Czy język śląski zniknie, a wraz z nim śląska tożsamość? Czy spis powszechny zmobilizuje Ślązaków do zamanifestowania swojej tożsamości? Na te i inne pytania odpowiadał dzisiaj dr Jerzy Gorzelik – przewodniczący RAŚ, który był gościem kolejnego wydania „Dziękuję, nie słodzę”.
Na samym początku gospodarz programu - Wacław Wrana zapytał Jerzego Gorzelika czy Śląską Partia Regionalna w ogóle jeszcze istnieje, bo jej aktywność w mediach jest znikoma.
Przewodniczący RAŚ przyznał, że pytanie jest zasadne.
- Większość z nas, którzy współtworzyli ten projekt, zadaje sobie to pytanie od wyborów samorządowych. Coraz bliższy jestem przekonania, że tak naprawdę tylko pod szyldem RAŚ śląskie organizacje, śląskie środowiska mogą powrócić do poważnej gry w polityce regionalnej. ŚPR zaliczyła falstart w wyborach samorządowych, można powiedzieć, że została w blokach. Miała jeszcze swoją szansę w okresie powyborczym, ale najwyraźniej zabrakło energii i wiary w sukces – zauważa Jerzy Gorzelik.
Lider RAŚ przyznaje też, że wycofanie się Ruchu z udziału w wyborach i pozostawienie ścieżki Śląskiej Partii Regionalnej było decyzją pochopną.
- To błąd, którego nie jestem w stanie naprawić. Miałem w tym znaczący udział. Myślę, że wszyscy zastanawiają się nad ponową formą konsolidacji – dodaje.
Następne pytanie dotyczyło celów Ruchu Autonomii Śląska – czy są one jasne? Gość „Dziękuję, nie słodzę” stwierdza, że cele RAŚ-iu są niezmienne i konkretne – chodzi o autonomię regionalną i uznanie śląskiej mniejszości etnicznej.
- To dwa zasadnicze cele śląskiej polityki. W moim przekonaniu, jeżeli od nich odstąpimy, to śląskiej polityki już nie będzie. To, co swego czasu środowisko założycieli RAŚ wypisali na sztandarach – zachowuje swoją aktualność – potwierdza Jerzy Gorzelik.
Szef RAŚ zauważa jednak, że pojawiło się „wypalenie”. Wiąże się ono z pokoleniową luką, która dotknęła nie tylko ruch śląski, ale ogólnie – sektor pozarządowy.
- 15 lat temu zaangażowanie ludzi pomiędzy 20-30 rokiem życia było większe niż obecnie. Dzisiaj, jeżeli patrzę na osoby zaangażowane politycznie, to przeważają „teczkowi”, którzy noszą papiery za bonzami partyjnymi. Trudno dostrzec tu szczerą aktywność – dodaje.
Szansę w mobilizacji ludności śląskiej widzi za to w spisie powszechnym, który zostanie przeprowadzony w niedalekiej przyszłości.
- Byłby szansą jeszcze większą, gdyby przed spisem Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu wydał orzeczenie ws. Stowarzyszenia Osób Narodowości Śląskiej. Przypomnę, że ta sprawa czeka już chyba 3 lata. Osobiście jestem przekonany co do powodzenia osób skarżących. Gdyby taki spektakularny sukces miał miejsce przed spisem to niewątpliwie przyczyniłoby się do większej, śląskiej mobilizacji – podkreśla Jerzy Gorzelik.
Wacław Wrana przytoczył ostatnią wypowiedź Szczepana Twardocha. Ten znany pisarz ze Śląska porównał śląską mowę do języka wendyjskiego, który zanikł.
- Twierdzi, że podobny los czeka język śląski i podkreśla, że razem z nim zaniknie śląska opowieść i śląska tożsamość – wyjaśnia redaktor naczelny Rybnik.com.pl.
Szef RAŚ-u nie podziela tego poglądu.
- Mowa śląska jest istotnym czynnikiem, który wpływał i wpływa na krystalizowanie się śląskiej tożsamości, ale spójrzmy na Irlandczyków, z których większość od pokoleń nie mówi już celtyckim językiem, ale językiem dawnego "okupanta". Mimo to irlandzka tożsamość ma się dobrze – zauważa.
Jerzy Gorzelik zwraca też uwagę na przypadki odrodzenia języka.
- Walia jest przykładem, gdzie liczba Waliczyjków posługującym się językiem walijskim od pewnego momentu zaczęła rosnąć. Ślązacy są wspólnotą pamięci, to jest kluczowe dla przetrwania. Nie powinniśmy popadać w drugą skrajność. Rzeczywiście śląska tożsamość jest zagrożona. Jeżeli przyjmiemy pogląd, że śląskość ma być apolityczna, to rzeczywiście - ona umrze. Grupowe tożsamości potrzebują wsparcia instytucji, którą dana grupa tworzy. Edukacja regionalna pozwoli nam przekazywać tożsamość śląską w dobie, gdy coraz mniejszą rolę przejawia w tym dom rodzinny – wyjaśnia gość programu.
Zamieszczone komentarze są prywatnymi opiniami Użytkowników portalu. Redakcja portalu Rybnik.com.pl nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.
Nie żyje biznesmen z powiatu rybnickiego. Zginął w tragicznym wypadku samochodowym w Ustroniu
74229Damski bokser w rybnickim urzędzie miasta? Miał bić i poniżać pracownicę
39010Tragedia na hałdzie w Radlinie. Przewróciła się ciężarówka, nie żyje kierowca (zdjęcia)
29508Rajska: nie żyje kobieta. „Miała nadziać się na nóż”
25083Wybory w Rybniku: czterech kandydatów na prezydenta. Kto nim zostanie? Na kogo oddasz głos przy urnie? (sonda)
21684Damski bokser w rybnickim urzędzie miasta? Miał bić i poniżać pracownicę
+316 / -28Bezpośrednie połączenia kolejowe z Polski do Chorwacji? Konsulat zwrócił się z prośbą do Rybnika
+252 / -5Były urzędnik wydziału architektury: wygrałem w sądzie z UM. Złożył skargę na prezydenta
+181 / -43Pilne! Piotr Kuczera zwolnił swojego współpracownika, który miał dopuścić się mobbingu!
+152 / -23Jest plan i może wejść w życie całkiem szybko. Połączenia kolejowe Rybnik – Gliwice ruszą już od czerwca?
+97 / -2Wybory: Koalicja Obywatelska zaprezentowała drużynę w Rybniku. Piotr Kuczera: wspólnota buduje (zdjęcia)
37Damski bokser w rybnickim urzędzie miasta? Miał bić i poniżać pracownicę
34Nowy stadion w Rybniku? Zapytaliśmy miasto o konkrety
31Pilne! Piotr Kuczera zwolnił swojego współpracownika, który miał dopuścić się mobbingu!
31Wybory w Rybniku: czterech kandydatów na prezydenta. Kto nim zostanie? Na kogo oddasz głos przy urnie? (sonda)
28Byłeś świadkiem wypadku? W Twojej okolicy dzieje sie coś ciekawego? Chcesz opublikować recenzję z imprezy kulturalnej? Wciel się w rolę reportera Rybnik.com.pl i napisz nam o tym!
Wyślij alert
~ 2020-09-15
14:39:24
Wpis został usunięty z powodu złamania regulaminu zamieszczania opinii.
~hexon 2020-09-15
14:54:14
A jakie ślązacy będą mieli korzyści z używania języka śląskiego panie Gorzelik? Mniejszość niemiecka lub np. angielska mogłaby wymienić korzyści z nauki języka swoich przodków praktycznie bez namysłu a ślązacy? Czy ktoś z tego środowiska wpadł na pomysł żeby w internecie założyć kanał z poradnikami jak zrobić śląski obiad, jak obliczyć pochodną funkcji lub zawiązać krawat.. wszystko wyłącznie z śląskim lektorem? NIE, bo ta śląskość niestety przejawia się w głupawych napisach na autobusach lub obciachowych występach rybnickiej rady "kobiet". Zamiast napawać dumą to wieje wiochą. A sam RAŚ oprócz wchodzenia w koalicje z PO z której nic nie wynika, to zrobił coś dla Śląska? Zamiast gadania , więcej kreatywności!
~exx 2020-09-15
16:56:29
Patrząc po miejscach które zajmuje Śląsk w zanieczyszczonym powietrzu to nie ma się czym chwalić.
~rybnikus 2020-09-15
19:39:59
Co ma Gorzelik wspólnego ze Śląskiem? Alle jaja!
~Don C. 2020-09-16
01:29:23
Panie Gorzelik przyjedź do Rybnika i sprawdź kto jeszcze godo w centrum ? A przyjedź za 5 lat czy jeszcze znajdziesz kopalnie. Znawca i zbawca Śląska ...
~ 2020-09-16
14:56:12
Jestem slazakiem z dziada pradziada, slaski rozumiem, ale sie nim nie posluguje i nie widze potrzeby, zeby sie nim na sile zajmowac.
Czas zmarnowany na nauke "slonskij godki" lepiej poswiecic na nauke jakiegos oficjalnego jezyka chocby to byl czeski.
Posluguje sie kilkoma jezykami obcymi i dzieki nim poznalem swiat, mam prace i ciekawe zycie, Gdybym godziny poswiecone na wkuwanie angielskiego i hiszpanskiego poswiecil na slaski to z Rybnika wyemigrowalbym do Rydultow. Nasi przodkowie co inteligentniejsi tez korzystali z przewagi kulturowej niemieckiego, nie widze sensu aby z tej tradycji nie korzystac. Gorzelik obiecal autonomie do 2020 roku. Powinien teraz milczec, nie dostarczyl.
~Jan Jan 2020-09-18
17:24:43
Ślązacy godają miedzy sobą po śląsku, a do gadać się z ślązakiem po ślązku to zaszczyt:)