Wiadomości

Czy przez Rybnik przejdzie autostrada A4 Bis?

2021-02-15, Autor:

(Fot. Google Street View)

Po miastach i gminach województwa śląskiego krąży dokument planistyczny dotyczący budowy tak zwanej autostrady A4 Bis. Droga w zależności od wariantu ma mieć od 51 do 69 km długości, kosztować około 5 do 6 miliardów złotych i stanowić obwodnicę Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii biegnącej od Gliwic do Mysłowic. Jeden z wariantów zakłada też trasę biegnącą przez Rybnik czy Czerwionkę-Leszczyny. Czy taka inwestycja ma szansę realizacji?

Reklama

Autostrada A4 bis, która miałaby stanowić południową obwodnicę Aglomeracji Śląskiej, pojawia się w różnego rodzaju planach pomysłach od dekad. Rozwój gospodarczy województwa śląskiego pokazał, że nawet autostrada A4 w obecnym kształcie jak i Drogowa Trasa Średnicowa nie rozwiązują problemów komunikacyjnych na linii ze wschodu na zachód województwa. Autostrada A4 na odcinku katowickim jest już praktycznie zapchana. Dobowe stężenia ruchu sięgają 100 000 pojazdów.

Wydawałoby się, że problem mogłaby rozwiązać kolejna autostrada czy droga klasy ekspresowej w południowej części aglomeracji. Nie brak głosów, na przykład w stolicy województwa, że droga przydałaby się bardzo:

Zobacz także

- Biorąc pod uwagę ilość pojazdów codziennie wjeżdżających, ale i przejeżdżających przez Katowice taka obwodnica byłaby oczekiwana. Realizacja obwodnicy od południa Katowic z pewnością wpłynęłaby na ograniczenie ruchu w samych Katowicach, w tym także na autostradzie A4, co zgłaszane było przy przygotowywaniu planów transportowych zarówno na szczeblu wojewódzkim, jak również rządowym – mówiła nam Ewa Lipka, rzecznik UM Katowice.

Tematem zajął się Urząd Marszałkowski w Katowicach.

- Idea budowy południowej, autostradowej obwodnicy aglomeracji katowickiej powstała w latach 80-tych XX wieku i była wpisana w ówczesne opracowania studialne. Budowa obwodnicy autostradowej Metropolii Górnośląskiej (A4”) została zapisana, jako postulowana, w Strategii Rozwoju Systemu Transportu Województwa Śląskiego z 2014 r., a następnie przeniesiona do Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego 2020+ - informuje Sławomir Gruszka, rzecznik Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach.

W 2019 r. zlecono Przedsiębiorstwu Projektowo – Usługowemu „INKOM” opracowanie „Koncepcji przebiegu autostrady A4 bis w ujęciu wariantowym”.

- Zlecenie tego opracowania eksperckiego było wynikiem wstępnej analizy zgłoszonych wniosków w ramach etapu zawiadomienia o przystąpieniu do zmiany planu zagospodarowania przestrzennego województwa – wyjaśnia Gruszka.

Cztery warianty, jeden przez Rybnik

Obszerny dokument zawiera aż cztery warianty proponowanej trasy biegnącej ze wschodu na zachód województwa. Jest też wstępnie o szacowany koszt każdego wariantu sięga od około 5 do około 6,5 miliarda złotych. Opracowanie wraz z mapami otrzymaliśmy od radnego gminy Wyry Marka Gołosza, który żywo zainteresował się tematem po artykule Gazety Wyborczej z 2019 roku o tym, że Urząd Marszałkowski zlecił opracowanie koncepcji A4Bis. Powód zainteresowania jest jasny – trzy z czterech wariantów autostrady biegnie przez Wyry.

Co ciekawe, 3 warianty trasy przebiegają przez Czerwionkę-Leszczyny, dwa (I i II) z nich zakładają połączenie z Węzłem Dębieńsko. Trzeci przewiduje budowę Węzła Czerwionka-Leszczyny.

_{A4 Bis - wariant I (długość 55,6 km, koszt 5,282 mld zł). Kliknij i zobacz mapę w większym rozmiarze}

_{A4 Bis - wariant IA (długość 53,3 km, koszt 5,063 mld zł). Kliknij i zobacz mapę w większym rozmiarze}

Dla nas najciekawszy jest wariant III autostrady A4 Bis. Jej przebieg zaprojektowano przy założeniu eliminacji kolizji z obszarami górniczymi KWK Szczygłowice i KWK Dębieńsko. Założenie powyższe spowodowało konieczność zlokalizowania osi trasy na początkowym odcinku na kierunku północ – południe i w konsekwencji znaczną kolizję z terenami Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”.

_{A4 Bis - wariant III (długość 69,1 km, koszt 6,564 mld zł). Mapa z obszarami górniczymi. Tutaj w większym rozmiarze}

Przebieg autostrady A4 BIS w wariancie III zaprojektowano przy założeniu eliminacji kolizji z obszarami górniczymi KWK Szczygłowice i KWK Dębieńsko. Założenie powyższe spowodowało konieczność zlokalizowania osi trasy na początkowym odcinku na kierunku północ – południe i w konsekwencji znaczną kolizję z terenami Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”.

Początek wariantu zlokalizowano jak w wariancie II na wyłączeniu z istniejącej autostrady A4, gdzie przyjęto kilometr 0 + 0,00. Do km 8 + 300,00 przebieg trasy wariantu III pokrywa się dokładnie z przebiegiem wariantu II. Od km 8 + 300,00 trasa wariantu III zmienia kierunek przebiegu na południowo – zachodni, omijając granice obszaru górniczego KWK Szczygłowice. W dalszym przebiegu od miejscowości Wilcza do miejscowości Przegędza zmienia kierunek na północ – południe. W Wilczej przecina trzy drogi lokalne oraz powoduje konieczność likwidacji kilku zabudowanych posesji. Dalszy przebieg wpisuje się w pasy terenu wolne od zabudowy zlokalizowane na terenie pól, łąk i lasów.

Newralgicznym punktem na trasie wariantu III jest Kamień (który nie wiedzieć czemu nazwany jest miejscowością, a to dzielnica Rybnika), gdzie jedyny możliwy przebieg wpisuje się w pobliże terenów zabudowanych, powodując konieczność likwidacji kilku posesji. Po minięciu Kamienia trasa dochodzi do skrzyżowania z DW 925, którą przekracza bezkolizyjnie i bez włączeń. Po minięciu skrzyżowania z DW 925 trasa zmienia kierunek przebiegu na wschód – zachód. Omija tereny zabudowane w Przegędzy i biegnie przez tereny częściowo zalesione oraz pola i łąki do skrzyżowania z istniejącą autostradą A1. W miejscu skrzyżowania zostanie zaprojektowany węzeł autostradowy „Czerwionka Leszczyny”. Za węzłem kierunek przebiegu trasy zmienia się północ – południe a następnie na wschód – zachód. Trasa przebiega przez tereny pól, łąk i nieużytków. Na odcinku tym występuje konieczność wyburzenia kilku obiektów w rejonie skrzyżowania z DW925 (ul. Główna).

Trasa A4 BIS krzyżuje się z DW925 bezkolizyjnie i bez włączeń. Niezależny w stosunku do wariantu II przebieg autostrady A4 BIS w wariancie III kończy się w kilometrze 30 + 200,00. Dalszy przebieg wariantu III pokrywa się dokładnie z przebiegiem wariantu II. Trasa włączyłaby się do A4 również poprzez węzeł „Mysłowice Dziećkowice”.

Który wariant A4 Bis jest najlepszy

Według autorów opracowania najlepszy wydaje się wariant I, ewentualnie IA, który jednak mógłby budzić protesty w związki z „mogącymi budzić kontrowersje - rozwiązaniami infrastrukturalnymi w rejonie rezerwatów „Dolina Jamny” oraz „Wzgórze Kamionka” na terenie Mikołowa”. Autorzy sugerują jednak, aby wybór rozwiązania docelowego wesprzeć dalszymi pracami projektowymi wzbogaconymi o szczegółowe analizy możliwości trasowania „średnicowego” przebiegu wariantów W I oraz W IA na ok. 10 kilometrowym „śródmiejskim” odcinku Mikołowa z wykorzystaniem potencjalnych rozwiązań tunelowych.

Opracowanie o A4 Bis - wątpliwości merytoryczne

Trudno powiedzieć, ile dokument jest wart. Trzy przykłady: autorzy piszą, że droga miałaby przebiegać, w zależności od wariantu, przez tereny gmin Gliwice, Sośnicowice, Knurów, Gierałtowice, Łaziska Górne, Wyry, Mikołów, Katowice, Mysłowice, podczas kiedy analiza dokładna wariantów pokazuje jeszcze dwie gminy: Czerwionkę – Leszczyny i Rybnik. Drugi przykład: w każdym wariancie znajdują się między innymi zaznaczone miejsca kolizji z obecnymi drogami czy torami kolejowymi, są też zaznaczone obszary czynnej eksploatacji górniczej, po których droga miałaby przebiegać. Tyle, że autorzy do czynnych kopalń zaliczyli Dębieńsko, które zostało zamknięte w 2000 roku... Autorzy pisali też o miejscowości Kamień, a chodziło o dzielnicę Rybnika o tej nazwie.

A4 Bis - czy droga ma szansę powstać

Od razu można sobie zadać pytanie czy dzisiaj są takie pieniądze w kraju na zupełnie nową drogę. Przypomnijmy, jest tu mowa o około 5 - 6 mld zł w zależności od wariantu, ale wg cenników z 2019 roku. W nieoficjalnych rozmowach w Katowicach dowiedziałem się, że z uwagi na koszty nie ma szans na realizację tej trasy. Zresztą, nie tylko z powodu pieniędzy. Również z racji spodziewanych protestów społecznych wynikłych na przykład z konieczności wyświetlania ludzi, wyburzania budynków, wchodzenia w tereny cenne przyrodniczo.

Urząd Marszałkowski w Katowicach też niespecjalnie chwali się opracowaniem.

- Koncepcja nie jest dokumentem regionalnym, stanowiącym podstawę do prowadzenia polityki transportowej województwa, a jedynie opracowaniem eksperckim, sporządzonym na potrzeby zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego 2020+. Opracowanie zostało również przekazane do wykorzystania w pracach nad Aktualizacją Strategii Rozwoju Systemu Transportu Województwa Śląskiego – mówi rzecznik Marszałka.

Budową autostrad w Polsce zajmują się Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad oraz prywatne firmy - koncesjonariusze. Jaki stosunek do A4 Bis ma GDDKiA? Wysłaliśmy pytania, czekamy na odpowiedzi. Jeśli je otrzymamy, wrócimy do tematu. Póki co wiadomo na pewno, że takiej drogi nie ma w bliższych ani dalszych planach Dyrekcji.