Jest problem z wszami w Rybniku?

Informacje o natężeniu problemu otrzymaliśmy z dwóch źródeł. Pierwsze wskazuje na to, że w szkołach i przedszkolach ma panować plaga wszawicy. To miał usłyszeć Czytelnik w jednej z rybnickich aptek. Z doniesień drugiego Czytelnika dowiadujemy się, że jego dzieci już drugi raz od początku września „złapały” wszy.

W Aptece pod Lwem na Sobieskiego dowiadujemy się, że rzeczywiście problem w tym roku jest szczególnie nasilony. - Co roku zwiększa się u nas sprzedaż preparatów na wszy. Teraz jest to szczególnie zauważalne, zwłaszcza w przypadkach przedszkolaków – słyszymy.

Z kolei w Aptece przy Bazylice dowiadujemy się, że również rodzice pytają się o specyfiki na leczenie wszawicy, ale nie jest to jakiś szczególnie nasilony problem. - Ten temat wraca co sezon, czyli w momencie, gdy dzieci wracają z wakacji do szkoły. Nie pamiętam, by jeszcze kilka lat temu istniał ten problem. Był okres, gdy w ogóle preparaty na wszy nie były popularne – słyszymy.

Jak sprawę komentuje Wydział Edukacji UM Rybnika? Katarzyna Fojcik, naczelnik wydziału potwierdza, że dochodzi o występowania wszawicy w szkołach i przedszkolach. Są to jednak pojedyncze przypadki.

Niestety, sytuacja jest nie do opanowania. Dlaczego? Jak tłumaczy nasza rozmówczyni wiele lat temu zmieniły się przepisy, które najbardziej dotykają przedszkola.

- W tej chwili nauczyciele ani higienistki nie mają prawa sprawdzać czystości głowy dzieci. Jeżeli wszy są jednak zauważone, wzywani są rodzice. Prosi się ich o doprowadzenie do czystości włosów dziecka. Niestety zdarzają się rodziny, gdzie wszawica jest problemem społecznym. Problem nie jest rozwiązywany, a dziecko przychodzi przez dłuższy czas do danej placówki edukacyjnej

- tłumaczy.

Dlaczego zrezygnowano ze sprawdzania włosów dzieci, jak to miało miejsce jeszcze kilkanaście lat temu? Ministerstwo Zdrowia zalicza bowiem wszawicę do grupy inwazji pasożytami zewnętrznymi, ale znajduje się w wykazie chorób zakaźnych. Wynika to z faktu, że na terenie Polski od lat nie występują już niebezpieczne choroby zakaźne przenoszone przez wszy (np.: dur wysypkowy).

Wczytaliśmy się też w stanowisko Instytutu Matki i Dziecka z 2004 roku. Zdaniem tego instytutu kontrola głów uczniów budziła wiele kontrowersji i naruszała poczucie godności młodych ludzi. Ponadto nie prowadził do poprawy czystości uczniów, gdyż możliwości naprawcze były znikome. Dlatego obecnie nie wolno lekarzowi, pielęgniarce, ani nauczycielowi przeprowadzać publicznie kontroli czystości uczniów.

- Tym samym, przypadki wszawicy nie są objęte zakresem działania organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej i brak jest podstaw do wydania decyzji administracyjnej nakazującej dziecku z wszawicą wstrzymanie się od uczęszczania do placówki oświatowej lub w trybie określonym ustawą. Decyzja o pozostaniu dziecka w domu do czasu usunięcia wszy nie wymaga interwencji organów władzy publicznej w trybie przewidzianym przepisami rangi ustawowej, lecz znajduje się całkowicie w gestii jego rodziców lub opiekunów. Zaleca się, aby działania higieniczne przeciw wszawicy były podjęte przez rodziców lub opiekunów niezwłocznie, a czas nieobecności dziecka w placówce był możliwie najkrótszy

- czytamy na stronie Ministerstwa Zdrowia.

Co prawda szkoły podstawowe mogą kontrolować głowy uczniów, ale za zgodą rodziców. Badania przeprowadza higienistka i to w warunkach indywidualnego badania – nie przy całej klasie.

Sytuacja gorzej wygląda w przedszkolach, gdzie na ogół nie ma zatrudnionych higienistek.

- Ogólnie nie ma przepisu, który pozwalałby zadziałać przedszkolu czy szkole odgórnie. Jedynie co może zrobić dyrektor, to wezwać rodziców. Nie ma prawa odmówić przyjęcia dziecka do placówki. Rodzic musi jedynie oświadczyć, że dziecko jest czyste

- wyjaśnia Katarzyna Fojcik i przytacza historię jednego dziecka z wszawicą w Rybniku.

- Mieliśmy taką sytuację, że przez uporczywe odmawianie i niedoprowadzenie dziecka do porządku, pomimo ingerencji pani dyrektor u lekarza rodzinnego i OPS-u, sprawę trzeba było zgłosić do sądu. Podejrzenie było takie, że rodzice sprawują niewłaściwą opiekę nad dzieckiem

- wspomina naczelnik Wydziału Edukacji.

Poniżej kilka istotnych informacji o wszach i wszawicy:

Jak dochodzi do zarażenia?

Najczęściej zarażają się dzieci w wieku 3-12 lat przez kontakty bezpośrednie w trakcie zabawy oraz nie w pełni wyrobione nawyki higieniczne, np.stosowanie wspólnych przedmiotów (szczotki, spinki, grzebienie, ubrania, nakrycia głowy, pluszowe zabawki, materace, pościel).

Jak objawia się wszawica? Jak ją rozpoznać?

Pierwszym sygnałem wskazującym na obecność wszawicy jest uporczywe swędzenie, najbardziej intensywny w miejscu występowania pasożytów tj. okolicy skroniowej, ciemieniowej i potylicznej głowy. Może temu towarzyszyć zaczerwienienie głowy, szczególnie na linii włosów lub za uszami.

Pierwszym sygnałem wskazującym na obecność wszawicy jest uporczywe swędzenie, najbardziej intensywny w miejscu występowania pasożytów tj. okolicy skroniowej, ciemieniowej i potylicznej głowy. Może temu towarzyszyć zaczerwienienie głowy, szczególnie na linii włosów lub za uszami. Mogą występować przeczosy tj. drobne ranki i zadrapania spowodowane uporczywym świądem i drapaniem. Konsekwencją tego jest uszkodzenie skóry głowy, które może prowadzi do stanów zapalny i otwiera drogę do zakażeń bakteryjnych i /lub grzybiczych.

W skrajnych przypadkach na głowie osoby zarażonej wszawicą pojawia się tzw. „kołtun” tj. włosy zlepione ropno-surowiczą wydzieliną.

Jak leczyć?

W przypadku zdiagnozowania wszawicy należy bezwzględnie leczyć nie tylko samego pacjenta, ale także obserwować i ewentualnie leczyć wszystkie osoby kontaktujące się blisko z pacjentem (rodzina).

Do zwalczenia wszawicy konieczne jest zastosowanie odpowiedniego preparatu, który skutecznie likwiduje pasożyty. Obecnie stosowane są preparaty w postaci lotionu, żelu, szamponu i/lub kremu; można je dostać w aptekach. W trakcie leczenia należy bezwzględnie przestrzegać zasad i zaleceń co do sposobu użycia, tj. właściwej aplikacji, czasu działania oraz powtarzania kuracji. Po użyciu preparatu należy wyczesać włosy gęstym grzebieniem (zabieg ten usuwa martwe wszy oraz odklejone gnidy). Potem grzebień należy starannie oczyścić (można wykonać to przez zamrażanie lub zanurzenie we wrzącej wodzie). Zastosowanie preparatu należy powtórzyć po 7-10 dniach. Specjalnym czynnościom poddane powinny być również rzeczy osobiste osoby zarażonej i osób z najbliższego otoczenia.

Wszelkie ozdoby do włosów, grzebienie, szczotki należy wygotować lub zniszczyć. Ubrania, pościel należy wyprać w temperaturze co najmniej 60°C (temp. 53.5°C zabija wszy i ich jaja) lub chemicznie i wyprasować żelazkiem z funkcją pary szczególnie przy szwach. Rzeczy, których nie można wyprać trzeba spryskać preparatem owadobójczym, a następnie szczelnie zamknąć na 10 dni w foliowym worku, następnie wyczyścić na sucho lub mokro. W pomieszczeniach należy odkurzyć podłogę i meble. Pluszowe zabawki wyprać lub przetrzymać w zamrażalniku ok. 24-48h.

Co zrobić by nie doszło do ponownego zarażenia?

Najprostszym sposobem zapobiegania wszawicy jest w pierwszej kolejności edukacja, która powinna doprowadzić do powstania właściwych nawyków higienicznych od najmłodszych lat, związanych z korzystaniem z rzeczy osobistych (grzebienie, szczotki do włosów, ozdoby do włosów, itp.), zwłaszcza nakryć głowy.

Kolejnym krokiem jest systematyczna kontrola i sprawdzanie skóry głowy, a także właściwa jej pielęgnacja poprzez mycie włosów w miarę indywidualnych potrzeb (ale nie rzadziej niż raz w tygodniu), stosowanie odżywek ułatwiających rozczesywanie, codzienne czesanie i szczotkowanie włosów, związywanie długich włosów lub krótkie włosy ułatwiające pielęgnację.

A czy w przedszkołach czy szkołach Waszych dzieci występuje problem ze wszami?