Jak stworzyć energooszczędny i ekologiczny dom?

W poprzednich artykułach na temat odnawialnych źródeł energii tłumaczyliśmy Wam:

• czym jest fotowoltaika i czy taka instalacja się opłaca
• jak działają pompy ciepła oraz jakie są ich wady i zalety

Teraz chcemy przytoczyć Wam kilka wskazówek jak połączyć w naszym domu odnawialne źródła energii, by ograniczyć zużycie energii i znacząco podnieść komfort życia.

Termomodernizacja to podstawa

Nawet 70% energii w naszych domach zużywamy do ich ogrzania.

Kwestia kluczowa - ile energii potrzebuje nasz dom do jego ogrzania i wentylacji? Nieocieplony dom z lat 70 zużyje około 200, a nawet 300 kWh/rok na każdy m2. Budynek wybudowany niedawno, zgodnie z obowiązującymi normami, to już zapotrzebowanie znacznie niższe – 80 kWh/rok/m2 (pod warunkiem, że został wybudowany przez dobrych, rzetelnych fachowców). Tzw. budynki energooszczędne, a więc bardzo dobrze docieplone, mają bardzo niskie zużycie – około 40 kWh/rok.

Główną przyczyną strat ciepła są tzw. mostki termiczne, czyli części ścian, stropu lub dachu, gdzie – z powodu gorszych własności termoizolacyjnych – następuje wzmożona ucieczka ciepła. Mostki cieplne powstają w wyniku wad projektowych lub niestarannego wykonawstwa.

Rozwiązaniem problemu nadmiernych strat ciepła, nawet w starych budynkach, jest termomodernizacja.

Ograniczenie strat ciepła w budynku poprzez docieplenie ścian, dachu, czy wymianę okien i drzwi powinno być pierwszym krokiem na drodze do poprawy efektywności energetycznej naszego domu. Dzięki dociepleniu ścian, dachu, czy wymianie okien i drzwi możemy obniżyć zapotrzebowanie budynku na energię nawet o 70%.

Pompa ciepła alternatywą dla węgla

Dopiero w drugim kroku powinniśmy zająć się optymalizacją systemu grzewczego. Dzięki temu, że nasz budynek będzie potrzebował mniej energii do zapewnienia komfortu cieplnego mieszkańcom, z powodzeniem będziemy mogli zastosować szerokie spektrum systemów grzewczych – począwszy od ogrzewania gazowego, przez pompy ciepła, kotły na pellet z biomasy, na wysokosprawnych kotłach węglowych kończąc.

Szczególnie ciekawą opcją jest tu wykorzystanie pomp ciepła, które idealnie nadają się do dobrze docieplonych budynków. Ich niewątpliwym atutem są najniższe koszty eksploatacyjne ze wszystkich urządzeń oraz całkowita bezobsługowość. Musimy pamiętać, iż optymalne warunki pracy pomp ciepła wymagają współpracy z ogrzewaniem niskotemperaturowym (np. ogrzewanie podłogowe). Współpraca z ogrzewaniem grzejnikowym również jest możliwa, jednak przekłada się to na nieco niższą sprawność systemu i częstą konieczność przewymiarowania grzejników w porównaniu do konwencjonalnych systemów grzewczych.

Pompa ciepła i fotowoltaika – idealna para

Pompa ciepła i fotowoltaika to systemy idealnie ze sobą współpracujące – fotowoltaika generuje energię elektryczną, którą wykorzystujemy do napędzania sprężarki pracującej w pompie ciepła. Ogrzewanie domu przestaje wtedy być jakimkolwiek problemem – zarówno środowiskowym, jak i finansowym.

Musimy pamiętać, iż instalacja fotowoltaiczna, którą chcemy zasilać pompę ciepła, musi mieć odpowiednio dużą moc, musimy więc dysponować odpowiednio dużą powierzchnią na której zainstalujemy moduły fotowoltaiczne.

Rekuperacja, czyli wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła

Dobrze docieplony dom staje się bardzo szczelny. Aby uniknąć gromadzenia się wilgoci i problemów z tym związanych powinniśmy zapewnić odpowiednią wentylację.

Idealnym uzupełnieniem systemu grzewczego w dobrze docieplonym budynku stanowi system rekuperacji, a więc wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

Wentylacja mechaniczna zapewnia cyrkulację powietrza dostarczając świeże powietrze z zewnątrz, jednocześnie usuwając z budynku powietrze o wysokiej zawartości CO2. Dzięki temu, bez konieczności otwierania okien i gwałtownych zmian temperatury, przez cały rok mamy w naszym domu świeże powietrze.

Rekuperator stanowiący integralny element systemu wentylacji mechanicznej, pozwala na odzysk temperatury z powietrza usuwanego z budynku i wstępne podgrzanie powietrza wprowadzanego do budynku. Oczywiście, bez mieszania obu strumieni powietrza. Dzięki temu, energia, którą wykorzystaliśmy do ogrzania budynku nie jest bezpowrotnie tracona, jak ma to miejsce w przypadku tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej, gdzie otwarcie okna w celu przewietrzenia pomieszczenia to jednocześnie obniżenie temperatury i strata energii, za którą zapłaciliśmy w paliwie wykorzystanym do ogrzania domu.

Tu także przyda się odpowiednio dobrana do naszych potrzeb instalacja fotowoltaiczna, która wygeneruje energię potrzebną do zasilania systemu wentylacyjnego.

Oczywiście, wszystkie wskazane systemy to niemałe koszty inwestycyjne. Na szczęście dostępne są różnego rodzaju programy dotacyjne, które pozwalają na częściowe odciążenie naszego budżetu domowego i obniżenie kosztów kompleksowej poprawy efektywności energetycznej naszego domu.

Artykuł powstał w ramach zadania publicznego „OZE. Każdy może!” realizowanego przez Fundację Przedsiębiorczy Polacy. Projekt został dofinansowany ze środków finansowych Miasta Rybnik.

Zobacz także film o doświadczeniach rybniczan użytkowujących pompę ciepła i fotowoltaikę: