Sensacyjne odkrycie

Obecnie na terenie browaru budowany jest park rozrywki - Focus Park. W związku z tym, że teren budowy umiejscowiony jest w ścisłym centrum miasta, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nałożył na inwestora obowiązek nadzoru prac ziemnych przez archeologów.

Nadzór prowadzony jest przez zespół archeologów Oddziału Katowickiego Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich pod kierunkiem doktora Mirosława Furmanka.

Co ciekawe, znajdujące się w dokumentach historycznych zapiski o osadnictwie w Rybniku już w XII lub XIII wieku, nie miały dotychczas pokrycia w odkryciach arecheologicznych. - Źródła pisane są w wielu kwestiach niejednoznaczne i trudne do interpretacji. Istnieje jednak jeszcze jedno „archiwum”, które w przypadku Rybnika ciągle skrywa swe tajemnice – jest nim ziemia - mówi dr Mirosław Furmanek.

Tym, co dotychczas udało się naukowcom odkryć w tym swoistym archiwum są:

• relikty zniszczonego budynku drewnianego. Wymiary budynku najprawdopodobniej wynosiły około 10x7 m. Prowadzone badania pozwolą odtworzyć jego 200-letnią historię. Na podstawie fragmentów naczyń odkrytych w dolnych partiach budynku można przypuszczać, że obiekt powstał w XV wieku. Z tego czasu zachowała się warstwa kulturowa z fragmentami naczyń i pokonsumpcyjnymi szczątkami kostnymi (kości zwierzęce będące odpadami „kuchennymi”). Budynek zapewne w ciągu XVI wieku został przebudowany. W jego wnętrzu wzniesiono kamienny fundament o wymiarach 1,3 x 1,3 m, który mógł spełniać funkcję podstawy pod piec kaflowy. Za taką hipotezą może przemawiać również obecność w obrębie warstw zasypiskowych budynku fragmentów renesansowych kafli. Drugi fundament, o podobnych wymiarach przylegał od zewnątrz do wschodniej ściany budynku. Na fundamencie tym wzniesiona była bliżej nieokreślona konstrukcja, najprawdopodobniej ceglana. Obiekt ten to najprawdopodobniej pozostałości pieca kuchennego. W górnych partiach budynku wystąpiły warstwy kulturowe z ogromną ilością ceramiki, którą można ogólnie datować na przełom XVI i XVII wieku. Warstwy te związane są zapewne ze zniszczenie budynku, który to fakt można wiązać najprawdopodobniej z wydarzeniami Wojny Trzydziestoletniej (lata 20. XVII wieku).

• naczynia gliniane z okresu XV – XVII wieku (kilka tysięcy fragmentów). Oprócz nich znalezione zostały fragmenty renesansowych kafli piecowych, kilka fragmentów skóry, w tym najprawdopodobniej pozostałości buta, fragment nieokreślonej blaszki miedzianej oraz drewniane narzędzie łopatkowate, prawdopodobnie kijankę do prania. W pewnej części budynku wystąpiła również koncentracja żużla, która może świadczyć o odbywającym się w tym rejonie przetwórstwie metali. Z rozsypiska konstrukcji drewnianej budynku pobrano kilkadziesiąt prób drewna, które pozwolą na określenie gatunków drzew wykorzystanych do wzniesienia budynku, a badania dendrochronologiczne pozwolą na określenie dat ścięcia poszczególnych drzew, co umożliwi dokładne datowanie konstrukcji oraz jej przekształceń. Z warstw ziemi pobrano próby do analiz paleobotanicznych. Badania archeozoologiczne kości zwierzęcych dostarczą nam informacji na temat diety mieszkańców tego budynku.

• niewielki odcinek drogi drewnianej. Jej chronologia jest obecnie trudna do określenia. Datowanie będzie możliwe dopiero dzięki badaniom dendrochronologicznym. W pobliżu drogi odsłonięto również mocno zniszczone rozwalisko budynku drewnianego. Budynek ten był zapewne zdecydowanie późniejszy niż wcześniej opisany. Był to najprawdopodobniej obiekt o charakterze gospodarczym. Znaleziona w jego wypełnisku porcelanowa fajka gliniana każe go datować najprawdopodobniej na XIX wiek.

• fragmenty warstw kulturowych oraz bliżej nieokreślonych obiektów gospodarczych, które można datować na średniowiecze i czasy nowożytne.

- Powyższe informacje mają charakter wstępny, dopiero po o ich opracowaniu i uzyskaniu wyników analiz specjalistycznych będzie możliwe dokładne scharakteryzowanie i interpretacja odkryć dokonanych w Rybniku. Planujemy również, we współpracy z Muzeum w Rybniku, po zakończeniu opracowania materiałów i po wykonaniu analiz specjalistycznych, zorganizować spotkanie, w trakcie którego przedstawione zostaną najważniejsze wyniki prowadzonych badań - wyjaśnia Mirosław Furmanek.

Archeolodzy podkreślają, że ich badania nie wpływają na postępy prac budowlanych. Podczas eksploracji zajmują tylko część placu budowy, a wykonawca w tym czasie może prowadzić prace ziemne w innym miejscu. Po zakończeniu badań znaleziska zostaną wywiezione z placu budowy.

Zobacz zdjęcia odkrytych obiektów.

ww