I wszystko już jasne. Górnośląska Nagroda Literacka „Juliusz” trafia w tym roku do Marty Grzywacz, autorki biografii „Nasza pani z Ravensbrück”. To opowieść o Johannie Langefeld, która pilnowała polskie więźniarki w obozach koncentracyjnych.
Górnośląska Nagroda Literacki „Julisz” od kilku lat wpisuje się w ramy Rybnickich Dni Literatury. Tak było i tym razem. Dzisiaj (23 października) poznaliśmy na początku laureatkę na herstorię. Konkurs polegał na tym, by opisać w krótkim liście sylwetki kobiet, które zasługują na biografię. Jury oceniło 118 prac. Decyzją jury najlepiej z tym poradziła sobie Elżbieta Janota, przedstawiając sylwetkę Marii Cunitz – astronomki żyjącej w XVII wieku w Świdnicy.
Głos zabrał prezydent Piotr Kuczera, który podsumował tegoroczne rybnickie święto literatury.
Górnośląska nagroda literacka towarzyszy nam od 6 lat. Cieszę się, że coraz bardziej wpisuje się w historię naszego miasta i coraz głośniej o niej w świecie literatury. W dzisiejszych, ciekawych czasach, duchem tej nagrody jest ciekawy człowiek – daje nam otuchę, że w czasie trudności da się wbudować szpital, który do dzisiaj funkcjonuje i zmienia swoje oblicze. Lud śląski nadal istnieje, istnieje słowo mówione i literatura. Myślę, że nominowani i zwycięzca będzie mógł z dumą powiedzieć, że „Jeżech z Rybnika. Tutaj zaistniałem i to miasto jest ważne na mapie mojego serca” – zwrócił się do zebranych w TZR.
Następnie prowadzący uroczystość Mirosław Neinert płynnie przeszedł do najważniejszego momentu wydarzenia. Jury w składzie:
- Agata Passent
- Agnieszka Dauksza
- Zbigniew Kadłubek
- Aleksander Kaczorowski
- Tadeusz Sławek - przewodniczący
- Aleksandra Klich
Zdecydowała, że statuetka i 50 tys. złotych trafi do Marty Grzywacz za biografię „Nasza pani z Ravensbrück”.
Tadeusz Sławek uzasadniając wybór jury, zwrócił uwagę, że biografia laureatki stanowi wiązkę biografii splecionych dramatycznym węzłem.
Główną postacią jest strażniczka nazistowskim obozów koncentracyjnych, ale jej losy są warte przedstawienia także dlatego, że często w nieoczywisty i nieoczekiwany sposób splatały się z historią samych więźniarek. Chodzi o to, że role kata i ofiary z jednej strony jasne i niekwestionowane, potrafią nagłym zwrotem wydarzeń zostać ustawione w relacji zupełnie odwrotnej. Oto więzione kobiety piszą po wojnie list do śledczych, by wstawić się za swoją dawną nadzorczynią. Mało tego. Niewykluczone, że pomagają jej uciec z pilnie strzeżonego więzienia w Krakowie i przeżyć jeszcze 10 lat w powojennej Polsce – wyjaśnił Tadeusz Sławek.
Przewodniczący jury zapytał się, co to znaczy być ludzkim i czy dopuszczalne są gradacje tego pojęcia.
Te pytania muszą pozostać z nami, właśnie dzisiaj co się dzieje na granicy polsko – białoruskiej. Pozostaje pytanie o sprawiedliwą karę i różnicę pomiędzy karą a odwetem. Groźny jest wydźwięk tej świetnie napisanej książki, obnaża próżność naszych wyobrażeń o ludzkim kształcie świata i pokazuje jak państwowa machina najpierw lokalnej i na użytek wewnętrzny syconej nienawiści niszczy, upadla. Ale także dowodzi, jak niezwykły wymiar przybierają nasze wysiłki, by ocalić coś ludzkiego. To, co ludzie kryje się w sferze szarości, gdzie nie łatwo o zero jedynkowe sądy – dodał.
Sama laureatka - Marta Grzywacz – była zaskoczona werdyktem. Sądziła, że konkurs wygra ktoś inny.
Ta książka powstała ze strachu. Zawsze bałam się zbliżać do tematów obozów koncentracyjnych, wydawało się, że to, co wiem – wystarczy, nie muszę wiedzieć nic więcej. Aż przyszła propozycja napisania artykułu o Joannie Langefeld. Pomyślałam, że to ciekawa postać. Napisałam artykuł, potem była propozycja rozwinięcia w książce. Napisanie tej biografii było dla mnie fascynującą podróżą przez ludzką naturę – skomplikowana i nieoczywistą. Dzięki naszym wyborom prowadzą czasem nas ku potępieniu. Joanna nie poniosła kary za swoje czyny, czy może być wystarczająca karą wyrzut sumienia, gdy było się strażniczką w obozie koncentracyjnym? Do końca swoje życia odczuwała jedno – wdzięczność kobiet, które były jej ofiarami, a uratowały ją od stryczka – powiedziała Marta Grzywacz.
Finałowa piątkę Juliusza tworzyły:
Sylwia Chwedorczuk, Kowalska. Ta od Dąbrowskiej, wydawnictwo Marginesy
Dorota Karaś, Marek Sterlingow, Anna szuka raju, wyd. Znak
Justyna Sobolewska, Miron, Ilia, Kornel. Opowieść biograficzna o Kornelu Filipowiczu, wyd. Iskry
Marta Grzywacz, Nasza pani z Ravensbruck, wyd. Foksal
Anna Malinowska, Komendant. Życie Salomona Morela, wyd. Agora.
Tagi: Marta Grzywacz, Górnośląska Nagroda Literacka Juliusz, Rybnickie Dni Literatury, Nasza pani z Ravensbruck, biografia Rybnik, TZR
Zamieszczone komentarze są prywatnymi opiniami Użytkowników portalu. Redakcja portalu Rybnik.com.pl nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.
Chodził po gzymsie, spadł z wysokości. Czytelnik: był pod wpływem narkotyków (aktualizacja)
91436Nie żyje biznesmen z powiatu rybnickiego. Zginął w tragicznym wypadku samochodowym w Ustroniu
82058Tragedia na hałdzie w Radlinie. Przewróciła się ciężarówka, nie żyje kierowca (zdjęcia)
30684Wybory w Rybniku: czterech kandydatów na prezydenta. Kto nim zostanie? Na kogo oddasz głos przy urnie? (sonda)
24989„Kuchenne Rewolucje” będą dzisiaj „nadawać” z Rybnika
23695Damski bokser w rybnickim urzędzie miasta? Miał bić i poniżać pracownicę
+322 / -29Bezpośrednie połączenia kolejowe z Polski do Chorwacji? Konsulat zwrócił się z prośbą do Rybnika
+262 / -5Doszło do przestępstwa w UM Rybnik? Sprawa trafiła do prokuratury
+211 / -18Były urzędnik wydziału architektury: wygrałem w sądzie z UM. Złożył skargę na prezydenta
+188 / -44Jest plan i może wejść w życie całkiem szybko. Połączenia kolejowe Rybnik – Gliwice ruszą już od czerwca?
+147 / -4„Pan mieszka na Teneryfie”, „a pan nie ma rodziny”. Pytania, odpowiedzi i riposty kandydatów były ostre
39Michał Woś po akcji ABW w jego domu: „Nie dam się zastraszyć. Nie pozwolę na zastraszanie mojej rodziny”
37Nowy stadion w Rybniku? Zapytaliśmy miasto o konkrety
31Za nami debata kandydatów na prezydenta Rybnika. Jaką mają wizję na miasto? (zdjęcia)
30Wybory w Rybniku: czterech kandydatów na prezydenta. Kto nim zostanie? Na kogo oddasz głos przy urnie? (sonda)
29Byłeś świadkiem wypadku? W Twojej okolicy dzieje sie coś ciekawego? Chcesz opublikować recenzję z imprezy kulturalnej? Wciel się w rolę reportera Rybnik.com.pl i napisz nam o tym!
Wyślij alert