„Krótka historia książki” w Filii nr 4

Wiek XX można z powodzeniem nazwać wiekiem książki, ponieważ stała się nie tylko łatwo dostępna, ale jest trwałym nośnikiem kultury ubiegłego stulecia, a w jej losach odbijała się historia tego, jakże zróżnicowanego wieku.

Na przełomie XIX i XX wieku „najmodniejsza” była klasyka: od Mickiewicza (już od czasu śmierci uznawanego za klasyka) do Shakespeare’a.

Już na początku ubiegłego wieku książka stała się wspaniałym dodatkiem do gazet, o czym świadczy prezentowany na wystawie tom "Listów z Afryki" Henryka Sienkiewicza, wydany w 1901 roku.

W latach 1910-30 sztuka użytkowa była na wysokim poziomie. Nad książkami pracowali najlepsi graficy; nawet „zwykłe” wydanie miało ozdobniki w postaci choćby ciekawych inicjałów.

Po II wojnie światowej choć część matryc została zachowana, nie było materiałów, by produkować dobre jakościowo książki. Wydawało się przede wszystkim książki mające służyć nauce, poezję (Słowacki, Kochanowski) w szczególności autorów rodzimych, oraz światową „neutralną politycznie” klasykę.

Dopiero „odwilż” przyniosła prawdziwy boom na dobrze wykonane tomy. Twarde okładki były obłożone w materiał, klejenie było dodatkiem do szycia, książki nierzadko ukazywały się z ilustracjami.

Przełom lat 60. i 70. upłynął pod znakiem miniaturyzacji. Niewymieniane matryce były słabe, a papier coraz cieńszy. Okładki przeważnie twarde, ale zbyt dużo było eksperymentów „kombinujących” z formatem. Od tamtych czasów zaczęła się równia pochyła: koniec lat 70. oraz lata 80. przyniosły książki złej jakości, wydawane coraz tańszym kosztem. Na szczęście koniec lat 90. przyniósł świeży powiew jakości. Wychodziło wówczas wiele serii książkowych popularnych do dziś. Zaczęto wydawać na powrót książki o twardych okładkach, dobrze przygotowane edytorsko.

Ostatnio w księgarniach można dostać cudnie wydane książki, które wydawane są naprawdę wzorowo. Te książki na pewno przetrwają przynajmniej jeszcze jeden wiek.