Blisko 5 miesięcy musiał czekać na odpowiedź poseł Maciej Kopiec. Zadał on pytanie premierowi, czy rząd zamierza język śląski ustanowić językiem regionalnym. Po długim czasie odpowiedział mu minister kultury – prof. Piotr Gliński. Ta jednak nie pozostawia złudzeń co do tego, jak postrzegana jest ślonsko godka.
Poseł Lewicy – Maciej Kopiec napisał interpelację do premiera Mateusza Morawieckiego „w sprawie kultury Śląska i języka śląskiego”. Powodem tego była decyzja Sejmu z 14 czerwca 2019 roku o kolejnym odrzuceniu projekt ustawy ustanawiającej język śląski językiem regionalnym. Poseł wskazuje, że o wyniku tego głosowania zadecydowały między innymi głosy posłów Prawa i Sprawiedliwości.
Maciej Kopiec przypomniał polski spis powszechny z 2011 roku i pytania:
„Jaki jest Twój naród? (Jaka jest Pana/Pani narodowość?). Czy czujesz przynależność do innego narodu lub grupy etnicznej? (Czy odczuwa Pan/ Pani przynależność także do innego narodu lub wspólnoty etnicznej?)”.
- Identyfikację narodowo-etniczną śląską w pierwszym pytaniu wskazało 435 800 osób, w tym jako jedyną 375 600 osób. W drugim pytaniu identyfikację śląską wskazało 411 000 osób. Razem, niezależnie od liczby i kolejności deklaracji, identyfikację narodowo-etniczną jako śląską wskazało 846 700 osób. Dane te pokazują, że Ślązacy są największą grupą mniejszościową w Polsce – zaznaczył Maciej Kopiec.
Dodał, że w tym samym spisie ustalono, iż w kontaktach domowych 529 400 osób posługuje się językiem śląskim.
- Zgodnie z danymi zawartymi w tym spisie samym językiem śląskim w kontaktach domowych posługuje się aż 126 500 osób zamieszkujących tereny Polski. Dla porównania językiem kaszubskim posługuje się pięć razy mniej osób, a język ten jest od 2005 roku ustanowiony językiem regionalnym – czytamy w interpelacji.
W związku z powyższymi danymi i informacjami poseł Lewicy skierował do premiera kilka pytań:
1. Jaki stosunek do kultury Śląska i języka śląskiego ma Rada Ministrów z prezesem Rady Ministrów na czele?
2. Czy Rada Ministrów z prezesem Rady Ministrów na czele będzie działała na rzecz ustanowienia języka śląskiego językiem regionalnym?
3. W jaki sposób prezes Rady Ministrów – wybrany do Sejmu RP głosami mieszkańców Śląska – działa na rzecz kultywowania tradycji, kultury i języka największej grupy mniejszościowej w Polsce, którą są Ślązacy?
4. Dlaczego język kaszubski, którym w kontaktach domowych posługuje się pięć razy mniej mieszkańców Polski niż śląskim, jest ustanowiony językiem regionalnym, a język śląski nie jest?
Poseł z naszego okręgu wyborczego na odpowiedź czekał 140 dni. W końcu przyszło pismo od ministra kultury – prof. Piotra Glińskiego.
Wskazuje on na wstępie, że dialekt śląski jest jednym z czterech, obok małopolskiego, wielkopolskiego i mazowieckiego, głównych dialektów języka polskiego.
- Podobnie jak inne dialekty, dialekt śląski dzieli się na liczne „gwary” charakterystyczne dla mowy ludności zamieszkującej mniejsze obszary. Zdaniem zdecydowanej większości językoznawców, w tym uznanych autorytetów w dziedzinie etnolingwistyki, biorąc pod uwagę cechy językowe śląszczyzny oraz porównując ją z polszczyzną ogólną i innymi polskimi dialektami, nie ma podstaw naukowych, by uznać mowę śląską za odrębny język, a tym samym – by nadać jej statut języka regionalnego w rozumieniu Ustawy z dnia 6 stycznia 2005 roku o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym – zaznacza w odpowiedzi minister.
Przypomina, że zarówno ustawa, jak i europejska karta języków regionalnych lub mniejszościowych zaznaczają, że pojęcie „język regionalny” nie obejmuje dialektów oficjalnego języka państwa.
- Analogiczne stanowisko w sprawie nadania dialektowi śląskiemu statusu odrębnego języka zajmuje Rada Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk. Należy przy tym podkreślić, że o ile językoznawcy są w zdecydowanej większości zgodni do zakwalifikowania mowy śląskiej jako dialektu języka polskiego, mającego bez wątpienia bliski związek z polskim językiem literackim – wyjaśnia Piotr Gliński.
Jak następnie dodaje, zgodności takiej nie było w odniesieniu do języka kaszubskiego, którego status przez dziesięciolecia był przedmiotem rozważań i sporów językoznawczych.
- O uznaniu go za odrębny język zdecydowały znaczące podobieństwa do gwar pomorskich oraz wymarłych języków pomorskich. Nie bez znaczenia był również fakt skodyfikowania języka kaszubskiego (co, z uwagi na dużą niejednolitość terytorialną i różnorodność odmian gwarowych, wydaje się trudne w wypadku dialektu śląskiego). Z powyższych względów porównywanie sytuacji dialektu śląskiego i języka kaszubskiego jest nieuprawnione. Wobec czego podejmowanie obecnie prac legislacyjnych na rzecz uznania dialektu śląskiego za język regionalny należy uznać za przedwczesne i nieuzasadnione – podkreśla minister kultury.
Minister podkreślił coś jeszcze. Jak pisze w odpowiedzi, dialekt śląski, tak jak inne dialekty i gwary polskie, podlega ochronie, której ramy prawne wyznacza Ustawa z dnia 7 października 1999 roku o języku polskim. Zgodnie z tym, ochrona języka polskiego polega w szczególności „na upowszechnianiu szacunku dla regionalizmów i gwar, a także przeciwdziałaniu ich zanikowi”.
- Uwzględniając znaczenie gwar i dialektów jako istotnej części dziedzictwa kulturowego, resort kultury wspiera zadania służące ich popularyzacji np. poprzez program dotacyjny Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Kultura ludowa i tradycyjna” czy programy Narodowego Centrum Kultury „EtnoPolska” i „Ojczysty – dodaj do ulubionych”. Niestety, problemem w odpowiednim wykorzystaniu tychże narzędzi dotacyjnych jest znikome zainteresowanie i zaangażowanie środowisk lokalnych (również z terenu województwa śląskiego) w ubieganiu się o środki finansowe na zadania z tego zakresu – wyjaśnia prof. Gliński.
Dodaje, że działalność edukacyjną, w tym skierowaną do dzieci, w zakresie dialektu śląskiego prowadzi współfinansowane przez Ministra Muzeum Śląskie w Katowicach. Instytucją kultury jest także Instytut Śląski z siedzibą w Opolu zasłużony dla badań językoznawczych, który opracowywał „Słownik gwar śląskich” oraz „Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska”.
Do odpowiedzi ministra kultury odniósł się już poseł Kopiec.
- Po raz kolejny odmawia się tysiącom Ślązaków uznania kultury, języka i narodowości. Wykreślacie nas z podręczników historii, milczycie na temat naszych zasług, pomniejszacie rolę języka śląskiego w kształtowaniu naszej tożsamości. Fakt, że macie czelność odpowiadać tym ludziom, że nie dbają i nie chcą popularyzować swojej mowy, jest po prostu bezdusznym aktem ignorancji i nieuzasadnionego strachu. - pisze wzburzony poseł Lewicy.
Maciej Kopiec zaprosił premiera i ministra na Śląsk.
- Pozwólcie, że oprowadzimy Was, razem z rodowitymi Ślązakami i Ślązaczkami po naszym Heimacie i opowiemy co nieco o naszej tożsamości. Według Was, ślonsko godka jest zbyt spokrewniona z polszczyzną, żeby przestać uznawać ją za dialekt. Myślę więc, że taka wyprawa bez polskiego przewodnika nie będzie dla Was żadnym problemem. Zajrzymy do Muzeum Śląskiego, o którym wspominacie w odpowiedzi na interpelacje. Tego, z którym wspólnie nad pielęgnacją „gwary” tak pilnie czuwacie. Tego samego, którego kilka miesięcy temu pozbawiliście oddanej Dyrektorki, bo nie bała się wystąpić przeciwko waszej nieszczerości i zakłamaniu – dodaje w mediach społecznościowych.
Na końcu Maciej Kopiec wyraża zdanie, że Ślązacy w końcu zaczną walczyć o swoje.
Zamieszczone komentarze są prywatnymi opiniami Użytkowników portalu. Redakcja portalu Rybnik.com.pl nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.
17-letni Kamil chciał zrobić dla rodziny grilla. Jest poważnie poparzony. Jego mama prosi o wsparcie
25844Zatankował 230 litrów paliwa i odjechał bez płacenia. Poznajecie go?
19533Greckie truskawki zalały polski rynek. Jak jest w Rybniku i ile kosztują?
18652Co tam nowego u „mistrzów” parkowania? Są nowe zdjęcia ich „dokonań”
15933Padają ryby w Zalewie Rybnickim. Jaki jest powód?
15697Wyprowadzał psa bez smyczy. Właściciel agresywnego czworonoga chciał przechytrzyć strażników
+166 / -11Wypadek w kopalni Chwałowice. Po rannego górnika przyleciał śmigłowiec LPR
+145 / -20Grzegorz J. usłyszał wyrok: 2,5 roku więzienia!
+155 / -47Ruszyła II tura wyborów! Zapraszamy na wieczór wyborczy w Rybnik.com.pl
+116 / -11Gwałt na małoletniej w Rybniku. Kryminalni zatrzymali dwóch mężczyzn
+105 / -9Znamy kandydatów do Parlamentu Europejskiego. Kto startuje z naszego okręgu?
38Kierowcy mają powody do radości. "Kierunek zmian na pylonach może cieszyć"
36Senat również za językiem śląskim. Teraz czas na decyzję prezydenta Dudy
17Greckie truskawki zalały polski rynek. Jak jest w Rybniku i ile kosztują?
17Nowiny: teren „rekreacyjny” za Górką dla Burka został odgrodzony. Czytelnicy: dlaczego?
15Byłeś świadkiem wypadku? W Twojej okolicy dzieje sie coś ciekawego? Chcesz opublikować recenzję z imprezy kulturalnej? Wciel się w rolę reportera Rybnik.com.pl i napisz nam o tym!
Wyślij alert
~Przemysław Guzek 2020-06-25
16:02:16
dupi fleki
~adamczykhenryk1 2020-06-25
16:27:57
Prezydent z żoną Agata Kornhauser-Duda
~O-T-U-A 2020-06-25
17:15:20
Wpis został usunięty z powodu złamania regulaminu zamieszczania opinii.
~obserwathor 2020-06-25
17:34:34
władza (bez względu na opcję, co już przerabialiśmy ) nigdy nie uzna śląskiego jako języka, bo automatycznie musiała by uznać istnienie narodowości śląskiej, a na to nikt nie pójdzie, bo Ślązacy to nie pokorni Kaszubi głoszący "Kaszuby zawsze polskie"
~O-T-U-A 2020-06-25
18:26:13
Wpis został usunięty z powodu złamania regulaminu zamieszczania opinii.
~Jan R. 2020-06-25
19:12:57
Głosując na Andrzeja Dudę wybierasz Jarosława Kaczyńskiego, który Ślązaków nazywa "zakamuflowaną opcją niemiecką", więc Ślązacy dobrze zastanówcie się zanim oddacie głos na Andrzejka Di.
~Jan R. 2020-06-25
19:35:05
Dalej. Poprawiam każdego kto mówi "gwara śląska". Termin "gwara śląska" ukuli komuniści po wojnie by zdyskredytować i upodlić język śląski. Teraz powiela ten komunistyczny pogląd Jarosław Kaczyński. Język śląski to język, którym sprawnie i komunikatywnie posługuje się parę milionów Ślązaków i Goroli, których nauczyły tego języka żony - Ślązaczki.
~Jan R. 2020-06-25
19:39:26
I dalej, deep in my ass mam to co na ten temat mówi minister o ceglanym nazwisku. Obserwujmy uważnie Katalonię i Katalończyków. Hough
~cyd 2020-06-25
20:39:23
Śląscy "lewacy" są członkami RAŚ? I w dodatku przeciwnikami kościoła. Nie łapię - wyższa matematyka:)
~Paweł Helis 2020-06-25
21:28:10
O języku Śląskim powinni wypowiadać się Ślązacy a nie Polacy dla których język ten jest chinszczyzną.
~Stanisław Nowak 2020-06-26
00:18:27
Język śląski jako pramatka języka polskiego , chociażby z tego względu powinien być prawnie uznany ! Dowód : Rej, Kochanowski, Pasek używali wielu słów zachowanych w języku śląskim , w tym starosłowiańskich . Dla przykładu słowo "rybnik ", który do dziś jest również w języku czeskim i słowackim. Ubolewać należy nad upadkiem nie tylko języka śląskiego , ale i polskiego. Paplanie naszych władz po angielsku na arenie międzynarodowej to zaprzaństwo ! Za PRL mówienie po rosyjsku chociażby w ONZ uchodziło za zdradę !
~Stanisław Nowak 2020-06-26
00:32:02
Jako młody szperacz internetowy na stronie www.nwsd.pl znalazłem NWSD i SiP Wybór dokumentów stowarzyszeń , a tam rozdział III Naród Śląski i Język Śląski - oryginalne , rzeczowe i kontrowersyjne poglądy warte przeczytania.
~hub381 2020-06-26
09:21:24
Ślązaku-Hanysie w niedzielę 28-6-2020 r. bez żadnego"ALE"możesz oddać swój głos ! Co robi PiS wszyscy to widzą na co dzień a więc podnieście w niedzielę Wasze"szlachetne tyłki" i do urn wyborczych.
BEZ HEJTU Hanys(nieworkowany) pozdrawia wszystkich "Szczęść Boże"
~rzyt 2020-06-26
10:53:00
Wszystkie opcje od 1945 roku Śląsk mają gdzieś. Polacy cierpią na atawistyczny kompleks Śląska i nigdy nie pozwolą na krztę samodzielności. Ktoś powiedział, że bez Śląska Polsce byłoby lżej... jestem za tym. Tym razem poseł Kopiec ma u mnie wielki PLUS.