„Natura nie boli”

Jej organizatorem jest Stowarzyszenie Zrównoważonego Rozwoju Śląska LIBRA i Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dofinansował tę akcję dotacją w wysokości 60 tys. złotych. Środki te przeznaczone zostaną przede wszystkim na materiały informacyjne, zrealizowanie filmu edukacyjnego oraz stworzenie interaktywnej strony internetowej dotyczącej funkcjonowania obszarów i objętych ochroną przyrodniczą Natura 2000.

To jedna z pierwszych tego typu kampanii w Polsce. Jej celem jest obalenie stereotypu, zgodnie z którym na obszarach chronionych w ramach europejskiej sieci Natura 2000 niemożliwe są inwestycje. Tymczasem faktycznie ochronie nie podlega – jak np. w rezerwatach przyrody - cały obszar, ale konkretne siedliska i gatunki, a formy i sposoby ochrony nie są z góry określone, ale mogą być kształtowane elastycznie.


Natura 2000 nie blokuje możliwości realizowania inwestycji zarówno małych, jak i dużych. Obowiązujące w tym zakresie zasady to swoiste sito, filtr, który umożliwia realizację inwestycji dobrze zaplanowanych i zaprojektowanych, a blokuje te, które są źle przygotowane pod względem środowiskowym – wyjaśnił podczas konferencji prasowej inicjującej tę kampanię, dyrektor Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach Bernard Błaszczyk.


Jak stwierdzono, do tej pory świadomość zasad inwestowania na chronionych terenach – zarówno wśród inwestorów, jak i zwykłych ludzi – jest bardzo niska. Większość Polaków słyszała o sieci Natura 2000 jedynie w kontekście blokowania lub opóźniania inwestycji, np. drogowych. Inicjatorzy kampanii przekonują, że inwestowanie na chronionych terenach jest jednak możliwe.


Gabriela Lenartowicz – prezes WFOŚiGW w Katowicach mówiła, że choć Fundusz jest instytucją finansową, to chętnie włącza się i wspiera tego rodzaju działania służące kształtowaniu świadomości ekologicznej pozwalające inwestorom i przedsiębiorcom prowadzić normalną działalność na przyrodniczych terenach chronionych. Chodzi nam o zburzenie stereotypów, że tereny objęte programem Natura 2000 są z góry przekreślone i wyłączone z aktywności człowieka.


Projekt „Natura nie boli” zakłada rozpoczęcie w województwie śląskim publicznej debaty i upowszechnienie wiedzy o najcenniejszych walorach przyrodniczych regionu oraz o możliwościach rozwoju gospodarczego z uwzględnieniem zasad ochrony przyrody, założeń programu Natura 2000, a także obowiązujących w nim przepisów i norm prawnych.


Ustanowienie obszarów sieci Natura 2000 wynika z unijnych przepisów – tzw. dyrektyw ptasiej i siedliskowej. W woj. śląskim takich obszarów jest 41, być może przybędzie 5 kolejnych. Chronione są konkretne siedliska i gatunki roślin i zwierząt. Wolno tam inwestować pod warunkiem, że przedsięwzięcie nie zaszkodzi chronionej przyrodzie.


W woj. śląskim obszary ochrony ptaków stanowią 5 proc. powierzchni regionu, a obszary siedliskowe 7,5 proc. Często tereny te pokrywają się w części lub w całości, jak np. w Beskidzie Żywieckim, który należy do największych chronionych obszarów w regionie. Pierwszym obszarem Natury 2000 w woj. śląskim była dolina górnej Wisły, gdzie znajduje się m.in. zbiornik goczałkowicki oraz stawy hodowlane.