„A teraz gnoju pożałujesz!”

Mężczyzna w średnim wieku przegląda kartki w opasłym niebieskim segregatorze. Każda z nich skrywa inny element złożonej bolesnej i niekończącej się historii. Znajdziemy tam zeznania, akta spraw sądowych, wyroki, odwołania, ekspertyzy, wyniki badań biegłych –wszystko to, co dotyczy dramatu rodziny Sebastiana Suski. Walka o uprowadzonego Mateusza nadal trwa, a w segregatorze nie ma już miejsca…

Korzeń wszelkiego zła

Pamiętacie, jak w kwietniu pisaliśmy o Pawle Chomiuku, który nie widział swojego syna od dwóch lat? Matka Jakuba (a była żona rybniczanina - przyp. red.) wszelkimi sposobami dąży do tego, aby oddzielić syna od mężczyzny. Aby uzmysłowić innym problem alienacji rodzicielskiej, Paweł Chomiuk pobiegł do Warszawy, o czym pisaliśmy w artykule >>Nie widział swojego syna od prawie dwóch lat. Biegnie dla niego do Warszawy<<

Tym razem skupimy się na innym przypadku, który miał miejsce w Rybniku. Ta historia zaczyna się podobnie jak setki tysięcy innych: małżeństwu rodzi się dziecko, dając tym samym radość i rodzinną sielankę. Jednakże, wystarczy jedno wydarzenie, by cała ułożona konstrukcja zaczęła się sypać jak domek z kart. Tak też było w przypadku Sebastiana Suski, rybniczanina, który od 2008 roku prowadził własną firmę ogrodniczą. – Powolutku życie zaczęło się układać. Rozwinąłem przedsiębiorstwo o branżę obejmującą też stal budowlaną. W międzyczasie poznałem żonę, była po rozwodzie. Przypadliśmy sobie do gustu, Katarzyna przeprowadziła się do mnie i w 2010 roku wzięliśmy ślub. Parę miesięcy później nastało szczęście – urodził się synek Mateusz - zaczyna opowiadać swoją historię Sebastian Suska.

> Rybnik.com.pl TV. Ciekawe filmy o Rybniku. Subskrybuj nasz kanał You Tube

Radość trwała krótko, bo zaledwie do stycznia 2011 roku. Właściciel firmy trafił na kontrahenta z Mielca, który okazał się oszustem. – Zamówił towar na ponad 140 tys. złotych. Mowa tu o dwóch samochodach wyładowanych prętami zbrojeniowymi. Uczestniczyłem w tym handlu jako pośrednik. Okazało się, że facet nakazał swojemu kierowcy wyjazd bez żadnych papierów. O całej sytuacji dowiedziałem się 10 minut po fakcie. Od razu wezwałem policję i w ich asyście zablokowaliśmy drugi pojazd – mówi pan Sebastian.

Mundurowym udało się po czasie zatrzymać pierwszy samochód, niestety nie miał już załadunku, a prętów nie odzyskano. W wyniku prowadzonego śledztwa okazało się, że mieszkaniec Mielca ma na swoim koncie kilkanaście podobnych czynów. Działał tak samo: zamawiał towar, a następnie wyprowadzał towar nie płacąc za niego. Jego działalnością zainteresowała się prokuratura.

Natomiast do Sebastiana Suski zwrócili się komornicy – wierzyciele domagali się pieniędzy wraz z odsetkami, których nie miał. Zaczęły się niezapowiedziane wizyty czy blokowanie konta małżeństwa. – Ja z kolei nie miałem środków finansowych, by wynająć swojego komornika, czy adwokata, który mógłby mnie bronić. Tylko dzięki pomocy finansowej rodziny udało mi się spłacić jeden punkt całej układanki – dodał.

Pomimo tego że pan Sebastian udowodnił w sądzie, że nie ma nic wspólnego z kradzieżą, to wierzyciele i tak się do niego zgłaszali po kolejne pieniądze. - Jestem poszkodowanym wg prawa cywilnego, mam też wygraną jedną sprawę. Natomiast firmy, z którymi współpracowałem – działałem na ich rzecz. One straciły ten towar i uderzały bezpośrednio we mnie pomimo korzystnego wyroku – wyjaśnił mężczyzna.

Na domiar złego zaczęły pojawiać się sugestie i oskarżenia ze strony rodziny żony.

„A teraz gnoju pożałujesz!”

Nacisk na żonę naszego rozmówcy zaczęła wywierać jej matka. - Zaczęły się oskarżenia, że to ja jestem wszystkiemu winny. Teściowa doprowadzała żonę do łez, a mnie do dużego zakłopotania. Zaczęły się też nagonki – powiedział pan Sebastian.

16 marca 2014 roku nadszedł moment kulminacyjny. W tym dniu mężczyzna zwrócił uwagę swojej żonie, by ta przestała wyżywać się na bezbronnym dziecku. - W momencie, kiedy chciałem uspokoić synka, żona powiedziała do mnie: „a teraz pożałujesz gnoju”. Wyszła z domu, wzięła telefon. Okazało się, że zadzwoniła na policję. Tuż po przyjeździe patrolu zostałem odseparowany – została założona na moje nazwisko niebieska karta. Kilka miesięcy później dowiedziałem się, że żona zawiadomiła policję, że jej pijany mąż awanturuje się, jest bardzo agresywny. Chciałem wyjaśnić wszystko, ale usłyszałem, że nic nie mam do gadania. Dodam od razu, że nie byłem pijany ani agresywny, a drzwi policji otworzyłem z 2-letnim synem na rękach – wyjaśnił mężczyzna.

Sebastian Suska złożył więc zawiadomienie o pomówieniu i wprowadzeniu organów ścigania w błąd. - Sprawa została umorzona przez prokuraturę – moje zeznania nie zostały w ogóle przyjęte. Zwróciłem się z zażaleniem do sądu, ten rozpoznaje sytuację - dodał.

Rozpoczęły się niekończące procesy sądowe. Żona pana Sebastiana zamierzała ograniczyć mu prawa rodzicielskie zasłaniając się np. chorobą psychiczną mężczyzny. Innym razem przekonywała, że zamierza ją i ich syna zabić. Ojciec Mateusza krok po kroku „zbijał” te argumenty, nie przyszło to jednak łatwo. - Kiedy doszło do pierwszej sprawy, żona przyszła z prawnikiem. Mnie nie było na to stać. Od znajomych pożyczyłem kodeksy prawa rodzinnego, przeczytałem je, przedstawiłem sądowi moje kwestie w oparciu o artykuły prawne. Sąd nie przydzielił żonie pieczy nad synem, wyszła z budynku wściekła. Przygotowała sobie jednak inny plan, postanowiła uprowadzić dziecko – opowiada nasz rozmówca.

Niekończące się wakacje

8 sierpnia 2014 – tego dnia mały Mateusz po raz ostatni przebywał w swoim domu rodzinnym w Rybniku. - Miesiąc wcześniej żona zawiadomiła policję, że wyjeżdża na wakacje. Mi nic o tym nie powiedziała. Kiedy tego dnia wróciłem z pracy, w domu nikogo nie było. Czekałem na schodach. O godzinie 21.50, dostałem SMS: „dziecko nie przyjeżdża, bo pojechało na wakacje. Jest w bezpiecznym miejscu”. Zawiadomiłem policję o porwaniu, w poszukiwania zaangażowała się też grupa Itaka. Okazało się, że syn znajduje się w Zabrzu, pod opieką rodziców żony – opowiadając o tej historii Sebastian Suska pokazał nam album ze zdjęciami. Z kolorowych fotografii uśmiechała się do nas szczęśliwa do niedawna rodzina, bez jakichkolwiek trosk czy zmartwień.

Zaczął się bój o dziecko oraz ograniczenie praw rodzicielskich rodzica. Syn zobaczył ojca dopiero po 8 miesiącach rozłąki. Nie było to szczęśliwe spotkanie. Sebastian Suska pokazał nam zdjęcie przedstawiające smutnego i poranionego chłopca. - Zdjęcie zostało zrobione w szpitalu podczas zleconych badań psychologicznych na okoliczność mojego wniosku o ustalenie kontaktów z dzieckiem. Jak zobaczyłem syna, mało nie załamałem się psychicznie. Od razu poszedłem do prokuratury, napisałem zawiadomienie o widocznych śladach po uderzeniach dziecka w okolicy oka (zasinienia). Kuliło się ze strachu, było smutne i zastraszone. Żona tłumaczyła, że jest to efekt zajęć judo w przedszkolu. Sprawdziłem to, dziecko może zacząć takie zajęcia najwcześniej od 4. roku życia i pod warunkiem, że będzie w 100 procentach komunikatywne. Mateusz ma jednak dopiero 3 lata. Zawiadomiłem więc prokuraturę, ale boje się, że będzie to zlekceważone. Żałuję, że sam wcześniej się tym nie zająłem, że nie zareagowałem gdy zapaliła się u mnie lampka ostrzegawcza. Gdybym zareagował szybciej to wszystko potoczyłoby się inaczej – zakończył nasz rozmówca.

Sebastian Suska złożył zawiadomienie o ograniczenie praw rodzicielskich dla matki.

Wszystko odbyło się zgodnie z literą prawa

Zarówno Komenda Miejska Policji jak i Prokuratura Rejonowa w Rybniku są zgodne, że w rodzinie państwa Suska istnieje konflikt. - Jedna strona zgłasza drugą i odwrotnie. Jeżeli jednak chodzi o sytuację z 16 marca to założenie niebieskiej karty przez policjantów było jak najbardziej uzasadnione – tłumaczy nadkom. Aleksandra Nowara, oficer prasowa KMP w Rybniku.

W podobnym tonie wypowiada się szef rybnickiej prokuratury rejonowej - Tadeusz Żymełka. - Były podstawy do sporządzenia niebieskiej karty. Policjanci, którzy przyjechali pod wskazany adres stwierdzili, że mężczyzna był agresywny – mówi. Zdaniem prokuratora zarówno mąż jak i żona prowadzą między sobą wojnę na oskarżenia. Dlatego też śledczy odmówili np. prowadzenia postępowania dotyczącego uprowadzenia chłopca. - Takie sprawy powinien przede wszystkim rozstrzygnąć sąd rodzinny, a nie my – zaznaczył nasz rozmówca.

„Czy jesteśmy w sądzie?”

Zadziwiająca jest reakcja żony Sebastiana Suska, którą dwukrotnie prosiliśmy o komentarz w tej sprawie. Chcieliśmy się dowiedzieć, w jaki sposób ustosunkuje się do relacji ojca o np. uprowadzeniu i pobiciu syna. - Nie zamierzam tego komentować – oznajmiła krótko w pierwszej rozmowie telefonicznej.
Druga próba również spełzła na niczym:
- Czy jesteśmy w sądzie? - mówi pani Katarzyna
- Nie, dzwonię z redakcji – dziennikarz Rybnik.com.pl
- A ja jestem w domu.
- I co w związku z tym?
- Nie mamy żadnego wspólnego pola do rozmowy na ten temat
- Czyli odmawia pani komentarza w tej sprawie?
- (sygnał przerwany – koniec rozmowy telefonicznej)

Pomimo prób nie udało nam się uzyskać wersji matki małego Mateusza.

Niszczycielska siła alienacji rodzicielskiej

Maciej Wojewódka, inicjatora i koordynator obchodów Dnia Świadomości Alienacji Rodzicielskiej w Polsce, zauważa, że z podobnym problemem jak Sebastian Suska musi się mierzyć coraz więcej rodziców. Zjawisko narasta wraz z nasilaniem się rozpadu małżeństw i nieformalnych związków rodziców oraz wzrostem postaw egocentrycznych. - Niestety, nie tylko nie jest obecnie znana skala tego zjawiska w Polsce, ale jeszcze niedawno ten problem był tematem tabu. Zresztą do dzisiaj jest niejednokrotnie bagatelizowany i ukrywany pod pozorem konfliktu lub walki rodziców o dziecko. W rzeczywistości alienacja rodzicielska - to forma przemocy emocjonalnej wobec dziecka i drugiego rodzica polegająca na niszczeniu jego więzi z drugim rodzicem. Może, chociaż nie musi towarzyszyć ewentualnemu konfliktowi rodziców – wyjaśnia Maciej Wojewódka.

Nierzadko przyczyny problemu tkwią w nieprawidłowo postępujących instytucjach i błędnie skonstruowanym prawie rodzinnym. Głównym sprawcą może być również babcia, dziadek, nieetyczny prawnik lub psycholog, a osobami wspierającymi nieetyczny lub niekompetentny sędzia, kurator czy osoba wykonująca badania do celów sądowych. Rodzic który pozornie stosuje alienację rodzicielską lub nawet w niej w jakimś stopniu uczestniczy może być narzędziem i ofiarą osób od których jest zależny – dodaje nasz rozmówca.

Przyczyny powstawania alienacji rodzicielskiej są różnorodne. - Mogą dotyczyć zarówno chęci zemsty czy odegrania się na drugim rodzicu, jak i być narzędziem do perfidnego podporządkowywania sobie drugiego rodzica przy wykorzystywaniu dziecka jako narzędzia. Ponadto obecna konstrukcja i funkcjonowanie prawa rodzinnego sprzyja powstawaniu i nasilaniu się problemu, w tym dla realizacji partykularnych interesów niektórych grup zawodowych. Czynnikiem sprzyjającym jest także brak wiedzy oraz działania sprzyjające utrzymywaniu się zamieszania i niejasności wokół tego problemu – mówi Maciej Wojewódka.

Alienacja rodzicielska to nie tylko fizyczne odseparowywanie dziecka od drugiego rodzica, ale i wiele szkodliwych oddziaływań na jego psychikę, jak np. manipulacja lękami czy wyrabianie fałszywych przekonań. - Słyszałem o takiej historii, w której matka za karę za rozmowę z ojcem zamykała dziecko w pokoju lub gotowała na obiad to, czego dziecko nie lubi, a gdy nie chciało ono jeść dzwoniła na policję mówiąc, że dziecko nie chce jeść obiadu. Inne działania, z którymi możemy się spotkać zarówno w rodzinach tylko formalnie pełnych, jak i rodzinach pełnych - to dążenie do odseparowywania dziecka od drugiego rodzica z wykorzystywaniem fałszywych oskarżeń o molestowanie seksualne lub o przemoc, czasami z wciąganiem w nie dziecko, co oczywiście odbija się bardzo negatywnie na jego psychice, a czasami blokuje odbudowę relacji z drugim rodzicem – opowiedział Maciej Wojewódka.

Nasz rozmówca nie ma złudzeń – dziecko narażone jest w takich sytuacjach na problemy zdrowotne, rozwojowe czy dotyczące zachowania. Mało tego młoda osoba może mieć w przyszłości problemy emocjonalne, kłopoty z budowaniem związków intymnych w dorosłym życiu, cierpieć na choroby psychosomatyczne i psychiczne, a nawet wykazywać tendencje samobójcze. W skrajnych przypadkach zaburzenia dziecka pozbawionego drugiego rodzica mogą kształtować bardzo niebezpieczne z punktu widzenia społeczeństwa postawy – dodaje ekspert.

A co Wy sądzicie o całej sprawie? Kto Waszym zdaniem ma rację w opisanym sporze? Czy spotkaliście się z podobną sytuacją w Waszym otoczeniu?