone zostaną dwa kolejne bloki węglowe elektrowni – 3 i 4. Spółka tam działająca buduje blok gazowy.

Przypomnijmy, że budżet Miasta Rybnika na 2024 rok został przyjęty. Za nim głosowały 22 osoby, 3 wstrzymały się od głosu.