Fryzjerzy i mechanicy poszukiwani

Red.: Panie Dyrektorze, kiedy 5 lat temu powstała Zasadnicza Szkoła Zasadnicza Izby Rzemieślniczej, w Rybniku podniósł się raban. Z zawodowych szkół publicznych płynęły sygnały, że doprowadzicie do upadku szkolnictwa zawodowego w Rybniku, że nie będziecie mieli odpowiedniej kadry, zaplecza lokalowego itd… Jak zapatruje się Pan na te zarzuty po 5 latach funkcjonowania szkoły?

Czesław Lapczyk: Życie pokazało, że wszystkie te obawy okazały się nieuzasadnione. Szkolnictwo zawodowe w Rybniku nie upadło, szkoły publiczne funkcjonują, a my z roku na rok mamy coraz więcej uczniów. W tym roku kształci się u nas prawie 450 uczniów w 18  oddziałach, w świeżo wyremontowanych salach budynku po dawnym szpitalu „Juliuszu”. Zatrudniamy 39 nauczycieli z odpowiednimi kwalifikacjami. Ze statystyk wynika, że 30% uczniów szkół zawodowych w Rybniku to uczniowie naszej szkoły. Należymy do największych tego typu placówek w Rybniku.

Każdy uczeń, zostając uczniem naszej szkoły, podpisuje z Izbą Rzemieślnicza umowę i na podstawie Kodeksu Pracy ma zapewnioną praktyczną naukę zawodu u rzemieślników i przedsiębiorców z naszego regionu. Za odbywaną praktykę otrzymuje wynagrodzenie w granicach 120-140 złotych. W większości przypadków, jeśli uczeń sprawdził się, firma w której odbywał praktykę, po uzyskaniu tytułu czeladnika, oferuje mu pracę.

Kim są nauczyciele uczący w Pana szkole?

To nauczyciele z Rybnika i powiatu rybnickiego. Część z nich uczy w innych rybnickich szkołach, część jest już na emeryturze i pracuje dodatkowo u nas. Odnosząc się do Pana pierwszego pytania, zaryzykuję tezę, że spora część rybnickich nauczycieli, którzy kilka lat temu ostrzegali przed szkołą zawodową Izby Rzemieślniczej, dziś pracuje właśnie u nas.

Jak Pan myśli, co decyduje o tym, że absolwenci gimnazjów wybierają właśnie waszą szkołę?

Po pierwsze, oferujemy naukę aż w 16 zawodach. Po drugie, uczniów przyciąga możliwość praktyki u rzemieślników zrzeszonych w Izbie Rzemieślniczej. Po trzecie, lokalizacja szkoły przy ul. 3 Maja była strzałem w dziesiątkę – wielu uczniów  może do nas łatwo dotrzeć autobusem i pociągiem bez przesiadki. W tej chwili mamy uczniów z całego regionu: od Pilchowic, przez Rudy, Wodzisław, Rybnik, Leszczyny, Jankowice aż po Świerklany.

Który z zawodów, których naukę oferujecie, jest z punktu widzenia potrzeb rynku pracy najbardziej „w cenie”?

Zdecydowanie fryzjerstwo – uczący się tego zawodu 50% naszych uczniów. Mało tego, mamy sygnały, że rynek „wchłonąłby” jeszcze większą liczbę absolwentów. Bardzo duże zapotrzebowanie występuje na zawody związane z motoryzacją, mechaniką samochodową, cukiernictwem i piekarstwem. Ciekawostką jest duże zainteresowanie wykwalifikowanymi sprzedawcami, którzy później mogą liczyć na zatrudnienie w sklepach, cukierniach, a także w hurtowniach i sklepach z częściami samochodowymi.

Czy zauważa Pan zmianę mentalną wśród absolwentów gimnazjów i ich rodziców polegającą na częstszych wyborach ścieżki kształcenia zawodowego niż kształcenia ogólnokształcącego?

Tak, podejście uczniów i rodziców zaczyna się zmieniać. Przekonuje ich argumentacja, że wybierając szkołę zawodową, uczeń cały czas ma możliwość zdobycia średniego, a nawet wyższego wykształcenia. Staramy się uświadamiać, że pozycja młodego człowieka na rynku posiadającego fach w ręku jest znacznie lepsza niż absolwentka „ogólniaka” czy absolwenta studiów humanistycznych. Zwracamy też uwagę na to, że osoby posiadające uprawnienia mistrzowskie i średnie wykształcenie mają znakomite kompetencje do prowadzenia działalności gospodarczej.

Dwa lata temu nastąpiły poważne zmiany w strukturze podstawy programowej szkół zawodowych. Jakie widzi Pan plusy minusy tych zmian?

Za wcześnie mówić o minusach. Na plus poczytuję wprowadzenie bloku przedmiotów przyrodniczych, których kiedyś nie było. Rewolucyjną zmianą jest nauczanie języka obcego zawodowego – takie kompetencje znacznie poszerzają możliwości absolwentów na rynku pracy oraz z szeroko rozumianą przedsiębiorczością.

Istnieje stereotyp mówiący o tym, że do szkół zawodowych uczęszcza młodzież ze środowisk patologicznych, że w samych szkołach jest niebezpiecznie. Jak to wygląda z punktu widzenia Pana szkoły?

Na pewno udało nam się zapanować nad sprawami bezpieczeństwa. W naszej szkole nie ma zdarzeń o charakterze kryminalnym. Z pewnością wśród młodzieży obserwujemy duże deficyty związane ze znajomością prawa, z przygotowaniem do życia w rodzinie. Dlatego wdrożyliśmy program spotkań z funkcjonariuszami policji, straży miejskiej oraz pracownikami Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Wyjaśniają oni młodzieży częstokroć elementarne kwestie o których nie wiedzieli, przekazują wiedzę, której nie wynieśli ze swoich domów.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiał Wacław Wrana

Czesław Lapczyk – absolwent pedagogiki, ukończył studia podyplomowe z informatyki oraz organizacji i zarządzania. W latach 1979- 1993 nauczyciel w ZSZ nr 1 w Wodzisławiu Śląskim, 1993- 2007 dyrektor SP nr 28 w Wodzisławiu Śląskim. Od listopada 2011r. dyrektor ZSZ Izby Rzemieślniczej w Rybniku.