Miasta rezygnują z grabienia liści, by chronić jeże. Rybnik też tak zrobi?

Nie grabisz liści? Pomagasz zwierzętom

Mamy drugą połowę listopada. Większość drzew pozbyła się już swoich liści, które zalegają w wielu miejscach naszego miasta. Pytanie jednak, czy warto je grabić? Portal Komunalny informuje, że takie miasta jak Wrocław, Legionowo, Szczecin, Kielce czy Rzeszów świadomie z tego zrezygnowały.

- Powód? Liście, które opadły jesienią, razem z gałązkami, owocami, nasionami tworzą ściółkę – ostoję życia licznych organizmów glebowych. Chronią również przed mrozem korzenie i nasiona znajdujące się w ziemi oraz zapobiegają nadmiernemu parowaniu i przesuszeniu gleby. Są też miejscem zimowania wielu gatunków zwierząt, w tym chronionych jeży. Naukowcy alarmują, że jeśli im nie pomożemy, to za sześć lat mogą wyginąć – czytamy w Portalu Komunalnym.

Nadleśniczy Janusz Foltys z Nadleśnictwa Rybnik potwierdza, że pozostawienie liści na ziemi w naturalnej formie bez wątpienia dają ochronę dla drobnych ssaków jak jeże.

- Liście dają osłonę przed mrozem, dopóki spadnie śnieg. Zapobiegają też nadmiernemu odparowaniu wody ze ściółki – mówi.

Pozostawienie liści przyczynia się też powstawania próchnicy, która jest ważnym składnikiem gleby.

- Trzeba mieć jednak na uwadze to, że istnieją dwie strony medalu. Musimy liczyć się z tym, że za drobnymi gryzoniami idą większe zwierzęta jak lisy lub dziki. Nie wszyscy mogą być zadowoleni z obecności drapieżników na terenie miasta. Tu pojawia się też kwestia bezpieczeństwa zwierzyny, która, aby dostać się do parku miejskiego musi przejść przez ruchliwą drogę – zauważa Janusz Foltys.

Rybnik już nie grabi. Gdzie?

Wojciech Czerwiński z Działu Terenów Zieleni ZZM w Rybniku tłumaczy, że wzorem poprzedniego roku Zarząd Zieleni Miejskiej w Rybniku rezygnuje z wygrabiania liści w parkach miejskich.

- Mimo, iż część mieszkańców postuluje, aby parki jesienią były wygrabione, to nasze działania w parkach i zieleńcach ograniczają się jesienią do usuwania liści z traktów komunikacyjnych (schody, ścieżki). Pozostała część liści pozostanie w parku do wiosny do momentu rozpoczęcia wegetacji roślin – mówi.

Jak dodaje, wygrabianie liści w parkach jest ogólnie działaniem nieproekologicznym.

- Liście stanowią naturalną ściółkę, która jest źródłem większości składników pokarmowych dla roślin. Od stałego jej tworzenia i rozkładu zależy zachowanie ekosystemów. Tymczasem w miejskich parkach trwa nieustająca walka z opadłymi liśćmi. O ile uzasadnione jest grabienie liści na zadbanych trawnikach i alejkach, to wygrabianie do gołej ziemi liści spod krzewów i drzew jest szkodliwe. Opadłe liście, jak i szczątki innych roślin chronią przed mrozem korzenie, owady czy małe ssaki (zachowanie bioróżnorodności) – tłumaczy.

Nasz rozmówca zwraca uwagę, że w terenach zieleni, gdzie jesienią wygrabiano liście nie pojawiają się jeże, orzesznice ani ptaki, które poszukują nasion, larw owadów czy zimujących chrząszczy.

- Nie pomogą tu akcje zawieszana budek lęgowych, które mają przyciągnąć ptaki, bo nie znajdą tam one źródła pokarmu. Wraz z liśćmi wywozi się owady ukryte w ściółce, nasiona i owoce drzew i krzewów. Dodatkowo hałas emitowany przez sprzęt (dmuchawy, samochody transportowe) odstrasza zwierzęta z takich miejsc. Kierowane instynktem przetrwania zaczynają poszukiwać jedzenia oraz schronienia w innych miejscach. Ziemia pozostawiona na zimę bez ściółki podlega procesowi erozji. Jest ona wypłukiwana przez wody opadowe i przenoszona w inne miejsca. Często odsłaniając korzenie krzewów czy drzew, wypłukiwane są z niej składniki mineralne oraz cenna próchnica – wylicza Wojciech Czerwiński.

Inaczej mówiąc, wieloletnie wygrabianie wszystkich liści może w końcu zaszkodzić drzewom.

- Można to porównać do pola ornego, z którego che się zbierać plony, a w zamian nic się ziemi nie daje. To szybka droga do wyjałowienia gleby, pustynnienia okolicy. W naturze kilka lat trwa proces całkowitego rozkładu ściółki na składniki odżywcze. A rośliny toczą ciągłą walkę, zmagając się z zanieczyszczeniem powietrza, suszami, wyjałowieniem gleby i ograniczeniem bioróżnorodności. Wszędzie tam, gdzie sytuacja na to pozwala, warto zostawić naturze odrobinę samodzielności. Przesadny porządek wymaga dużych nakładów pracy, generuje koszty, a przede wszystkim nie służy przyrodzie – podkreśla nasz rozmówca.

Ile ton liści zbiera się w Rybniku?

Na koniec ciekawostka. Tylko od 14 lutego do 7 listopada br. Kompostownia Miejska przyjęła 132 ton liści (132 430 kg)! Co się z nimi dzieje? Wszystko to zostaje przerobione na masę organiczną, a następnie na kompost.

- Jest wykorzystywany podczas rewitalizacji zieleni czy sadzenia roślin. Część liści zostanie też wykorzystana do zabezpieczenia zimowego rododendronów (Zieleniec Starościński, Zieleniec Powstańców Śląskich), wokół których pracownicy Zieleni Miejskiej usypują kopce, chroniąc w ten sposób glebę i rośliny przed mrozem – wyjaśnia Wojciech Czerwiński.

Czy grabicie liście na terenie swoich działek? A może zostawiacie je w swoim naturalnym stanie?