Młodzież Gimnazjum Społecznego w Rybniku miała przyjemność gościć w swoich murach księdza profesora Jerzego Szymika - świetnego teologa i wybitnego poetę. W ramach lekcji, do której pedagodzy starali się przygotować swych podopiecznych, można było wysłuchać poezji ks. Szymika oraz zapytać o interesujące młodzież sprawy. Seria liryków „rodzinnych”, otwierających owo spotkanie miała na celu zbliżenie 52-letniego księdza z nastoletnimi słuchaczami. Poeta kierując się przeświadczeniem, iż tym, co nas łączy są między innymi korzenie (ks. Szymik pochodzi z Pszowa), przeczytał kilka utworów dotyczących swoich dziadków: Teodora i Antoniego; babci – Matyldy; rodziców. Poza tym, pojawiły się utwory stanowiące refleksję nad młodym pokoleniem np. „Koniec filmu” pochodzący z tomu 102 wiersze. Ponadto, mogliśmy wysłuchać poglądów na poezję, poetykę uprawianą przez ks. Szymika. Podczas niedługiego wywodu pojawiły się teorie mówiące o roli poezji, polegającej na ocalaniu życia, chwaleniu go i protestowaniu przeciw śmierci. Poezja według ks. Szymika zatrzymuje czas, ujmuje znaczącą chwilę podobnie, jak to robi fotografia. Co więcej, słowo, jakże istotne w literaturze, jest swoistym sposobem komunikacji ze światem. Odpowiedzią na pytanie o wszelkie inspiracje jest własne życie, doświadczenia, emocje. Nic z poza własnych doznań nie ma prawa pojawić się w twórczości ks. Szymika. Zastanawiający jest fakt, iż mimo literackiego wystąpienia poety, w oczach słuchaczy na pierwszym miejscu był on kapłanem stojącym po drugiej stronie ołtarza ( o czym również czytał ks. Szymik).

W Zespole Szkół Mechaniczno – Elektrycznych i w II Liceum Ogólnokształcącym pojaiwł się znany reporter, współpracujący z  „Gazetą Wyborczą” - Wojciech Tochman. Laureat wielu literackich wyróżnień opowiadał o swej najnowszej książce „Córeńka”, dotyczącej tragicznych wydarzeń na wyspie Bali. Fabuła powieści zawiera wiele faktów, ale i wiele elementów fikcyjnych, co oczywiście przekracza ramy reportażu. W każdym razie, sygnalizuje dość istotne problemy uciskające zaatakowaną przez bezkarne grupy terrorystyczne Indonezję. Wojciech Tochman, jako założyciel i wolontariusz Fundacji ITAKA zajmującej się poszukiwaniem osób zaginionych i pomaganiem ich rodzinom, miał wiele do powiedzenia na temat niebezpieczeństwa towarzyszącemu akcjom reporterskim. Brak ochrony, czatujący snajperzy, „opłakany” stan ludności cywilnej to problemy, z jakimi musi się zmagać każdy reporter wojenny. Jednak to, co robi posiada szczytny cel: informowanie świata o działaniach w najodleglejszych (z punktu widzenia kulturalnego i politycznego)miejscach kuli ziemskiej. W końcu, jeden ze słuchaczy zapytał o rozwiązanie proponowane przez gościa w ramach akcji pokojowych. Naturalnie, odpowiedzią był subiektywny wynik obserwacji wojennych w poszczególnych krajach. Według Wojciecha Tochmana najważniejszym czynnikiem zmierzającym ku globalnemu pokojowi jest wzajemna otwartość na innego, poznanie odmiennych obyczajów, kultur, religii, ras, pogłębianie wiedzy na temat danego problemu. Ignorancja stanowi największe niebezpieczeństwo cywilizacyjne. Niewątpliwie, współodpowiedzialność za działania wojenne byłyby idealnym rozwiązaniem problemu.

W Domu Kultury Chwałowice, w zupełnie odmiennej atmosferze przebiegło kolejne spotkanie autorskie z poetką Ewą Lipską, kobietą, której jedynym hobby jest pisanie i zabawa. Młodzież IV Liceum Ogólnokształcącego wraz z gronem pedagogicznym mogła wysłuchać kilku utworów lirycznych pochodzących z tomów „Sklepy zoologiczne” i „Ja” oraz zapoznać się z ogólnymi informacjami na temat pracy w Instytucie Polski w Wiedniu, warsztatów literackich na Uniwersytecie Jagiellońskim, bądź na temat pisania tekstów do muzyki popularnej. Podczas wywiązania się dialogu pomiędzy słuchaczami i poetką poruszono kilka dość istotnych kwestii dotyczących twórczości poetyckiej, dziedziny niezwykle interesującej dla młodych, rozpoczynających swą niezwykłą przygodę z liryką. Poprzez pytania do pani Lipskiej odnoszące się do natchnienia, początków pisarskich, inspiracji, kwestii finansowych i oceny młodej twórczości ujawniły się wszelkie pragnienia i wątpliwości poetyckie zgromadzonej młodzieży, na co zwróciła uwagę sama poetka wypowiadając znamienne słowa: Poezja jest cechą młodych ludzi. W ramach zbliżenia rybnickiej młodzieży z poetką, pani Lipska przytoczyła kilka anegdot z własnej młodości dotyczących fascynacji egzystencjalizmem, ubierania się na czarno i palenia przez dziewczyny fajki, oczywiście będącego wyrazem buntu wobec rzeczywistości, buntu wobec masowego postrzegania świata. Zapytana o kondycję rybnickiej twórczości, z którą poetka miała okazję pobieżnie się zaznajomić, stwierdziła, że wciąż mamy bardzo dobrą poezję, do czego pewnie przyczynia się brak możliwości zarobienia pieniędzy na tej dziedzinie sztuki.

Ile wynieśliśmy z owych spotkań przekonamy się w momencie kolejnej próby spojrzenia na literaturę i sprawy ważne ze względów czysto ludzkich. Ale to jeszcze nie koniec. Rybnickie Dni Literatury wciąż trwają.

Paulina Krzysztoporska