RDOŚ wprost: nutrie z Rybnika czeka azyl albo zagłada. Zwierzęta stały się gatunkiem inwazyjnym

Ten temat podnosiliśmy jako pierwsi już prawie rok temu. Przypomnijmy, wtedy postawiliśmy taki tytuł: Koniec atrakcji – nutrie do eksterminacji? Co Rybnik zrobi z nowymi przepisami dot. gatunków obcych? Jak się okazuje, nie stracił on w ogóle na znaczeniu.

Zwierzaki, które od kilku lat czują się zadomowione w Rybniku – znikną z naszego miasta. Znalazły się bowiem na liście IGO, czyli gatunków inwazyjnych. Ten fakt może być szczególnie trudny dla wielu mieszkańców naszego miasta, którzy traktowali gryzonie jako maskotki Rybnika. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska nie pozostawia jednak złudzeń.

Zwierzęta te wywierają ogromne szkody w lokalnej przyrodzie i zostały zaklasyfikowane jako jedne ze 100 najgroźniejszych gatunków inwazyjnych na świecie. Ich działalność może zagrażać również bezpieczeństwu publicznemu. Zwierzęta uszkadzają wierzchnią warstwę gleby, doprowadzając do uszkodzeń infrastruktury drogowej, podkopami mogą wpływać na destabilizację skarp rzek, co przekłada się na ryzyko wystąpienia podtopień. Niekontrolowany przyrost populacji tego gatunku skutkuje koniecznością podjęcia przez organy ochrony przyrody działań zaradczych – wymienia Natalia Zapała, rzecznik prasowa RDOŚ w Katowicach.

Przykładu nie musimy szukać daleko. W październiku 2022 pisaliśmy o tym, że Wody Polskie musiały umocnić skarpy rzeki Nacyny. Ubytki w tych wałach ziemi były na tyle duże, że w momencie wezbrania rzeki, mogłoby się pojawić lokalne podtopienia. WP zwracają uwagę w tej sprawie na żyjące tam nutrie, których nory mogą zagrażać w stabilności skarp. Roboty kosztowały ponad 340 tys. zł brutto.

Roślinożerne nutrie usuwają więcej roślin wodnych, niż potrzebują do zaspokojenia swoich potrzeb żywieniowych. Ssaki te wykorzystują materiał roślinny do budowy platform służących do wypoczynku, żerowania i rozrodu. Szczególne zagrożenie stanowi to dla ekosystemów bagiennych i podmokłych (np. w Luizjanie utracono ponad 8 tys. ha bagien w wyniku zniszczenia roślinności przez nutrie, a negatywny wpływ ich obecności odnotowano na ponad 40 tys. ha tych terenów podmokłych). Ponadto, niszczenie roślinności wodnej przez nutrie może spowodować zmniejszenie możliwości gniazdowania zagrożonych gatunków ptaków, co zostało już potwierdzone w odniesieniu do bączka czy rybitwy białowąsej na terenie Włoch – dopowiada Natalia Zapała.

Nutria może przenosić choroby

O tym się jeszcze nie mówiło, ale RDOŚ zwraca uwagę na jeszcze jeden problem. Nutrie mogą być nosicielami różnych chorób wirusowych, np. gruźlicy, ale też pasożytów.

Z uwagi na to, należy ograniczyć kontakt z tymi zwierzętami przez ludzi i zwierzęta domowe – dowiadujemy się.

Do tej pory nutrię „kontrolowały” mroźne zimy. Nie tylko były one czynnikiem większej śmiertelności, ale także, z uwagi na ograniczone zasoby pokarmu, wpływały na zmniejszenie sukcesu rozrodczego tego ssaka. Klimat ulega jednak przeobrażeniu, co dało się odczuć już podczas ostatniej zimy z temperaturami powyżej 5-10 stopni Celsjusza.

Dodatkowo rozwojowi populacji nutrii w Rybniku i Jaworznie sprzyja dokarmianie tych zwierząt przez mieszkańców nieświadomych zagrożenia, jakie niesie ten gatunek dla naszej rodzimej przyrody oraz brak ich naturalnych wrogów. Ponadto, dokarmianie tych zwierząt i pozostawianie resztek jedzenia, przynosi kolejny, niepożądany aspekt, czyli rozrost populacji szczurów, chętnie korzystających z tego dodatkowego źródła pożywienia – zaznacza Natalia Zapała.

Zwraca też uwagę, że w sprzyjających warunkach nutrie rozmnażają się przez cały rok, a po ciąży trwającej 127-138 dni rodzi się 2-9 młodych, które osiągają dojrzałość płciową po 3-10 miesiącach.

Nutrie czeka azyl lub śmierć

RDOŚ Katowice przy wsparciu lokalnych samorządów planuje podjęcie działań polegających na odłowieniu osobników. Możliwe są dwie ścieżki postępowania ze schwytanymi osobnikami: uśmiercenie lub przekazanie do specjalnego azylu – miejsca, które posiada zezwolenie na przetrzymywanie osobników tego gatunku.

Z punktu widzenia aktualnie obowiązujących przepisów prawa, nie ma innych dróg postępowania w przypadku tego gatunku – słyszymy.

Co na to rybnicki magistrat? Lucyna Tyl z biura prasowego UM w Rybniku przyznaje, że od kilku lat nutrie, występujące w rybnickich rzekach: Nacynie i Rudzie, stanowią dla mieszkańców sporą atrakcję przyrodniczą. Będzie trzeba podjąć jednak decyzję.

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. (w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów) nutria została zaklasyfikowana jako gatunek podlegający szybkiej eliminacji. Zgodnie z ustawą o gatunkach obcych, działania zaradcze w stosunku do tego gatunku prowadzić będzie Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach – czytamy w odpowiedzi.

Lucyna Tyl dodaje, że w najbliższym czasie odbędzie się spotkanie przedstawicieli Miasta i RDOŚ, które określać będzie szczegółowe warunki i sposoby współpracy przy przeprowadzeniu działań zaradczych.

Fundacje już rok temu alarmowały, że nie dadzą sobie rady

Wbrew pozorom, temat pozbycia się nutrii z Rybnika nie jest nowy. O tym mówiła choćby Izabela Kozieł z Fundacji Pet Patrol Rybnik.

Gdyby miasto wcześniej by nas posłuchało i podjęło wtedy decyzję, to teraz nie byłoby problemu. Teraz magistrat będzie musiał wydać pieniądze, no, chyba że rzeczywiście - wyślą panów „z piórkiem” i po problemie – mówiła w październiku 2022 roku.

Już wtedy Fundacja informowała nie ma miejsca ani środków na prowadzenie miejsca pobytu dla nutrii.

To są ciężkie pieniądze i tylko miasto mogłoby to wziąć na barki – dodała Izabela Kozieł.

Według wyliczeń, w Rybniku żyło wtedy około 40 nutrii, ale ta liczba może być już większa.

W podobnym tonie wypowiadał się Ireneusz Piontek z Jestem Głosem Tych, Co Nie Mówią.

Obecnie na pewno nie dalibyśmy rady zadaniu opieki nad nutriami. Innych gmin przecież nie zawalimy tym problemem, a odstrzelić? Nie ma sprawy, ale nie o to chodzi. Myślę, że trzeba poruszyć temat kastracji tych zwierząt i utworzenie czegoś na kształt rezerwatu. Widzę to jednak w czarnych barwach - będzie odstrzał nutrii, ale dla miasta oznacza to poważną rysę w wizerunku – zauważył kilka miesięcy temu.

Jaka decyzja zapadnie w sprawie rybnickim nutrii? Wrócimy do tematu.