Upał w pracy. Jakie są obowiązki pracodawcy?

Praca w upalne dni a Kodeks pracy

Zgodnie z Kodeksem pracy, do obowiązków pracodawcy należy zapewnienie zatrudnionym bezpiecznych i higienicznych warunków wykonywania obowiązków służbowych, w tym dostosowywanie poziomu ochrony zdrowia i życia do zmieniających się warunków pracy.

Upały zaliczają się do tzw. warunków uciążliwych, dlatego zadaniem pracodawcy jest właściwa organizacja miejsca i stanowiska pracy. Leży to zresztą w jego interesie, gdyż w upalne i parne dni efektywność pracowników naturalnie się obniża.

Według broszury Państwowej Inspekcji Pracy optymalna temperatura w pomieszczeniach, w których wykonywana jest lekka praca fizyczna, oraz w pomieszczeniach biurowych nie powinna być niższa niż 18°C. O uciążliwych warunkach można mówić, gdy temperatura powietrza przekroczy:

• 25°C – podczas pracy na otwartych przestrzeniach,
• 28°C – w pomieszczeniach zamkniętych.

Warunki pracy w upalne dni – obowiązek zapewnienia napojów

Art. 232 Kodeksu pracy stanowi, że

pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.

Szczegóły określa uzupełniające ten przepis Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Zgodnie z nim podczas gorących dni Twój pracodawca ma obowiązek zapewnić zatrudnionym napoje w ilości zaspokajającej ich potrzeby, a w określonych przypadkach (gorący mikroklimat) – napoje wzbogacone w sole mineralne i witaminy.

Nadmierna utrata wody podczas upałów może spowodować zasłabnięcia oraz omdlenia. Na wysokie temperatury szczególnie wrażliwe mogą być osoby w wieku przedemerytalnym oraz kobiety w ciąży, ale upał czasami potrafi dać w kość każdemu, niezależnie od uwarunkowań zdrowotnych. Warto więc często sięgać po szklankę orzeźwiającej wody. Dostęp do napojów w pracy powinien być nieograniczony i możliwy w każdym momencie.

Praca w upalne dni. Nie tylko napoje

Napoje dla pracowników w czasie upałów to jednak nie wszystko. W każdym pomieszczeniu, w którym nie można utrzymać temperatury zgodnej z przepisami, pracodawca musi również zapewnić miejscowe chłodzenie. Nie oznacza to obowiązku montowania klimatyzacji – równie dobrze mogą to być wentylatory, rolety, żaluzje lub po prostu możliwość otwierania okien, która pozwala obniżyć temperaturę. Natomiast gdy biuro jest wyposażone w klimatyzatory, do powinności pracodawcy należy również dbanie o ich prawidłowy stan techniczny i czystość.

Jeżeli temperatura w pomieszczeniu stale przekracza 30°C (może to być spowodowane np. procesami technologicznymi), PIP zaleca zapewnienie pracownikom dodatkowego pomieszczenia przeznaczonego na wypoczynek.

Kiedy krótsza praca w upał?

Kodeks pracy daje możliwość skrócenia standardowego czasu pracy, dlatego firmy mogą korzystać z tego rozwiązania np. przy wysokich temperaturach. Jest to jednak kwestia dobrej woli, tym bardziej, że w takiej sytuacji pracownik zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia. Nie można też nakazać odrabiania godzin w innym terminie.

Skrócenie czasu pracy w upały może oznaczać wcześniejsze zakończenie wykonywania obowiązków danego dnia albo wprowadzenie przerwy w trakcie godzin pracy (np. w najbardziej gorącym momencie dnia). Pracodawca ma możliwość udzielania pracownikom dłuższych przerw oraz zwiększania ich częstotliwości bez wpływu na wynagrodzenie.

Ponadto w wypadku pracy w warunkach niebezpiecznych podczas upałów pracodawca powinien ocenić, czy stan psychofizyczny pracownika pozwoli mu na bezpieczne wykonywanie obowiązków.

Jest upał. Kiedy można nie przyjść do pracy?

Ogólna zasada BHP mówiąca o możliwości powstrzymania się od wykonywania obowiązków w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia pracownika bądź innych osób może mieć zastosowanie również w czasie ekstremalnych upałów w pracy.

Jeżeli warunki pracy nie spełniają norm BHP, przed opuszczeniem miejsca pracy należy zawiadomić o tym niezwłocznie przełożonego. W takiej sytuacji za czas powstrzymania się od wykonywania zadań służbowych zachowujesz prawo do wynagrodzenia.

Praca w upały – a co, jeśli firma narusza przepisy?

Jeśli pracodawca nie zapewnia odpowiednich warunków pracy w upale, to łamie zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.

Takie sytuacje należy zgłaszać do okręgowego inspektora pracy. Pracodawcy, który nie zastosował się do zasad i warunków pracy w upalne dni, grozi grzywna od 1000 do 30 000 zł. Co istotne, w razie sporu to po stronie pracodawcy leży obowiązek dowodowy wykazania, jakie temperatury panowały w miejscu pracy.

Materiał oryginalny: https://www.slaskibiznes.pl/wiadomosci,upal-w-pracy-jakie-sa-obowiazki-pracodawcy,wia5-1-6971.html