O swój samochód dbamy, a o zdrowie nie? Róbmy badania! "Zdrowie w centrum uwagi" na kampusie w Rybniku (zdjęcia)

- Fundacja "Rakowi STOP" wspiera rozwój rybnickiej onkologii i podczas konferencji skupiliśmy się na profilaktyce chorób nowotworowych — mówiła dr n. med. Katarzyna Kryszczyszyn-Musialik, onkolog kliniczna.

Pierwsza prelekcja była wygłoszona przez ordynatora rybnickiej onkologii dr. n. med. Grzegorz Słomian, który jest także przewodniczącym rady fundacji na rzecz onkologii "Rakowi STOP" w Rybniku. Opowiedział on o istniejącym w naszym mieście Centrum Onkologii Integracyjnej. Przedstawił słuchaczom jak ważne w leczeniu onkologicznym jest nie tylko to leczenie farmakologiczne, czy chirurgiczne, ale również styl życia pacjenta, czy aspekty mentalne oraz fizyczne.

Wpływ choroby nowotworowej na chorego to zaburzenia nie tylko fizyczne, psychiczne, ale też duchowe. Dzisiaj onkologia nastawiona jest na walkę z nowotworem. Model opieki wygląda tak, że najpierw jest diagnostyka, następnie konsylium wielospecjalistyczne, a następnie chory wchodzi w system leczenia. Po wszystkim przechodzi w system kontroli. Poszerzony o aspekty zmiany stylu życia został model onkologii integracyjnej.

- W nowym modelu leczenia onkologicznego skupiamy się również na takich aspektach jak żywienie, psychologia, czy aktywność fizyczna. Leczenie integracyjne to opieka, która modyfikuje styl życia pacjenta. Mówimy o metodach opartych na badaniach, opartych na wiedzy medycznej — o medytacji, relaksacji, higienie snu, arteterapii — mówi dr. n. med. Grzegorz Słomian.

Profilaktyka to szansa na życie

Badania profilaktyczne, do przeglądu technicznego samochodu porównała dr n. med. Katarzyna Kryszczyszyn-Musialik, onkolog kliniczna, działająca na rzecz fundacji "Rakowi STOP".

- Samochodem jeździmy lata, bo dbamy o regularne przeglądy techniczne, wymieniamy zużyte części. Z organizmem jest tak samo. Wykonując badania profilaktyczne, mamy możliwość "naprawy" poszczególnych jego części. Dobre wiadomości są takie, że najważniejsze badania są ogólnodostępne, bezpłatne i są skuteczne, co oznacza, że eliminujemy doprowadzenie do zgonu — mówiła.

Drugą przyczyną zgonów w Polsce jest rak, więc skala problemu jest ogromna. Polki najczęściej chorują na raka piersi, a mężczyźni na raka prostaty. Choroba nowotworowa jest jedną z chorób cywilizacyjnych, o czym należy pamiętać.

- Modyfikując styl życia, prowadząc zdrowy tryb życia, to ryzyko zachorowalności na raka złośliwego zmniejszamy o 2/3, czyli bardzo dużo. Wczesne wykrycie choroby nowotworowej to szansa na życie. Nie zabierajmy sobie jej i róbmy badania profilaktyczne — apelowała onkolog Katarzyna Kryszczyszyn-Musialik.

Wśród badań profilaktycznych dla mężczyzn powinny się znaleźć: samobadanie jąder, morfologia, badanie moczu, kontrola wagi ciała i ciśnienia, lipidogram, co 3 lata wizyta u urologa oraz poziom glukozy we krwi, a po 50 roku życia oznaczanie antygenu PSA. Co więcej, w zależności od dziedziczonych predyspozycji lekarz może zalecić RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej, dermatoskopię oraz inne specjalistyczne badania.

Natomiast kobiety profilaktycznie powinny wykonywać badania: morfologia, samobadanie piersi, cytologia, lipidogram, kontrola masy ciała i ciśnienia, badania tarczycy (USG, hormony), USG piersi lub mammografia, która obecnie została wydłużona w ramach profilaktyki i bezpłatnie, bez skierowania obejmuje osoby w wielu 45 do 74 roku życia.

- Badania kliniczne wykazały, że w grupie kobiet 50-69 lat, które wykonywały badania mammograficzne co rok lub dwa, zmniejszyła się umieralność na raka o 25-30%! To jest najlepszy dowód, że warto takie badanie wykonywać profilaktycznie. A jak widzimy, czujemy jakąś zmianę w piersi, to natychmiast zgłosić się do lekarza, który może skierować na bezpłatne badanie. Nie czekać — podkreślała onkolog kliniczna z Rybnika.

Nowotwory dzieci, to nie raki dorosłych

O profilaktyce u dzieci oraz o objawach onkologicznych, jakie występują u pacjenta pediatrycznego, mówiła dr n. med. Katarzyna Musioł, specjalista pediatra, onkolog i hematolog dziecięcy, ordynator oddziału pediatrii w WSS nr 3 w Rybniku.

- W każdej chorobie onkologicznej, czy u dorosłych, czy u dzieci najważniejsze jest wczesne rozpoznanie. Onkologia dziecięca to nie onkologia dorosłych. Wśród dzieci około 80% dzieci udaje się uratować. Rocznie u 1200-1300 dzieci diagnozuje się nowotwór, a to jest 1% wszystkich zachorowalności — mówiła lekarka.

Najczęściej występującym nowotworem u dzieci jest białaczka, tuż za nią chłoniaki, ale co ważne, u dzieci guz rozwija się bardzo szybko. Objawy, jakie powinny zaniepokoić rodziców, są dość prozaiczne i w zasadzie towarzyszące również innym infekcją. Dlatego ważne — co podkreśla pediatra — trzeba je rozpatrywać całościowo (gorączka, utrata masy ciała, osłabienie).

Inne objawy, które powinny zaniepokoić rodziców i być skonsultowane z lekarzem to:

- ból głowy, który narasta na intensywności, jest po przebudzeniu, któremu towarzyszą wymioty, czy zaburzeni widzenia,

- zaburzenia równowagi, słuchu, czucia, pamięci, czy utrata umiejętności,

- porażenie obwodowe nerwu dodatkowego, które objawia się przekrzywioną na bok główką dziecka,

- objawy skórne: wybroczyny, guzki, znamiona na skórze, niegojąca się ciemieniucha, zmiany o charakterze łojotokowym, plany w kolorze kawy z mlekiem, piegi pod pachami i w pachwinach,

- nawracające zapalenie ucha,

- asymetria twarzy: opadanie powieki, obrzęk, zapalenie spojówki po jednej stronie, zespół Hornera,

- zmiany w obrębie jamy ustnej: przerost dziąseł, powiększenie migdałków, ślinianek,

- powiększenie węzłów chłonnych,

- zaburzenia ze strony jamy brzusznej.

- Fantastycznie, że jest integracja różnych środowisk i mówimy, uczulamy, pokazujemy problemy, bo tylko przez takie działania będziemy mogli je wspólnie wykorzystywać. Bardzo trudno jest powiedzieć w kilku słowach jakie zachowania dziecka, jakie objawy powinny budzić niepokój rodziców, czy pedagogów. W swoim wykładzie zwróciłam uwagę na te objawy, które są tzw. czerwonymi flagami, na które koniecznie musimy reagować. Granica często jest bardzo płynna, np. ból głowy nie zawsze musi być objawem choroby nowotworowej u dziecka. Natomiast jeśli współistnieje z innymi objawami, to powinien zwrócić naszą uwagę. W prolaktyce chodzi o to, by bardzo szybko wyłapywać te dzieci, u których potencjalnie może rozwijać się nowotwór i kierować je do specjalistów, aby przeprowadzić odpowiednią diagnostykę. Zawsze podkreślam, że onkologia dziecięca, to nie to samo co onkologia dorosłych. U dzieci wyleczalność jest na bardzo wysokim poziomie, więc nowotwór dziecka to nie wyrok. Dlatego warto szybko diagnozować, by szybko móc leczyć — mówiła dr Katarzyna Musioł.

Profilaktyczne badania dla pokazania

Kolejnym tematem poruszanym podczas konferencji była profilaktyka skóry. Zmiany skórne, które zauważamy na ciele swoim lub dziecka powinny być natychmiast sprawdzane przez dermatologów i poddawane diagnozie. Podczas trwania konferencji, na rybnickim kampusie była również możliwość wykonania badania dermatoskopowego, które jest przeznaczone dla pacjentów, którzy mają nietypowe znamiona, by mogli je skontrolować. Była możliwość wykonania również badań profilaktycznych nowotworów urologicznych (PSA), czyli pakiet badań dla mężczyzn pod kątem wykrywania raka prostaty.

- Badanie dermatoskopem potrafi zasugerować, czy zmiana jest łagodna, czy nadaje się do wycięcia, a nawet zasugerować czerniaka, czy inne nowotwory skóry. Badanie skóry, czy w przypadku mężczyzn badanie urologiczne, są bardzo ważne w profilaktyce i powinny być zapisane w naszym kalendarzu i wykonywane regularnie — mówi Katarzyna Kryszczyszyn-Musialik.

Na rybnickim kampusie poza udziałem w konferencji oraz zrobieniem badań, można było również wziąć udział w zajęciach relaksacyjnych oraz zakupić świąteczne ozdoby wykonane przez niepełnosprawnych. Przed budynkiem zaparkował również mobilny krwiobus, który obsługiwał krwiodawców do godziny 15.00.