zamknij

Wiadomości

Gwara najbardziej „wadzi” samym Ślązakom?

2013-11-11, Autor: 
Rybniczanie nie boją się dyskutować o gwarze śląskiej – tak w skrócie można opisać piątkową debatę zorganizowaną przez Koło RAŚ Rybnik w bibliotece. Mieszkańcy naszego miasta zastanawiali się, komu tak naprawdę „wadzi język śląski”. Jedna z bardziej kontrowersyjnych opinii dotyczyła samych Ślązaków, którym to właśnie według co po niektórych uczestników debaty najbardziej przeszkadza język śląski.

Reklama

Początek weekendu oraz jesienny chłód na pewno nie odstraszyły Ślązaków „z krwi i kości”, którzy w piątkowe popołudnie dyskutowali o gwarze śląskiej. Zaczęło się od zadania kluczowego pytania – „komu wadzi język śląski?”. Rybniczanie wspólnie doszukiwali się zagrożeń śląskiej mowy we współczesnym świecie oraz jej największych przeciwników.

W czasie dyskusji nie zabrakło też wątków poświęconych nadaniu gwarze śląskiej statusu języka regionalnego. – Z całego serca kibicuję kodyfikacji gwary, ale nie rozumiem dążenia do zmiany statusu śląskiej mowy. Nie wydaje mi się, aby pieniądze, które zostaną przeznaczone na rozwój i naukę gwary są w rzeczywistości potrzebne. Czy ludzie naprawdę chcą, by ich dzieci uczono w szkole śląskiego – pytał retorycznie Piotr Masłowski. W odpowiedzi Rafał Adamus zapewnił prezesa CRiS-u, że wśród mieszkańców naszego regionu zapotrzebowanie na lekcje śląskiego jest bardzo duże – zarówno ze strony nauczycieli, jak i rodziców. Środki przekazywane z budżetu na rzecz śląszczyzny jako języka regionalnego, w większości pokrywałyby koszty kształcenia kadry, przygotowania materiałów metodycznych oraz prowadzenia lekcji w szkołach.

 

Dość odważną tezę na początku wysunął Janusz Wita z RAŚ, którego zdaniem to właśnie samym Ślązakom przeszkadza gwara śląska. – Od kilku lat wśród młodych rodziców, którzy sami „godają” panuje pogląd, że jeśli dziecko nie będzie uczyło się gwary, to będzie mu w życiu łatwiej. Nic bardziej mylnego. Efekt tego jest taki, że dziecko słyszy mieszankę polsko-śląską i o ile język ogólnopolski zostanie skorygowany w procesie kształcenia, o tyle gwary taka osoba nigdy w rzeczywistości nie będzie znała – mówił radny sejmiku Janusz Wita. Problem mentalności współczesnych Ślązaków i ich podejścia do śląskiej mowy dostrzegli również pozostali uczestnicy dyskusji.

 

Z kolei jeden z młodszych uczestników debaty dodał, że powodem coraz rzadszego używania gwary  są również krzywdzące stereotypy. – Próbuje się nam wmówić, że jako Ślązacy z własnym językiem jesteśmy gorsi, głupi i niewykształceni, a my zaczynamy w to wierzyć. Musimy to jednak zwalczyć. Myślę, że tak naprawdę śląski „wadzi” tym, którzy go nie znają, a nieznanych rzeczy ludzie bardzo często się boją – komentował Marcin Bartosz.

 

Inny z rybniczan uznał z kolei, że problemy z gwarą śląską dotyczą przede wszystkim spraw na szczeblu polityki, a śląska mowa przeszkadza całej Polsce. – Ślązacy żyją teraz w kraju Polaków, a nasze dzieci chodzą do polskiej szkoły. Trudno się dziwić, że nie ma lekcji śląskiego, skoro nauczyciele, którzy go znają, boją się w pracy „godać”. Takie są wzorce, a śląskich szkół nie ma. Ślązacy mieli być od czasów II wojny światowej skazani na zagładę, ale na szczęście do tego nie doszło. Myślę, że bez autonomii, nie będzie języka regionalnego – ostro komentował jeden z mieszkańców Rybnika.

 

Warto dodać, że dyskusja w głównej mierze odbywała się w gwarze śląskiej.

 

>> Zobacz galerię zdjęć

 

Więcej o gwarze śląskiej i jej przyszłości przeczytasz w naszym wywiadzie tygodnia z Rafałem Adamusem.

Co wy sądzicie o nadaniu gwarze statusu języka regionelnego oraz o kodyfikacji śląskiej mowy? Czekamy na Wasze opinie!

Oceń publikację: + 1 + 13 - 1 - 6

Obserwuj nasz serwis na:

Komentarze (17):
  • ~exitcosmo 2013-11-11
    09:23:35

    1 16

    Śląski język w szkołach? Marzenia ściętej głowy. Niech dzieci uczą się lepiej poprawnej ortografii bo coraz gorzej z nimi.

  • ~Tomek_81 2013-11-11
    09:27:20

    1 29

    Gwara używana na co dzień jako JEDYNY sposób komunikacji to obciach. Pamiętam kawalerskie czasy kiedy podstawą dla nowych znajomości było "żeby tylko nie onaczyła" Czekam na "minusy" i zdania nie zmianie

  • ~target 2013-11-11
    09:32:45

    1 44

    Spójrzmy kto dyskutuje. Średnia wieku to 70 lat, do tego zakładam, że ani jeden z tych "inteligentnych" nie zna słowa po angielsku, a hasła takie jak Internet, Facebook, Email brzmią jak zło nieznane. Ludzie opamiętajcie się. Sam jestem Polakiem - nie Ślązakiem, znam gwarę, jednak nie mam zamiaru by moi synowie byli wytykani palcami!! Kasa - tak, na angielski, na języki obce, nie na coś co nie ma kompletnie znaczenia, a jest już po prostu archaizmem poprzedniego wieku. Proponuję myśleć, tak po prostu myśleć. Ktoś później wyjedzie za granicę i co? Gwarą się do gada? Ciemnota, to chyba najwłaściwsze określenie tego "zebrania". Bo zacofanie i XIX wiek no to już nawet ze zdjęcia bije. A i jeszcze jedno... INTERNET Panowie starsi, nie INTERNAT :)

  • ~Tomek_81 2013-11-11
    09:35:00

    1 36

    ~target pełna zgoda

  • ~Ludwiczek XIV 2013-11-11
    09:59:48

    44 0

    Witam, śląska gwara brzmi sympatycznie i jest co kultywować jednak nie widzę jej jako przedmiotu szkolnego . Kto chce będzie się uczył gwary bez względu na warunki. Zgadzam się , że Polacy mają większe problemy z j. polskim więc od niego może zacznijmy bo jest dla nas najważniejszy. Pozdrawiam .

  • ~kamyk_k.k 2013-11-11
    12:52:13

    26 0

    GWARZE slaskiej kibicuje calym sercem. W domu posluguje sie gwara i nigdzie nie mialam kompleksow z tego powodu.Na Gornym Slasku praktycznie stale nie mieszkam juz od 15 lat. Co wiecej po tych latach wiem, ze nasza GWARA jest moim dziedzictwem i moim skarbem. Wydaje mi sie jednak, ze pytanie zadane podczas dyskusji sklania raczej do podzialow i szukania wrogow. Latwiej cos osiagnac gdy ma sie przyjaciol. Pozostawiam rozwadze i pozdrawiam.

  • ~Kat666 2013-11-11
    13:27:56

    17 1

    No i jak zwykle każdy gorol ,co po śląsku nic nie rozumi mo najwięcyj o gwarze do godanio.

  • ~hindenburgstrasse 2013-11-11
    13:45:38

    19 0

    @target - to może w tym utylitaryzmie idźmy jeszcze dalej i nie uczmy w ogóle polskiego, tylko angielski. Po co młodym ludziom polski (czy śląski), przecież jak za granicę wyjadą to tylko wstyd będzie. Proponuję od dziś zamiast "Pana Tadeusza" czytać w szkole "Makbeta" - oczywiście w oryginale - a na historii zamiast o bitwie pod Grunwaldem niech będzie o zniszczeniu Wielkiej Armady.

  • ~karolVTEC 2013-11-11
    14:05:38

    19 0

    Gwara śląska to jest nasza tradycja, nasza tożsamość i nasze dziedzictwo. A te wartości, moim zdaniem, trzeba zachowywać i pielęgnować, ponieważ to jest coś, co nas wyróżnia i z czego możemy być dumni. W żadnym razie nie jest to powód do wstydu. Gdy rozmawiam z ludźmi z poza Śląska, to są oni bardzo zaintrygowani i zaciekawieni gwarą i zawsze chcą żebych godoł co :D A co do nauki w szkole... osobiście jestem jak najbardziej ZA.

  • ~miastowy 2013-11-11
    15:03:08

    19 0

    Kompleksy należy zwalczać, a nie się nimi chwalić. Czy Bawarczycy używający swojego dialektu czują się w czymś gorsi od reszty Niemiec ? czy Katalończycy używający swojego języka są kimś gorszym w Hiszpanii. Raczej jest odwrotnie. Przyjezdny ( by nie używać słowa Gorol) nie będzie decydował jakim językiem będę się posługiwał. Idąc tym tropem zapomnijmy o Polsce, bo przecież mówić po Polsku (głównie na zmywaku) w "London" to obciach. Jeśli dla ciebie znajomość słowa Facebook czy internet jest czymś , co sprawie że czujesz się wyjątkowy i lepszy od ludzi w wielu > 70 to chyba nie ma o czym dyskutować. Pokolenie tzw "gimbusów" nie będzie umiało nic więcej jak dać "lajka" lub "komenta".

  • ~obserwator 2013-11-11
    16:46:15

    10 0

    Gwara nieważne jaka, jest jak rodowód. Język urzędowy tylko i wyłącznie polski, śląskie może być nieobowiązkowe kółko w gimnazjum.
    Tak że chopy, nima sie czego wstydzić :) Nie bydymy chyba Górala uczyć godać po ślonsku bo i tak akcyntu mu nie zmieńymy, a zresztom jo bych chyba też nie chcioł, żeby ktoś na siła zmuszoł mnie godać np. po Kaszubsku.

  • ~morfeus12 2013-11-11
    16:56:19

    13 0

    Byłem osobiście na konferencji i nie zgadzam się z tym, że średnia wieku to 70 lat, zdjęcie jest tendencyjne i tyle. A co do gwary i jej kultywowania to zgadzam się z tym, iż jest ona częścią naszej śląskiej tożsamości i dzięki niej jesteśmy w stanie podkreślać naszą odrębność i nie powinniśmy się jej wstydzić.

  • ~Teddy 2013-11-11
    18:40:44

    1 0

    Gwara jako tradycja - ok, chcesz pogodać ze starkom po ślunsku - ok, ale język oficjalny i literacki to polski, w szkołach - literacki polski z naciskiem na gramatykę i ortografię bo produkujemy analfabetów. I to tyle w temacie odrębności Ślązaków i języka śląskiego - nie ma i nigdy nie było narodowości śląskiej tak samo jak nie ma narodowości kaszubskiej, łemkowskiej itp. To chore ambicje RAŚ i Poloka - chcesz być slunskim gebelsem to se załatw pochodzenie i wy...laj za Odrę. jak by wyglądało pismo do prezydenta Miasta po ślunsku: Panie Prezydyncie. Jo by chcioł co by mi pan pumug chałupa wyrymontować bo mi gips deka na łeb leci, a ni mom sztosu bo mie z roboty wyciepali" No ludzie, puknijcie się w te puste łby !! I te laski chodzące po ulicy w miniówach, jak malowane i ten język: wiysz jo wczorej widziała tam we szayfynstrze taki piykny cwiter" - masakra jakaś i totalna wiocha !!!

  • ~ 2013-11-11
    18:54:03

    0 0

    Racja gwara powinna być kultywowana, podobnie jak to jest w innych regionach kraju. jednak w odróżnieniu od tych regionów gwara na Śląsku przez wielu służy do dzielenia ludzi a nie łączenia. W wielu środowiskach u Nas ten, kto nie mówi gwarą uważany jest za obcego. Taki stereotyp wypracowali sobie sami Ślązacy i dlatego w innych regionach kraju ludzie słysząc śląską gwarę albo się śmieją albo pogardliwie ja postrzegają.Co gorsza część Ślązaków jadąc w inne regiony kraju sama wyśmiewa się z osób posługujących się poprawną polszczyzną, a wg nich tzw. ą,ę to obciach. Porównajcie sobie postrzeganie Ślązaka i Górala w kraju, a znajdziecie sobie odpowiedź

  • ~hindenburgstrasse 2013-11-11
    21:37:05

    5 0

    @Teddy - to, że wyśmiewasz takie słowa świadczy tylko i wyłącznie o tym, że poddałeś się propagandzie, że śląski to "wieśniacki" język. Analogicznie mogę powiedzieć, że francuski to taki zabawny język, bo jak dajesz dziewczynie prezent to mówisz "se purtła". Hahaha, ale śmieszne. Zakażmy francuskiego albo niech sobie francuskie starki tylko po francusku mówią, bo przecież to wstyd mówić "se purtła".

  • ~sweeTeddy 2013-11-12
    01:25:44

    8 0

    Odcinając się od wszelkich zapędów autonomicznych, przyznać należy że język śląski, śląska mentalność i kultura to rzecz wyjątkowa w skali Polski. Zobaczyć to można spędzając dłuższy okres czasu poza Ślązkiem i obcując na co dzień z "Nieślązakami" Jo, jako rodowito Ślązoczka, a zarazem Polka, jestem dumna ze swojej gwary. Taką kulturowo-etniczną perełkę językową warto pielęgnować. Zajęcia z jez. śląskiego dla chętnych - dlaczego nie ?! A co w tym złego. Co do opinii o zaściankowości/ wieśniactwie itp. : W ciągu swojego przebywania poza Śląskiem, tylko raz spotkałam się z negatywną oceny mojej gwary i Ślązaków ( żeby było zabawnie - krytyk był z Sosnowca): "Ślązacy NIE UMIOM mówić po polsku". Nie podcinajmy sobie naszych korzeni, bo to drzewo uschnie, a mamy wyjątkową kulturę, z językiem na czele. ;)

  • ~dziecko_neo 2013-11-12
    09:59:07

    0 8

    Wsiadłem kiedyś w autobus linii 26 na sądzie. Usiadłem sobie na wolnym miejscu, obok mnie usiadła śliczna młodziutka dziewczyna o urodzie anioła. Naprawdę była śliczna.. W pewnym momencie zadzwonił jej telefon, zaczęła głośno (bardzo głośno) rozmawiać chyba z koleżanką. Zapamiętałem tylko jedno zdanie z ust tej cudownej istotki: "Andżej?!? Andżej nie chca widzieć bo łon śmierdzi i sro!"

Zamieszczone komentarze są prywatnymi opiniami Użytkowników portalu. Redakcja portalu Rybnik.com.pl nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.

Alert Rybnik.com.pl

Byłeś świadkiem wypadku? W Twojej okolicy dzieje sie coś ciekawego? Chcesz opublikować recenzję z imprezy kulturalnej? Wciel się w rolę reportera Rybnik.com.pl i napisz nam o tym!

Wyślij alert

Sonda

Jesteś za powstaniem legalnego toru do driftu w Rybniku?




Oddanych głosów: 5275