Szkolne przestrzenie współpracy

Uczniowie mają głos!

„PROjektujeMy, czyli szkolna przestrzeń okiem uczniów” to projekt realizowany w ramach Programu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich 2020r. pn. „PROjektujeMy, czyli szkolna przestrzeń okiem uczniów”. Jego nadrzędnym celem było zaktywizowanie szkolnych samorządów poprzez oddanie głosu uczniom i wyjście poza schemat postrzegania przestrzeni szkolnej tylko w kategorii sali lekcyjnej. Do projektu przystąpiło 8 rybnickich podstawówek, które w ramach przyznanego mini-budżetu obywatelskiego zrealizowały swoje pomysły.

Projekt w swoim założeniu zakłada oddanie większej decyzyjności samym uczniom, wsłuchanie się w ich głos, a jednocześnie – ważną lekcję samoorganizacji.

Szkolna przestrzeń relaksu

Jak podkreśla Michał Naczyński, psycholog w Społecznej Szkole Podstawowej koordynujący projekt, przedsięwzięcie wyraźnie uwydatniło uczniowską potrzebę zaaranżowania przestrzeni pozadydaktycznych jako stref relaksu: „Projekt dotyczył przestrzeni innych niż sale dydaktyczne, jest więc całkiem naturalne, że uczniowie realizowali pomysły skupione wokół wykorzystania przestrzeni szkolnych korytarzy, czy terenów przyszkolnych. Zauważalny jest uczniowski apel o zagospodarowanie przestrzeni pozadydaktycznej na wyłączny użytek rekreacji czy relaksu. Czasami są to po prostu wygodne siedziska, czy pufy, w jednym przypadku – boisko do piłki w siatkówkę, czasami zaś po prostu zwykły kącik z wygodnymi kanapami, który podnosi standard przestrzeni użytkowej. W wymarzonej strefie szkolnych korytarzy uczniowie stawiają na komfort i odreagowanie. Nie ma w niej miejsca na twarde drewniane ławki i krzesła”.

Przestrzeń współpracy

Zaangażowani w projekt zgodnie potwierdzają, że te małe wycinki przestrzeni, które uczniowie zagospodarowali według własnych pomysłów są efektem drugorzędnym. Zdecydowanie większe znaczenie miały umiejętności kształtowane przy okazji realizowania zadań oraz odmienne od szkolnego trybu okazje do współpracy pomiędzy samorządami szkolnymi i ich opiekunami. Nie było to łatwe zważywszy na obostrzenia związane z pierwszą falą pandemii, podczas której startował projekt.

Efekt często zadziwiał samych opiekunów. Jak wspomina Małgorzata Szymczak z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 12 w dzielnicy Zebrzydowice:”Poznałam uczniów z nowej strony: jako wspaniałych, kreatywnych i odpowiedzialnych młodych ludzi. Dowiedziałam się, że jeden z nich potrafi montować filmy. Poznałam ich pasje i zainteresowania. To moi uczniowie sami od razu do pracy nad projektem wykorzystali platformę Teams. Już pierwszego dnia założyli odpowiedni zespół, a ja nauczyłam się od nich, jak korzysta się z czatu :)”.

Efekt samoorganizacji uczniowskiej i poczucia sprawczości został w pełni osiągnięty. Do swoich działań uczniowie niejednokrotnie potrafili zachęcić także rodziców, czy innych nauczycieli, którzy złapali za pędzle, łopaty i inne konieczne sprzęty.

I choć nasza rozmówczyni z uśmiechem dodaje, że przez cały czas realizacji projektu musiała pilnować tylko jednego: terminów, to wyraźnie podkreśla, że korzyści dla obu stron są bezcenne: „Uczniowie nauczyli się współpracy, jak szukać kompromisów, jak je osiągać. Nauczyli się odpowiedzialności. Zobaczyli, że aby coś osiągnąć, trzeba się sporo napracować i na wielu bardzo różnych płaszczyznach. Przede wszystkim nabrali wiary w siebie, przekonali się, że nie trzeba być piątkowym uczniem, aby zrobić coś fajnego. Tak powinno pracować się w szkole na co dzień, a nie tylko od czasu do czasu”.