Ulice Rybnika do dekomunizacji. Zamiast postaci W. Hibnera – Juliusz Roger

Ustawa o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej została uchwalona na początku kwietnia, a w życie weszła z początkiem września. Jak wskazuje Agnieszka Skupień, rzecznik rybnickiego magistratu - zgodnie z jej treścią nadawane przez samorząd nazwy obiektom w przestrzeni publicznej nie mogą upamiętniać np. osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm lub inny ustrój totalitarny. - Samorządy mają też rok czasu od wejścia w życie ustawy na zmianę obecnie istniejących nazw obiektów, które nie spełniają wymogów ustawy. Jeżeli w ciągu roku nie podejmą takiego działania wojewoda może wyznaczyć ulicę do zmiany i zaproponować nową nazwę, którą przegłosowywać będzie rada miasta – wyjaśnia.

Ulica W. Hibnera zmieni nazwę?

Miasto prowadzi obecnie weryfikację nazw ulic czy obiektów pod kątem ewentualnych związków z komunizmem czy innym ustrojem totalitarnym. - Prowadzone są już działania dążące do zmiany nazwy ul. Władysława Hibnera (działacz komunistyczny, rozstrzelany w 1925 r. – kara śmierci w wyniku strzelaniny i zabójstw w trakcie ucieczki przed aresztowaniem) – w trakcie przygotowywania jest projekt uchwały w tym względzie – dodaje Agnieszka Skupień. Miasto znalazło się nazwę – ulica będzie nosiła nazwę Juliusza Rogera.

Co więcej, ze wstępnego rozeznania wynika, że Rybnik ma w swojej przestrzeni kilka nazw ulic wymagających zastanowienia:

- ul. „Armii Ludowej” – konspiracyjna organizacja podczas II wojny światowej podległa bezpośrednio ZSRR, m.in. rywalizująca z AK

- Batalionów Chłopskich – konspiracyjna organizacja polskiego ruchu ludowego

- ul. Braci Nalazków – prawdopodobnie rodzina działaczy komunistycznej Polskiej Partii Robotniczej z Mińska Mazowieckiego

- Władysława Broniewskiego – poeta, piewca komunizmu, ale też członek Legionów Polskich J. Piłsudskiego i uczestnik wojny polsko-bolszewickiej

- Stanisława Drzymały – górnośląski działacz komunistyczny, współorganizator rad robotniczych i żołnierskich. W czasie II wojny światowej został aresztowany przez hitlerowców, osadzony w obozie koncentracyjnym i stracony

- Maksymiliana Dudka (nazwa od 1983 r.) – Członek Rewolucyjnego Ruchu Oporu (komunistycznego) podczas II wojny światowej; po 1945 r. w Milicji Obywatelskiej; zastrzelony prawdopodobnie przez Rosjan w ulicznej „awanturze"

- Jana Kawalca – Działacz socjalistyczny, a później komunistyczny; od 1942 r. w Polskiej Partii Robotniczej, zmarł w Niemczech w 1945 r.

- Komuny Paryskiej – krwawy, lewacki zryw rewolucyjny w Paryżu 1871 r.

- Leona  Kruczkowskiego – pisarz, publicysta, działacz komunistyczny

- Anieli Krzywoń – żołnierz ludowego Wojska Polskiego, pierwsza Polka, która otrzymała tytuł Bohatera Związku Radzieckiego

- 9-go Maja – obchodzona w krajach bloku radzieckiego rocznica zakończenia II wojny światowej; faktycznie podpisano kapitulację 8 maja

- 26 Marca – data odwołuje się do rocznicy „wyzwolenia” Rybnika w 1945 r.

- Ernesta Mruli –  funkcjonariusz UB lub MO (według Andrzeja Topola), nie występuje w katalogu IPN

- Franciszka Pilarczyka – działacz komunistyczny, upamiętniony tablicą w Dąbrowie Górniczej

- Józefa Stawiarza – powstaniec śląski, podczas II wojny światowej aktywny w lewicowej organizacji „Czerwona Pomoc”

- Józefa Wieczorka – górnośląski działacz komunistyczny, powstaniec śląski, poseł na Sejm Śląski II kadencji, współzałożyciel PPR

- Walerego Wróblewskiego – polski działacz rewolucyjno-demokratyczny, dowódca w powstaniu styczniowym, generał Komuny Paryskiej, działacz Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich

Jak zaznacza Agnieszka Skupień, to nie oznacza, że miasto zmieni nazwy powyższych ulic. - Wojewoda Śląski może jednak narzucić nam korekty w poszczególnych przypadkach. Wtedy radni będą musieli podjąć decyzję poprzez głosowanie – wyjaśnia.

Ruch Autonomii Śląska: czas uczcić naszych bohaterów

Do dyskusji nt. dekomunizacji włączy się Ruch Autonomii Śląska. Rybnickie koło RAŚ wystosowało pismo do prezydenta Rybnika Piotra Kuczery. - RAŚ jest organizacją szczególnie wrażliwą na sprawy związane z historią i problematyką Górnego Śląska, dlatego kiedy 2. września br. roku weszła w życie ustawa o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej powstaje szansa na oczyszczenie przestrzeni publicznej z elementów kojarzonych z ustrojami totalitarnymi oraz powrót do kanonu śląskiego – czytamy w liście.

Rybniccy regionaliści uważają, że na szczególne upamiętnienie w naszym mieście zasługują następujące postaci:

- Juliusz Roger, lekarz, społecznik, budowniczy szpitala św. Juliusza;

- Rodzina Donnersmarcków, założyciele kopalń Chwałowice i Jankowice;

- ks. Henryk Jośko, twórca i pierwszy proboszcz parafii św. Jadwigi Śląskiej;

- Eugeniusz Wróbel, wykładowca akademicki, zasłużony dla rozwoju lotnictwa w regionie;

- Juliusz Hasse, filantrop, fundator parku Kozie Góry;

- Otton Günther, burmistrz, pionier nowoczesnego Rybnika;

- Emil Bartoschek, pochodzący spod Rybnika malarz, uczeń Bauhausu;

- Franciszek Idzikowski, autor „Kroniki miasta i dawniejszego państwa rybnickiego”;

- Artur Trunkhardt, działacz plebiscytowy, redaktor propolskiej rybnickiej gazety Katholische Volkszeitung;

- Św. Jacek Odrowąż, główny katolicki patron Polski i Śląska;

- Bracia Reginkowie, działacze plebiscytowi, Tomasz – kapelan Polskich Sił Zbrojnych na Bliskim Wschodzie i Jan – zamordowany w Auschwitz;

- Antoni Żelazko; najdłużej urzędujący rybnicki burmistrz, budowniczy ratusza na rynku;

- Książęta opolsko-raciborscy, którzy lokowali Rybnik już przed 1308 rokiem;

- Joseph von Eichendorff, najwybitniejszy śląski poeta romantyczny.

- Przez bardzo długi czas brakowało rybniczanom w przestrzeni publicznej miejsca dla osób, które rozwijały nasze miasto, sprawowały w nim funkcje społeczne, budowały przemysłowy charakter naszego regionu i tworzyły historię Górnego Śląska. Czas to zmienić - mówi Filip Lubszczyk, koordynator działań z rybnickiego RAŚ.

Jak uważacie, czy nazwy ulic nawiązujące do komunizmu powinny zostać zmienione? Co sądzicie o propozycji Ruchu Autonomii Śląska?