Radny Arkadiusz Szweda: nie mam za grosz zaufania do prezydenta

"Wysoka Rado, Panie Przewodniczący, Panie Prezydencie, Rybniczanie!

Kwestia zaufania do władzy wykonawczej wynika z dwóch sfer. Pierwszą sferą jest sfera finansowa Miasta. O tej sferze dyskutować będziemy w osobnym fragmencie sesji. Natomiast drugą sferą równie istotną jest sposób i jakość priorytetów w działaniach Rybnika, a także sposób ich realizacji. Nie chcę przedłużać nadmiernie tej dyskusji, ale w tej drugiej sferze chcę wskazać na kilka istotnych kwestii.

Na pewno podsumowując rok 2020 na duży plus należy zapisać dokończenie inwestycji nazywanej wszędzie drogą regionalną Pszczyna- Racibórz, mimo że tak naprawdę mamy ukończoną część tej inwestycji. I mimo tego, że inwestycję w sferze projektu przygotował poprzednik. Duża skala inwestycji, niezbyt duże przesunięcie czasowe oddania inwestycji to z pewnością coś za co warto i trzeba chwalić. Tym bardziej że tak rzadko mam ku temu okazję. Zatem gratuluję Panu Prezydentowi i wszystkim osobom, które przyczyniły się do tego sukcesu.

Na plus zapisuję też minimalny spadek ilości etatów w administracji. Mam nadzieję, że wynika on nie z braku chętnych do pracy a wyłącznie ze świadomych przesunięć, czy redukcji w przerośniętej machinie biurokratyzmu. Choć w tym miejscu chcę zaznaczyć, że za konieczne uważam dalsze przesunięcia do działów odpowiedzialnych za bieżącą obsługę obywateli w sprawach dla nich ważnych i pilnych, czyli np. Wydziałów Architektury czy Komunikacji. Te przesunięcia wymagają też dalszych korekt organizacyjnych.

Niestety po stronie minusów widzę dużo więcej dokonań. Wiem, że Pan Prezydent trudno to znosi ale muszę przypomnieć kilka porażek. Wymienię je tylko hasłowo:

- Rok 2020 minął bez żadnych istotnych działań w zakresie pogłębiającej się patologii w płacach urzędników i pracowników służb miejskich. Objawy tych zaniechań pojawiły się czy to w Wydziale Architektury, czy w Straży Miejskiej w roku bieżącym.

- Maksymalne obciążenie rybniczan opłatami i podatkami.

- Bardzo drogi system gospodarki śmieciowej, który nie spełnia oczekiwań mieszkańców i jest po prostu wadliwy.

- Nieefektywność działań w zakresie rozwoju miasta i przyciągania nowych inwestorów oraz tworzenia nowych miejsc pracy. To już można powiedzieć tak stała cecha obecnej władzy.

- Był to pierwszy rok, w którym zrezygnowaliśmy z dotacji dużo tańszych dla miasta miejsc żłobkowych w żłobkach niepublicznych, to kolosalny błąd.

- Kolejny rok ślepego brnięcia w rozwój muzealnictwa, mimo że miasta na to nie stać. Nie zrobiliśmy nic aby inwestycje trwające w tym zakresie ograniczyć czy przemodelować.

- Zupełne zamknięcie urzędu na ludzi. I mam tu na myśli nie tylko sposób prowadzenia debaty publicznej czy wsłuchiwanie się w głosy dzielnic, czy stowarzyszeń oraz innych aktywnych gremiów w mieście, ale także zabarykadowania zupełne urzędu na początku pandemii. Skutki tych decyzji ponosimy do dzisiaj, a Rybnik dzisiaj jawi się raczej w kwestii obsługi mieszkańców nie jako stolica regionu, a raczej jego zaścianek.

- Duża nieskuteczność w realizacji inwestycji- o tym powiem więcej przy wykonaniu budżetu. Tam podam kilka liczb. Tu powiem tylko tyle: zrealizowaliśmy ledwie 1/3 z zaplanowanych w projekcie inwestycji jednorocznych.

- Jako totalną porażkę Prezydenta uważam też zamieszanie w sporcie wywołane przez Pana Prezydenta w końcówce 2020r. Pomysł zupełnego wycięcia jednej sfery życia rybniczan brzmi mimo upływu czasu nadal absurdalnie. Mocniejszych słów używać nie chcę. Ten pomysł to jednak wynik abdykacji Prezydenta Piotra Kuczery i oddania władzy w kawałkach w ręce Zastępców. Uważam, że trzeba wrócić natychmiast do całościowego zarządzania budżetem.

Podsumowując powiem tak. O tym, że nie mam osobiście za grosz zaufania do Prezydenta Piotra Kuczery wie mam nadzieję każdy z uważnych obserwatorów życia samorządu rybnickiego. Ocaliłem resztki zaufania do niektórych Zastępców, lecz to za mało, aby zagłosować za wotum zaufania. Bardzo chciałbym, aby moja ocena w tej sprawie się zmieniła, lecz wymaga to realnych działań w sferach ważnych moim zdaniem dla miasta, o których wielokrotnie mówiłem jako radny. Na dzisiaj realnych działań w tych sferach nie dostrzegam zatem zagłosuję przeciw udzielenia wotum zaufania Piotrowi Kuczerze.

Nieco inaczej wygląda moja ocena wykonania budżetu za miniony rok. Rok 2020 był rokiem wyjątkowym, bo był to rok w którym finanse Rybnika mocno obciążone dotychczasowymi fanaberiami Piotra Kuczery miały się zderzyć z pierwszą falą finansowych skutków pandemii. Wykonanie tego budżetu bardzo trudno jest zatem poddać obiektywnej ocenie. Trudno bowiem rzetelnie ocenić co najbardziej wpłynęło na aktualną sytuację Rybnika: maksymalne wydrenowanie budżetu przez fanaberie Prezydenta, skutki zmian w systemie fiskalnym w wykonaniu rządu czy też skutki finansowe pandemii.

Lockdown miał bowiem bardzo przedziwne skutki i to zarówno po stronie dochodowej, jak i wydatkowej. Patrząc na stronę dochodową z jednej strony zauważamy wyraźnie bo o ponad 50 mln wyższe od zakładanych w projekcie budżetu dochody per saldo Zauważamy też, że w części dochodów bieżących było to o ok. 10 mln więcej niż założyliśmy w projekcie. Widzimy jak w różny sposób zachowywały się wpływy z podatków. Te w zakresie podatków od osób fizycznych rzeczywiście były nieco mniejsze od projektu budżetowego lecz wyraźnie wyższe od korekt planu. Zupełnie inaczej i trzeba to powiedzieć zaskakująco dobrze było w zakresie wpływu z podatków od osób prawnych Ostateczne wpływy były o ok. 25% wyższe od kwoty zaprojektowanej i prawie 40% wyższe od kwoty skorygowanej przez kolejne zmiany budżetu.

Stronę wydatkową można podsumować w sposób następujący: pandemia dała możliwość bardzo głębokich cięć, które pozwoliły na osiągniecie dostatecznego wyniku w zakresie nadwyżki operacyjnej. Paradoks tej sytuacji polega na fakcie, że cięcia te zostały prawie nie zauważone przez rybniczan bowiem dotyczyły w doskonałej większości zadań, których nie sposób było realizować w okresie pandemii i wynikały wprost z obowiązujących ograniczeń. Cięcia dotyczyły np. wydarzeń o charakterze kulturalnym czy organizacji transportu zbiorowego itp.

Ostatecznie o całości wyniku finansowego w zakresie wykonania budżetu można powiedzieć tak: zamiast 131,5 mln zł deficytu ostatecznie mamy ponad 40 mln nadwyżki. Miast nadwyżki operacyjnej na planowanym poziomie około 14,5 mln mamy ponad 69 mln nadwyżki operacyjnej. To tłumaczy otrąbienie sukcesu przez Pana Prezydenta i gwarantuje mu zachwyty ze strony popierających go radnych. Lecz proponuję powściągnąć hurraoptymizm, bo ów wątpliwy sukces wynika z nadspodziewanie dobrych wpływów do budżetu i olbrzymich cięć po stronie wydatkowej. Wielu ekspertów powtarza, że skutki finansowe pandemii w skali makro ujawnią się z pewnym poślizgiem, zatem trzeba założyć znaczący spadek wpływów i przede wszystkim trudność w cięciu wydatków w tak dużym wymiarze w normalnie funkcjonującym mieście. Zgadzam sie w pełni z taką opinią.

Z pewnością o sukcesie nie świadczą również tradycyjne trudności w realizacji inwestycji. Inwestycje jednoroczne zrealizowano na poziomie 34% w odniesieniu do planu pierwotnego. Jeśli chodzi o przedsięwzięcia wieloletnie to plan pierwotny zrealizowany jest na poziomie 69% w odniesieniu do projektu. I to trudno oceniać inaczej jak bardzo negatywnie. Aż ciśnie się na usta słowo, którego już wielokrotnie używałem na określenie skuteczności Prezydenta Kuczery: nieudacznictwo. I zapewne zaraz usłyszę, że za ostre słowa, że tym razem pandemia itp. Itd. A ja mówię, że pandemia akurat w tej sprawie niewiele niestety wniosła bo olbrzymia skala inwestycji niewykonanych i odwleczonych w czasie to już stała zasada działania tej władzy. Skala nie uległa zmianie zatem trudno przyjąć usprawiedliwienia wskazujące na pandemię.

Biorąc pod uwagę całość wyniku finansowego postanowiłem wstrzymać się od głosu bowiem generalnie wynik finansowy za 2020r. trzeba ocenić za co najmniej dopuszczalny. Za zagłosować nie mogę z racji nieskuteczności w realizowaniu inwestycji i wkładu fanaberii Piotra Kuczery w sytuację finansową miasta. Tym razem nie mogę też zagłosować przeciw, bowiem rok 2020 nie pogłębił zadłużenia miasta, skończył się dostatecznym wynikiem w zakresie nadwyżki operacyjnej, a ponadto w roku bieżącym widzę wyraźne zmiany w kilku kluczowych dla mnie sprawach tzn. wynagrodzeniu pracowników jednostek samorządowych czy podejściu do finansowania sportu."