zamknij

Wiadomości

Dlaczego ślonsko godka nie będzie językiem regionalnym? Minister wyjaśnia

2020-06-25, Autor: 

Blisko 5 miesięcy musiał czekać na odpowiedź poseł Maciej Kopiec. Zadał on pytanie premierowi, czy rząd zamierza język śląski ustanowić językiem regionalnym. Po długim czasie odpowiedział mu minister kultury – prof. Piotr Gliński. Ta jednak nie pozostawia złudzeń co do tego, jak postrzegana jest ślonsko godka.

Reklama

Poseł pisze do premiera

Poseł Lewicy – Maciej Kopiec napisał interpelację do premiera Mateusza Morawieckiego „w sprawie kultury Śląska i języka śląskiego”. Powodem tego była decyzja Sejmu z 14 czerwca 2019 roku o kolejnym odrzuceniu projekt ustawy ustanawiającej język śląski językiem regionalnym. Poseł wskazuje, że o wyniku tego głosowania zadecydowały między innymi głosy posłów Prawa i Sprawiedliwości.

Maciej Kopiec przypomniał polski spis powszechny z 2011 roku i pytania:

„Jaki jest Twój naród? (Jaka jest Pana/Pani narodowość?). Czy czujesz przynależność do innego narodu lub grupy etnicznej? (Czy odczuwa Pan/ Pani przynależność także do innego narodu lub wspólnoty etnicznej?)”.

- Identyfikację narodowo-etniczną śląską w pierwszym pytaniu wskazało 435 800 osób, w tym jako jedyną 375 600 osób. W drugim pytaniu identyfikację śląską wskazało 411 000 osób. Razem, niezależnie od liczby i kolejności deklaracji, identyfikację narodowo-etniczną jako śląską wskazało 846 700 osób. Dane te pokazują, że Ślązacy są największą grupą mniejszościową w Polsce – zaznaczył Maciej Kopiec.

Dodał, że w tym samym spisie ustalono, iż w kontaktach domowych 529 400 osób posługuje się językiem śląskim.

- Zgodnie z danymi zawartymi w tym spisie samym językiem śląskim w kontaktach domowych posługuje się aż 126 500 osób zamieszkujących tereny Polski. Dla porównania językiem kaszubskim posługuje się pięć razy mniej osób, a język ten jest od 2005 roku ustanowiony językiem regionalnym – czytamy w interpelacji.

W związku z powyższymi danymi i informacjami poseł Lewicy skierował do premiera kilka pytań:

1. Jaki stosunek do kultury Śląska i języka śląskiego ma Rada Ministrów z prezesem Rady Ministrów na czele?

2. Czy Rada Ministrów z prezesem Rady Ministrów na czele będzie działała na rzecz ustanowienia języka śląskiego językiem regionalnym?

3. W jaki sposób prezes Rady Ministrów – wybrany do Sejmu RP głosami mieszkańców Śląska – działa na rzecz kultywowania tradycji, kultury i języka największej grupy mniejszościowej w Polsce, którą są Ślązacy?

4. Dlaczego język kaszubski, którym w kontaktach domowych posługuje się pięć razy mniej mieszkańców Polski niż śląskim, jest ustanowiony językiem regionalnym, a język śląski nie jest?

Ślonsko godka nie będzie językiem regionalnym

Poseł z naszego okręgu wyborczego na odpowiedź czekał 140 dni. W końcu przyszło pismo od ministra kultury – prof. Piotra Glińskiego.
Wskazuje on na wstępie, że dialekt śląski jest jednym z czterech, obok małopolskiego, wielkopolskiego i mazowieckiego, głównych dialektów języka polskiego.

- Podobnie jak inne dialekty, dialekt śląski dzieli się na liczne „gwary” charakterystyczne dla mowy ludności zamieszkującej mniejsze obszary. Zdaniem zdecydowanej większości językoznawców, w tym uznanych autorytetów w dziedzinie etnolingwistyki, biorąc pod uwagę cechy językowe śląszczyzny oraz porównując ją z polszczyzną ogólną i innymi polskimi dialektami, nie ma podstaw naukowych, by uznać mowę śląską za odrębny język, a tym samym – by nadać jej statut języka regionalnego w rozumieniu Ustawy z dnia 6 stycznia 2005 roku o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym – zaznacza w odpowiedzi minister.

Przypomina, że zarówno ustawa, jak i europejska karta języków regionalnych lub mniejszościowych zaznaczają, że pojęcie „język regionalny” nie obejmuje dialektów oficjalnego języka państwa.

- Analogiczne stanowisko w sprawie nadania dialektowi śląskiemu statusu odrębnego języka zajmuje Rada Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk. Należy przy tym podkreślić, że o ile językoznawcy są w zdecydowanej większości zgodni do zakwalifikowania mowy śląskiej jako dialektu języka polskiego, mającego bez wątpienia bliski związek z polskim językiem literackim – wyjaśnia Piotr Gliński.

Jak następnie dodaje, zgodności takiej nie było w odniesieniu do języka kaszubskiego, którego status przez dziesięciolecia był przedmiotem rozważań i sporów językoznawczych.

- O uznaniu go za odrębny język zdecydowały znaczące podobieństwa do gwar pomorskich oraz wymarłych języków pomorskich. Nie bez znaczenia był również fakt skodyfikowania języka kaszubskiego (co, z uwagi na dużą niejednolitość terytorialną i różnorodność odmian gwarowych, wydaje się trudne w wypadku dialektu śląskiego). Z powyższych względów porównywanie sytuacji dialektu śląskiego i języka kaszubskiego jest nieuprawnione. Wobec czego podejmowanie obecnie prac legislacyjnych na rzecz uznania dialektu śląskiego za język regionalny należy uznać za przedwczesne i nieuzasadnione – podkreśla minister kultury.

Nikt na Śląsku nie dba o język?

Minister podkreślił coś jeszcze. Jak pisze w odpowiedzi, dialekt śląski, tak jak inne dialekty i gwary polskie, podlega ochronie, której ramy prawne wyznacza Ustawa z dnia 7 października 1999 roku o języku polskim. Zgodnie z tym, ochrona języka polskiego polega w szczególności „na upowszechnianiu szacunku dla regionalizmów i gwar, a także przeciwdziałaniu ich zanikowi”.

- Uwzględniając znaczenie gwar i dialektów jako istotnej części dziedzictwa kulturowego, resort kultury wspiera zadania służące ich popularyzacji np. poprzez program dotacyjny Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Kultura ludowa i tradycyjna” czy programy Narodowego Centrum Kultury „EtnoPolska” i „Ojczysty – dodaj do ulubionych”. Niestety, problemem w odpowiednim wykorzystaniu tychże narzędzi dotacyjnych jest znikome zainteresowanie i zaangażowanie środowisk lokalnych (również z terenu województwa śląskiego) w ubieganiu się o środki finansowe na zadania z tego zakresu – wyjaśnia prof. Gliński.

Dodaje, że działalność edukacyjną, w tym skierowaną do dzieci, w zakresie dialektu śląskiego prowadzi współfinansowane przez Ministra Muzeum Śląskie w Katowicach. Instytucją kultury jest także Instytut Śląski z siedzibą w Opolu zasłużony dla badań językoznawczych, który opracowywał „Słownik gwar śląskich” oraz „Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska”.

„Bezduszny akt ignorancji”

Do odpowiedzi ministra kultury odniósł się już poseł Kopiec.

- Po raz kolejny odmawia się tysiącom Ślązaków uznania kultury, języka i narodowości. Wykreślacie nas z podręczników historii, milczycie na temat naszych zasług, pomniejszacie rolę języka śląskiego w kształtowaniu naszej tożsamości. Fakt, że macie czelność odpowiadać tym ludziom, że nie dbają i nie chcą popularyzować swojej mowy, jest po prostu bezdusznym aktem ignorancji i nieuzasadnionego strachu. - pisze wzburzony poseł Lewicy.

Maciej Kopiec zaprosił premiera i ministra na Śląsk.

- Pozwólcie, że oprowadzimy Was, razem z rodowitymi Ślązakami i Ślązaczkami po naszym Heimacie i opowiemy co nieco o naszej tożsamości. Według Was, ślonsko godka jest zbyt spokrewniona z polszczyzną, żeby przestać uznawać ją za dialekt. Myślę więc, że taka wyprawa bez polskiego przewodnika nie będzie dla Was żadnym problemem. Zajrzymy do Muzeum Śląskiego, o którym wspominacie w odpowiedzi na interpelacje. Tego, z którym wspólnie nad pielęgnacją „gwary” tak pilnie czuwacie. Tego samego, którego kilka miesięcy temu pozbawiliście oddanej Dyrektorki, bo nie bała się wystąpić przeciwko waszej nieszczerości i zakłamaniu – dodaje w mediach społecznościowych.

Na końcu Maciej Kopiec wyraża zdanie, że Ślązacy w końcu zaczną walczyć o swoje.

A Wy co uważacie na ten temat? Przyjmujecie argumentację ministra Piotra Glińskiego?

Oceń publikację: + 1 + 107 - 1 - 56

Obserwuj nasz serwis na:

Komentarze (14):
  • ~Przemysław Guzek 2020-06-25
    16:02:16

    41 20

    dupi fleki

  • ~adamczykhenryk1 2020-06-25
    16:27:57

    9 30

    Prezydent z żoną Agata Kornhauser-Duda

  • ~O-T-U-A 2020-06-25
    17:15:20

    7 1

    Wpis został usunięty z powodu złamania regulaminu zamieszczania opinii.

  • ~obserwathor 2020-06-25
    17:34:34

    62 17

    władza (bez względu na opcję, co już przerabialiśmy ) nigdy nie uzna śląskiego jako języka, bo automatycznie musiała by uznać istnienie narodowości śląskiej, a na to nikt nie pójdzie, bo Ślązacy to nie pokorni Kaszubi głoszący "Kaszuby zawsze polskie"

  • ~O-T-U-A 2020-06-25
    18:26:13

    6 3

    Wpis został usunięty z powodu złamania regulaminu zamieszczania opinii.

  • ~Jan R. 2020-06-25
    19:12:57

    83 30

    Głosując na Andrzeja Dudę wybierasz Jarosława Kaczyńskiego, który Ślązaków nazywa "zakamuflowaną opcją niemiecką", więc Ślązacy dobrze zastanówcie się zanim oddacie głos na Andrzejka Di.

  • ~Jan R. 2020-06-25
    19:35:05

    69 19

    Dalej. Poprawiam każdego kto mówi "gwara śląska". Termin "gwara śląska" ukuli komuniści po wojnie by zdyskredytować i upodlić język śląski. Teraz powiela ten komunistyczny pogląd Jarosław Kaczyński. Język śląski to język, którym sprawnie i komunikatywnie posługuje się parę milionów Ślązaków i Goroli, których nauczyły tego języka żony - Ślązaczki.

  • ~Jan R. 2020-06-25
    19:39:26

    39 16

    I dalej, deep in my ass mam to co na ten temat mówi minister o ceglanym nazwisku. Obserwujmy uważnie Katalonię i Katalończyków. Hough

  • ~cyd 2020-06-25
    20:39:23

    15 36

    Śląscy "lewacy" są członkami RAŚ? I w dodatku przeciwnikami kościoła. Nie łapię - wyższa matematyka:)

  • ~Paweł Helis 2020-06-25
    21:28:10

    58 9

    O języku Śląskim powinni wypowiadać się Ślązacy a nie Polacy dla których język ten jest chinszczyzną.

  • ~Stanisław Nowak 2020-06-26
    00:18:27

    22 5

    Język śląski jako pramatka języka polskiego , chociażby z tego względu powinien być prawnie uznany ! Dowód : Rej, Kochanowski, Pasek używali wielu słów zachowanych w języku śląskim , w tym starosłowiańskich . Dla przykładu słowo "rybnik ", który do dziś jest również w języku czeskim i słowackim. Ubolewać należy nad upadkiem nie tylko języka śląskiego , ale i polskiego. Paplanie naszych władz po angielsku na arenie międzynarodowej to zaprzaństwo ! Za PRL mówienie po rosyjsku chociażby w ONZ uchodziło za zdradę !

  • ~Stanisław Nowak 2020-06-26
    00:32:02

    20 3

    Jako młody szperacz internetowy na stronie www.nwsd.pl znalazłem NWSD i SiP Wybór dokumentów stowarzyszeń , a tam rozdział III Naród Śląski i Język Śląski - oryginalne , rzeczowe i kontrowersyjne poglądy warte przeczytania.

  • ~hub381 2020-06-26
    09:21:24

    15 8

    Ślązaku-Hanysie w niedzielę 28-6-2020 r. bez żadnego"ALE"możesz oddać swój głos ! Co robi PiS wszyscy to widzą na co dzień a więc podnieście w niedzielę Wasze"szlachetne tyłki" i do urn wyborczych.

    BEZ HEJTU Hanys(nieworkowany) pozdrawia wszystkich "Szczęść Boże"

  • ~rzyt 2020-06-26
    10:53:00

    17 7

    Wszystkie opcje od 1945 roku Śląsk mają gdzieś. Polacy cierpią na atawistyczny kompleks Śląska i nigdy nie pozwolą na krztę samodzielności. Ktoś powiedział, że bez Śląska Polsce byłoby lżej... jestem za tym. Tym razem poseł Kopiec ma u mnie wielki PLUS.

Zamieszczone komentarze są prywatnymi opiniami Użytkowników portalu. Redakcja portalu Rybnik.com.pl nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.

Alert Rybnik.com.pl

Byłeś świadkiem wypadku? W Twojej okolicy dzieje sie coś ciekawego? Chcesz opublikować recenzję z imprezy kulturalnej? Wciel się w rolę reportera Rybnik.com.pl i napisz nam o tym!

Wyślij alert

Sonda

Wybieramy prezydenta Rybnika. Na kogo oddasz głos w wyborach?





Oddanych głosów: 3611