Radni BSR: samorząd został jeszcze bardziej upolityczniony

"Opinia Bloku Samorządowego Rybnik w zakresie wykonania budżetu miasta Rybnika za 2020 rok i udzielenia absolutorium prezydentowi

Dokładnie roku temu w miesiącu maju 2020, kiedy opiniowaliśmy wykonanie budżetu 2019 roku nie przyszło nam na myśl, że największy kryzys humanitarny wywołany pandemią SARS-CoV-2 trwał tak długo. Kryzys objął wiele dziedzin życia – społecznego, kulturalnego, religijnego no i oczywiście ekonomicznego. Sądzimy, że każdy z nas był świadkiem wielu tragedii ludzkich w naszych rodzinach u znajomych i bliskich nam osobach.

Pisząc o ubiegłorocznych finansach naszego miasta mamy to na uwadze – i jest to okoliczność ekstra ordynaryjna. Rok 2020 był trudnym rokiem jeszcze z innej przyczyny – angażowania się ogólnie ujmując samorządów w walkę polityczną, sprzyjając lewej lub prawej stronie sceny politycznej podczas wyborów prezydenta RP. Uważamy to za wielki błąd. Szanowni Państwo, jeśli ktoś myśli, że nie ma to znaczenia, po której stronie angażuje się prezydent, to grubo się myli. W przypadku samorządu Rybnika była to okoliczność działająca na niekorzyść oceny postawy prezydenta. Postawa ta widoczna w przekazach medialnych mogła wyrobić niekorzystny obraz opinii publicznej o Rybniku i jego mieszkańcach. Samorząd w 2020 roku został przez te działania jeszcze bardziej upolityczniony. Tego nigdy nie było w okresie, gdy Blok Samorządowy Rybnik stanowił większość w radzie miasta a prezydent Adam Fudali gospodarskim okiem codziennie nadzorował bezpośrednio podległych wiceprezydentów, pełnomocników, Skarbnika, Sekretarza oraz naczelników.

Blok Samorządowy Rybnik jest ugrupowaniem dystansującym się od uzewnętrzniania sympatii politycznych, stojącym na gruncie popierania takich postaw i działań, niezależnie od barw i legitymacji partyjnej, których efektem ma być czynienie dobra dla wspólnoty, jaką są mieszkańcy Rybnika jak również w stosunku do pojedynczych osób wymagających szczególnego wsparcia z przyczyn obiektywnych, niezawinionych. Ogólnie ujmując wspieramy działania zgodne s społeczną nauką kościoła.

Pozytywnie oceniamy dochody, które przekroczyły pierwotny plan o 65 mln zł natomiast w wydatkach obniżonych aż o 121 mln zł w stosunku do pierwotnego planu są takie zadania, których niewykonanie określić można dużymi wpadkami i to na rutynowych, niewielkich przedsięwzięciach – przytoczę tutaj niedokończoną i przerwaną rozbudowę bazy sportowej przy zespole szkół nr 3 w dzielnicy Maroko-Nowiny, podobnie rzecz się ma z zapleczem sportowym w dzielnicy Kamień, przerwanie i odstąpienie od realizacji remontu szkoły nr 35 oraz przedszkola nr 14 w Chwałowicach.

Mimo ewidentnych wpadek pionu odpowiedzialnego za inwestycje, przyjmujemy okoliczności opisane na wstępie, jako kluczową przyczynę niewykonania zaplanowanych zadań budżetowych. Szereg następujących obostrzeń i ograniczeń sanitarno- epidemiologicznych ograniczało i uniemożliwiało funkcjonowanie wszystkich jednostek miasta jaki i podmiotów gospodarczych. Analiza wydatków wg. działów rozdziałów ujęta w sprawozdaniach w poszczególnych pionach – wydziałach podległych poszczególnym zastępcom prezydenta uwidacznia ogromne rozbieżności planów przygotowywanych od połowy 2019 roku do rzeczywistego wykonania. Dotyczy to właściwie wszystkich najważniejszych jednostek miasta. Ograniczenia najbardziej dotkliwie odczuły dzieci i młodzież oraz nauczyciele w oświacie, twórcy i biorcy kultury, sportowcy i kibice.

Chylimy czoła wobec wszystkich pracowników, którzy z narażeniem zdrowia rzetelnie wykonywali zadania zachowując reżim sanitarny i dystans społeczny.

Ostatecznie w wyniku dokonanych w budżecie zmian planów i po stronie dochodów i po stronie wydatków wynik finansowy zakończył się wynikiem dodatnim w kwocie 41 mln zł. Nie było absolutnie potrzeby ciągnięcia udostępnionej ostatniej transzy kredytu w EBI do max kwoty 320,4 mln zł.

Panie Prezydencie, miasto tak rozległe zajmujące powierzchnię 148 km2 o sieci dróg wojewódzkich i gminnych około 350 km o zdecydowanej przewadze dróg jednojezdniowych, budowanych w minionym wieku, wymaga dużych nakładów kapitałowych na ich odtworzenie oraz modernizację. Starania Pana o dofinansowanie wymaganych nakładów z Funduszu Dróg Samorządowych jest niewystarczające. Oceniamy, że Rybnik powinien być dotowany co roku z tego funduszu kwotą co najmniej 10 mln zł. Obawiamy się, że trudno będzie to osiągnąć prezentując postawę wobec władz centralnych opisanych na wstępie. My pamiętamy czasy bardzo dobrej współpracy z różnymi rządowymi agendami wtedy gdy BSR pod kierownictwem Adama Fudalego służył Rybnikowi i jego mieszkańcom.

Do sukcesów należy zaliczyć zakończenie i rozliczenie realizacji pierwszego etapu drogi Adama Fudalego – Racibórz – Pszczyna i drogi śródmiejskiej. Wspomnę wspaniałych samorządowców, którzy począwszy od pierwszych koncepcji w 2002 roku pracowali na ten niewątpliwy sukces - śp. Romualda Niewielta i Prezydenta Adama Fudalego – pieczę nad projektem od 2012 z licznymi zmianami a potem wzorowy nadzór nad realizacją i współpracą z wykonawstwem pełnił obecnie urzędujący wiceprezydent Janusz Koper. Panie Prezydencie na Pana barkach spoczywa zadanie uzyskania zgód na komunalizację terenów skarbu państwa w Kłokocinie z przeznaczeniem na tereny przemysłowe. Wtedy wypełni Pan niepisany testament Adama Fudalego.

Zobowiązania z tytułu zaciągniętych kredytów wynoszą w 2020 roku 245 932 165,20 - są niższe o 1 242 195,4 mln (w końcu 2019 - 247 174 360,60), skumulowany niedobór środków obniżył się w stosunku do 2019 o 40 880 508 i wynosi -122 245 490,35 zł – w efekcie nadwyżka środków pieniężnych jako różnica powyższych zobowiązań i skumulowanego długu na koniec 2020 roku wynosiła 123 679 775,55 zł i jest wyższa o 39 631 805,8 mln zł w stosunku do 2019 (w 2019 wynosiła 84 047 969,70 zł). Podkreślmy – pociągnięte kredyty w EBI w połowie nie finansują nic, jest to sztuczna kreacja pieniądza – dla tego jestem zwolennikiem ciągnięcia transz pod realizację konkretnych zadań realnie realizowanych a nie odkładanych na kolejne okresy. Co z tego wynika – mamy na kontach rekordowo wysokie kwoty wolnych środków kredytowych, z których płacimy odsetki ok. 2,1% - nie przypuszczam aby lokowanie tych środków pokryło koszty odsetkowe. Trzeba mieć na uwadze, że na rynku krajowym są dostępne tańsze źródła finansowania.

W 2020 roku w planowanym terminie zakończyło się niegospodarne wydawanie w skali roku kwoty 600 tys. złotych na kursowanie dodatkowych pociągów relacji Wodzisław – Rybnik – Wodzisław.

W dziedzinie zatrudnienia i płac w n/mieście prowadzona przez Prezydenta polityka zwiększania zatrudnienia i ograniczania podwyżek dla pracowników została zahamowana. To jest sukces. Prezydent planował 5 734,31 etaty (plan był wyższy od wykonania 2019 roku o 38,42) - ostatecznie stan zatrudnienia był niższy o 49,46 etatów. Tutaj poproszę Prezydenta o wyjaśnienie – czy to jest świadoma polityka czy okoliczności, o których mowa na wstępie, które spowodowały to obniżenie zatrudnienia prawie 50 etatów. W 2020 roku podwyżki płac dla pracowników określić należy jako śladowe i nadal tracimy dystans w tym zakresie do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej wynoszące w 2020 roku 5 167,47 zł tj. o 249,3 zł wyższe niż w 2019 roku. Będziemy nadal monitorować i w parlamentarny sposób naciskać aby niwelować niekorzystne relacje płac pracowników miasta do płac w gospodarce narodowej.

Wzrost etatów w odniesieniu do 2014 roku to 490 etaty, w tym poza nauczycielskich o 232,34. Rocznie kosztuje to budżet miasta około 30 mln zł - tyle kosztuje niefrasobliwa polityka płacowo-zatrudnieniowa w okresie 7 letniego sprawowania urzędu prezydenta.

Radni Klubu Samorządowego Rybnik uczestniczyli we wszystkich zdalnych posiedzeniach komisji branżowych, mamy szeroką wiedzę, którą możemy się w każdym przypadku dzielić z Prezydentem. Jesteśmy otwarci na dobre naszym zdaniem inicjatywy, stałe podnoszenie poprzeczki aby w pracy urzędu i jednostek osiągać wysoką wydajność, jakość świadczonych usług. Głównym celem BSRu jest - jak zaznaczyłem na wstępie osiąganie czynienie dobra dla wspólnoty jaką tworzą mieszkańcy Rybnika.

Doceniamy pracę służb finansowych, Pana Skarbnika, Sekretarza, wiceprezydentów oraz naczelników i dyrektorów a ponad wszystko szeregowych pracowników wykonujących mrówczą pracę, często niezauważalną. Chylimy czoła za wasz trud i rzetelna pracę wykonaną w okresie niewyobrażalnie trudnym pandemicznym, często z narażeniem własnego zdrowia.

Na zakończenie, chcę przekazać w imieniu członków kluby radnych Bloku Samorządowego Rybnik życzenia przede wszystkim zdrowia. Niech Bóg ma nas, Rybniczan, Rybnik i Ojczyznę w opiece.

Rekomenduję aby w sprawach zatwierdzenia sprawozdania i udzielenia absolutorium Prezydentowi wstrzymać się od głosu, uwzględniając okoliczności realizacji budżetu w okresie pandemii, opisane na wstępie opinii. Radni Klubu o zachowaniu dyscypliny w głosowaniu są poinformowani.

Podpisy:

Michał Chmieliński - przewodniczącego klubu BSR Rybnik, 27.05.2021
Andrzej Wojaczek - członek klubu BSR