Kolejna rewolucja w komunikacji? Za przejazd zapłacisz kartą lub komórką

Transakcja ma przebiegać szybko i bezproblemowo – inicjatywa z jednej strony odciąży kierowców, z drugiej – umożliwi wygodny zakup tym, którzy nie dysponują w danej chwili gotówką.

W pierwszej fazie urządzenia zostaną uruchomione w niektórych pojazdach, co pozwoli na obserwację adaptacji nowej technologii. Doświadczenia zdobyte w pierwszej fazie pomogą rozwijać system w kierunku wprowadzania nowych usług płatności w autobusach.

Sama obsługa pasażerska będzie bardzo prosta. Jedynym zadaniem pasażera będzie wybranie odpowiedniej taryfy i… zbliżenie karty płatniczej. W chwili transakcji utworzony zostanie wirtualny token, mający funkcję biletu. Nic nie będzie drukowane, kasowane – w trakcie kontroli wystarczy zbliżyć kartę bankową do urządzenia kontrolerskiego, a wirtualny bilet będzie „widoczny” dla kontrolera.

Za realizację tego nowatorskiego systemu do obsługi przejazdów komunikacją miejską odpowiedzialne są firmy MCX Systems – lider rozwiązań płatniczych w obszarze Smart City oraz R&G – lider w dostawie urządzeń i systemów informatycznych dla komunikacji zbiorowej. Obie firmy mają już na koncie pierwsze tego typu wdrożenie w Polsce – od początku 2016 roku mieszkańcy Świebodzic korzystają z komunikacji miejskiej bez potrzeby posiadania biletu papierowego.

– Wdrożenie systemu płatności zbliżeniowych w rybnickich autobusach wychodzi naprzeciw oczekiwaniom zarówno pasażerów, jak i organizatorów transportu publicznego. Pasażerowie oczekują szybkiej i wygodnej formy płatności, zaś organizator – bezpiecznego systemu eliminującego dodatkowe koszty obrotu gotówkowego – mówi Prezes MCX Systems Grzegorz Wojtenko. – Cieszymy się, że ZTZ Rybnik oraz władze miasta zaufały naszemu doświadczeniu i postanowiły o dołączeniu do grona polskich miast, które wzorem Londynu wdrożyły płatności zbliżeniowe w komunikacji miejskiej.

Wdrożenie systemu w Rybniku to pierwszy etap zmian, ponieważ rozwiązanie będzie ewoluowało w kierunku płatności w pełnym systemie Check In – Check Out. Docelowo planowane jest, aby płatności zbliżeniową kartą bankową funkcjonowały zamiennie z płatnościami za pomocą rybnickiej e-Karty.

Pierwszy okres funkcjonowania nowego systemu ma dwa zadania. Z jednej strony będzie to faza testowania samego rozwiązania od strony technicznej. Urządzenia są już sprawdzone w Świebodzicach, ale dochodzi na przykład kwestia łączności, wytrzymałości akumulatorów autobusów, wreszcie kwestia tego, w jaki sposób będą generowane statystyki skasowań czy kontroli biletowych. Trzeba też obserwować reakcje pasażerów na nową możliwość płacenia za przejazdy –  wszak to z myślą o nich powstają kolejne udogodnienia.

Po pomyślnym zakończeniu fazy testowej planowane jest wprowadzenie rozwiązania umożliwiającego traktowanie zbliżeniowej karty bankowej jako nośnika opłat w stosowanym w Rybniku systemie Check-In – Check-Out. Dzięki temu karta bankowa będzie mogła spełniać podobne funkcje co rybnicka e-Karta – system samodzielnie obliczy długość przejazdu i pokonane strefy, po czym obciąży nasze konto opłatą zgodną z obowiązującą taryfą.

– Wdrażane rozwiązanie wpisuje się w plany rozwojowe transportu publicznego w Rybniku. Aktywnie promujemy zrównoważoną mobilność, chcąc przekonać jak najwięcej osób do korzystania z autobusów, ale też do chodzenia pieszo czy korzystania z rowerów. Działania w tym zakresie są bardzo różnorodne, obejmują między innymi uzupełnianie sieci przystanków, dostosowywanie rozkładów jazdy czy poprawę czytelności informacji pasażerskiej – komentuje dr Bartosz Mazur, Doradca Prezydenta ds. Transportu Zintegrowanego.

– Teraz kolejnym krokiem jest rozbudowa systemu sprzedaży. Stopień nasycenia rynku kartami bankowymi z możliwością płatności bezstykowych w naturalny sposób kieruje nasze zainteresowanie w stronę wykorzystania tej technologii w autobusach. Dla ludzi nie ma nic dziwnego w zbliżeniowym płaceniu za drobne sprawunki, więc można liczyć, że nowy system przyjmie się także w autobusach. Ważne są w tym miejscu dwa aspekty: po pierwsze trzeba bardzo dokładnie przeprowadzić wstępną fazę, aby przygotować się do szerokiego wdrożenia systemu, po wtóre konieczne jest upowszechnienie systemu, tak, aby objął on całą komunikację, aby był „naturalny”, aby każdy wiedział, że w autobusie można zapłacić kartą. W ten sposób możemy zachęcić do korzystania z komunikacji publicznej także pasażerów incydentalnych, dla których oferta płatności będzie prosta, czytelna i „znana” z innych transakcji dnia codziennego – dodaje Bartosz Mazur.

– Do zalet rozwiązania dodałbym również oszczędności. Stopniowa eliminacja gotówki, jako sposobu płacenia za bilet, obniża koszty operacyjne. W momencie, w którym wystąpi pełna „zastępowalność” e-Karty przez nośnik bankowy, możliwe będzie także ograniczenie kosztów obecnego systemu biletowego. Pasażer będzie mieć jeden „plastik” mniej w portfelu, a to też wymierna oszczędność dla środowiska – dodaje Kazimierz Berger, Dyrektor ZTZ Rybnik. – Liczymy na to, że przesunięcie płatności od kierowców wpłynie również pozytywnie na poprawę punktualności realizowanych kursów. Naszym celem jest poprawa zarówno dostępności, jak i przyjazności transportu publicznego – w tym  oferowanie nowych kanałów dystrybucji biletów.

– Rozwiązanie Check In – Check Out w Rybniku będzie pierwszym takim wdrożeniem w Polsce. Będzie ono możliwe dzięki włączeniu systemu płatności bezgotówkowych w nasz autorski system Payment Gateway. Unikalną cechą naszego Payment Gateway`a jest możliwość integracji urządzeń płatniczych, jak i kontrolerskich wykorzystywanych w transporcie publicznym z systemami agentów rozliczeniowych – podsumowuje Grzegorz Wojtenko.