Obowiązek raportowania ESG: co to oznacza dla przedsiębiorstw?

ESG to akronim, który odnosi się do zestawu kryteriów oceny działalności przedsiębiorstw w trzech obszarach: ochrony środowiska (Environmental), odpowiedzialności społecznej (Social) oraz ładu korporacyjnego (Governance). ESG służy do oceny, w jaki sposób firma wpływa na środowisko naturalne, w jaki sposób dba o pracowników i społeczność oraz jak zarządza wewnętrznymi strukturami oraz procesami decyzyjnymi.

Raportowanie ESG staje się więc kluczowym wyzwaniem dla wielu przedsiębiorstw, szczególnie w obliczu wprowadzenia dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Dyrektywa ta określa, od kiedy obowiązek raportowania ESG zaczyna obowiązywać oraz kogo obowiązuje. Nowe przepisy mają na celu ujednolicenie raportowania w obszarach związanych z ochroną środowiska, odpowiedzialnością społeczną oraz ładem korporacyjnym. Dla firm oznacza to konieczność dostosowania swoich procesów oraz regularne raportowanie działań zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju. Przygotowanie się do tych zmian nie tylko zapewni zgodność z regulacjami, ale również wzmocni transparentność i wiarygodność przedsiębiorstwa na rynku. Warto wiedzieć, od kiedy obowiązkowe raportowanie ESG i kogo będzie ono obowiązywać, aby mieć czas na przygotowanie się w tym aspekcie, ponieważ ma to kluczowe znaczenie dla funkcjonowania firmy.

Dyrektywa CSRD i jej wpływ na obowiązkowe raportowanie ESG

Dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) stanowi kluczowe ramy prawne dotyczące obowiązku raportowania ESG w Europie. Jej głównym celem jest ujednolicenie standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju, pozwalając na łatwe porównywanie danych między przedsiębiorstwami oraz zapewnia większą transparentność działań firm w obszarze ochrony środowiska, odpowiedzialności społecznej i ładu korporacyjnego. CSRD wymusza na firmach nie tylko dokładne raportowanie swoich działań, ale także wykorzystanie ustandaryzowanych wskaźników, ułatwiając ocenę ich wpływu na zrównoważony rozwój.

Dla biznesu ma to kluczowe znaczenie, ponieważ ujednolicone standardy pozwalają na lepsze porównywanie wyników obowiązkowych raportów ESG między firmami, co staje się istotnym czynnikiem decydującym dla inwestorów, partnerów biznesowych oraz klientów. Dzięki CSRD przedsiębiorstwa muszą regularnie monitorować i raportować swoje postępy, minimalizując ryzyko konsekwencji braku raportowania, ale również budując zaufanie, zwiększając konkurencyjność oraz zaufanie na rynku - staje się to coraz bardziej istotne w obliczu rosnących wymagań regulacyjnych oraz oczekiwań inwestorów, partnerów biznesowych i klientów.

Najważniejsze ustalenia dyrektywy obejmują:

• Rozszerzenie zakresu podmiotów objętych obowiązkiem raportowania: Dyrektywa obejmuje nie tylko duże spółki giełdowe, ale również duże przedsiębiorstwa nienotowane na giełdzie oraz średnie i małe firmy.

• Zwiększenie zakresu raportowanych danych: CSRD wymaga od firm przedstawiania szczegółowych informacji dotyczących ich wpływu na środowisko (np. emisje CO2), działania społeczne (np. prawa pracowników) oraz strukturę zarządzania (np. polityki antykorupcyjne).

• Wytyczne raportowania: Wszystkie raporty ESG muszą stosować europejskie standardy raportowania zrównoważonego rozwoju (European Sustainability Reporting Standards – ESRS), aby raporty gwarantowały porównywalność danych w UE.

• Audyty i certyfikacje: Raporty będą musiały być certyfikowane przez niezależne podmioty, aby zapewnić ich rzetelność.

Od kiedy obowiązuje obowiązek raportowania ESG?

Obowiązek raportowania ESG, wynikający z dyrektywy CSRD, zaczął już obowiązywać etapami w zależności od wielkości i rodzaju przedsiębiorstw. Kluczową datą, którą powinny zapamiętać firmy, jest styczeń 2025 roku, kiedy to nowe regulacje wejdą w życie dla dużych przedsiębiorstw.

Poniżej przedstawiamy szczegółowy plan wchodzenia w życie regulacji związanych z ESG:

• Od stycznia 2024 roku obowiązkowe raportowanie ESG obejmuje największe przedsiębiorstwa, zatrudniające powyżej 500 pracowników, które już wcześniej były objęte wymogami dyrektywy NFRD w zakresie raportowania pozafinansowego, a dyrektywa CSRD rozszerza i wyszczególnia wymogi raportowania.

• Od stycznia 2025 roku nowe wymogi będą obejmować duże przedsiębiorstwa, zatrudniające powyżej 250 pracowników, z obrotami powyżej 40 milionów euro rocznie lub posiadającymi aktywa o wartości powyżej 20 milionów euro.

• Od stycznia 2026 roku obowiązek raportowania ESG dotyczyć będzie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) notowanych na giełdzie, dla których przewidziane będą uproszczone standardy raportowania.

Wymagania dotyczące treści obowiązkowych raportów ESG

Obowiązek raportowania ESG wymaga od firm szczegółowego uwzględnienia działań w trzech kluczowych obszarach: środowiskowym, społecznym oraz ładu korporacyjnego. W zakresie środowiskowym przedsiębiorstwa muszą raportować swoje działania związane z ograniczaniem emisji CO2, zarządzaniem odpadami, zużyciem energii oraz ochroną zasobów naturalnych. Ważne jest również monitorowanie wpływu działalności firmy na bioróżnorodność i zmiany klimatyczne.

W obszarze społecznym firmy są zobowiązane do prezentowania danych dotyczących warunków pracy, przestrzegania praw człowieka, polityki równościowej oraz działań na rzecz lokalnych społeczności. W raportach ESG należy również uwzględniać działania podejmowane w celu poprawy bezpieczeństwa pracy oraz budowania pozytywnej kultury organizacyjnej.

W części dotyczącej ładu korporacyjnego firmy muszą dostarczyć informacje o strukturze zarządzania, praktykach antykorupcyjnych, strategiach dotyczących zarządzania ryzykiem oraz przejrzystości procesów decyzyjnych. Raport powinien również obejmować politykę wynagrodzeń, mechanizmy nadzoru oraz sposób zarządzania zgodnością z przepisami prawa.

Dobrze przygotowany obowiązkowy raport ESG powinien być nie tylko zgodny z przepisami, ale także dostarczać interesariuszom wartościowych informacji o zaangażowaniu firmy w zrównoważony rozwój.

Przeszkody i trudności w procesie przygotowywania raportu ESG

Wiele firm może mieć problem z uzyskaniem pełnych i dokładnych danych, szczególnie jeśli nie mają dobrze rozwiniętych systemów monitorowania czy przygotowywania potrzebnych danych do raportowania.

• Niska jakość zgromadzonych danych: Dane z różnych działów lub lokalizacji mogą być niespójne, co utrudnia ich porównanie i wykorzystanie w obowiązkowych raportach ESG.

• Skomplikowane procesy analityczne: Przeprowadzanie analiz na dużych zbiorach danych, szczególnie tych dotyczących śladu węglowego lub efektywności energetycznej, może być czasochłonne i wymagać zaawansowanych narzędzi.

• Niekompletność historycznych danych: W przypadku firm, które wcześniej nie prowadziły monitoringu ESG, może brakować historycznych danych potrzebnych do oceny postępów.

• Brak odpowiednich narzędzi do gromadzenia danych: Firmy mogą nie posiadać dedykowanych systemów ani programów, które umożliwiałyby sprawne i automatyczne zbieranie danych niezbędnych do raportowania.

• Problemy z integracją danych: Dane mogą być rozproszone w różnych systemach, utrudniając ich integrację i skonsolidowanie w ramach jednego raportu.

• Złożoność raportowania wymogów prawnych: Często wymaga to od firm dostosowania danych do zmieniających się regulacji prawnych, może to być skomplikowane i wymagać dodatkowych zasobów.

• Koszty pozyskiwania i weryfikacji danych: Proces zbierania, przetwarzania oraz audytowania danych ESG może być kosztowny, zwłaszcza w przypadku firm, które wcześniej nie raportowały takich informacji.

Konsekwencje za brak obowiązkowego raportowania ESG

Brak zgodności z obowiązkiem raportowania ESG może prowadzić do poważnych sankcji i konsekwencji dla przedsiębiorstw. Przede wszystkim firmy, które nie dostosują się do wymagań określonych przez dyrektywę CSRD, mogą być narażone na kary finansowe, których wysokość zależy od wielkości i rodzaju przedsiębiorstwa, a także od charakteru i skali naruszenia.

Brak spełnienia obowiązku raportowania ESG może negatywnie wpłynąć na reputację firmy, szczególnie w oczach inwestorów, partnerów biznesowych oraz klientów, którzy coraz częściej zwracają uwagę na aspekty związane ze zrównoważonym rozwojem. Przedsiębiorstwa mogą również stracić dostęp do finansowania, jeśli instytucje finansowe uznają, że brak przejrzystości w zakresie ESG stanowi zbyt duże ryzyko.

Ponadto firmy nieprzestrzegające wymagań mogą zostać wykluczone z rynków lub stracić możliwość uczestnictwa w przetargach publicznych, gdzie zrównoważony rozwój jest kluczowym kryterium. Dlatego istotne jest, aby przedsiębiorstwa były świadome, od kiedy obowiązek raportowania ESG wchodzi w życie i kogo obowiązuje obowiązek raportowania ESG, aby przygotować się na nowe przepisy i uniknąć negatywnych skutków.

Podsumowanie

W obliczu rosnących wymagań regulacyjnych i nacisków ze strony interesariuszy, obowiązek raportowania ESG staje się kluczowym elementem funkcjonowania firm w Europie. Przedsiębiorstwa muszą nie tylko dostosować swoje procesy do nowych wymogów, ale również regularnie monitorować i raportować swoje działania.

Aby skutecznie poradzić sobie z problemami dotyczącego odpowiedniego raportowania ESG, przedsiębiorstwa mogą skorzystać z dedykowanych rozwiązań technologicznych. Na stronie Astrafox można znaleźć narzędzia oraz wsparcie, które pomogą uprościć proces zbierania, standaryzowania i raportowania danych ESG, zapewniając zgodność z przepisami. Eksperci zapewniają wsparcie na każdym etapie w sprawnym przygotowaniu kompleksowego obowiązkowego raportu ESG, pomagając w rozwiązaniu wszelkich problemów i złożonych kwestii związanych z procesem jego tworzenia.