Wojna o komunikację miejską. ZTZ wypowiedział umowę Transgórowi!

To nie wstrząs, który rozejdzie się po kościach. To trzęsienie ziemi w transporcie publicznym w Rybniku. Nie tak dawno dostaliśmy anonimowy list od „Kierowców Transgóru”. Nadawcy sformułowali szereg zarzutów w stronę Łukasza Kosobuckiego, dyrektora Zarządu Transportu Zbiorowego w Rybniku.

Kierowcy: ZTZ uprzykrza nam życie

Pracownicy Transgóru poprosili nas w naświetleniu problemów, z jakimi muszą się borykać od pewnego czasu. Dodali, że problemy nawarstwiają się od momentu objęcia stanowiska dyrektora ZTZ przez Łukasza Kosobuckiego.

- Stara się zmienić komunikację w swój prywatny folwark. Jesteśmy delikatnie mówiąc niemile odbierani przez nowego pana dyrektora i z każdej strony rzuca się nam kłody pod nogi. Pan „który żyje z naszych podatków (a mieszkający w Tychach) notorycznie upiększa nam życie. Wpływają często kary obciążające naszą firmę, każda próba rozmów jest odrzucana z naszym panem dyrektorem, (dyrektor ZTZ nie odbiera nawet telefonów od naszych przełożonych). Jest też problemem dla pana dyrektora ZTZ, że funkcjonują w naszej firmie związki zawodowe, które upominają się o swoje – czytamy w liście do redakcji.

Anonim wskazuje też na jeszcze inny problem – wydawanie zezwoleń na parkowanie samochodów kierowców Transgóru na dworcu przy ul. Budowlanych.

- Po przesłanym piśmie dotarł SMS do naszego pana dyrektora Transgóru „są ważniejsze sprawy w Rybniku”, natomiast po okresie miesiąca dotarły 3 sztuki zezwoleń ważnych do końca marca br. My nie mamy innej możliwości dotarcia do pracy jak inni mieszkańcy miast jak tylko własnym samochodem. W poprzednim roku dostaliśmy tych zezwoleń 25 sztuk, a teraz pan dyrektor zasłania się bezpieczeństwem – dowiadujemy się.

Transgór na wylocie?

Kierowcy zarzucają ZTZ sprzyjanie konkurencyjnej firmie (nie pada w liście jej nazwa).

- Delikatnie mówiąc wyciska nas z rynku, ze strony ZTZ ma - można uznać - zawsze zielone światło i stawiana jest za wzór, mimo iż kierowcy pracujący w tej firmie są w większości zatrudniani na umowach śmieciowych, gdzie znaczna obsada kierowców to starsi panowie (emeryci), a z naszych obserwacji przestrzeganie czasów pracy tych kierowców jest dalekie od norm. Dodajmy jeszcze, że są kierowcy którzy z tego powodu odeszli z tamtej firmy, ponieważ byli gośćmi w domu pracując po całych dniach – czytamy.

Co istotne, z treści listu wynika, że miasto wypowiedziało do końca roku główną umowę Transgórowi.

- Rzekomo dla dobra miasta, chociaż firma nasza wywiązuje się rzetelnie z powierzonych nam zadań. Jedno jest pewne, włodarze miasta stają frontem do konkurencji, nie wiedząc, dlaczego, można jedynie snuć jakieś podejrzenia. Wśród naszych kolegów i koleżanek, jak kierowców tak i pracowników zaplecza technicznego jest głęboka frustracja budząca niepokój. Załoga po prostu boi się o swoją przyszłość – zaznaczają autorzy.

Transgór obsługuje komunikację miejską w Rybniku od 1995 roku. Oburzeni kierowcy podkreślają, że zawsze spełniali wszystkie oczekiwania mieszkańców.

- Zaczynaliśmy od taboru starego przejętego po PKM-ie, następnie według warunków przetargowych firma zakupywała nowe wozy marki Jelcz, następnie Mercedes (wpierw silniki euro 5, potem euro 6, dzisiaj jest to nawet 9 autobusów gazowych). Miasto dążyło do zmian i wprowadziło zmianę kasowników, też się z tym uporaliśmy. Firma, która płaci w Rybniku podatki i służy tyle lat usługami dla mieszkańców naszego miasta niedługo może być już tylko historią, a nam grozić będzie bezrobocie, bądź proponować się nam będzie pracę tzw. niewolniczą – czytamy na końcu.

ZTZ wytacza działa

List kierowców Transgóru nie pozostał bez echa. W imieniu swoim i magistratu do zarzutów postanowił odnieść się Łukasz Kosobucki, który krok po kroku punktuje to, co dzieje się w PST Transgór S.A (od teraz będziemy posługiwali się tym akronimem w odniesieniu do tej firmy).

Dyrektor Zarządu Transportu Zbiorowego porusza najpierw sprawę zezwoleń na zajmowanie miejsc postojowych. Wskazuje, że ich liczba za poprzedniego szefa ZTZ znacznie przekraczała liczbę dostępnych miejsc.

- Niestety, wielokrotnie z powodu zajęcia miejsc przez kierowców PST, nie można było zaparkować samochodu służbowego, czy też pojazdów gości przyjeżdżających do ZTZ. Postanowiłem, że podzielę liczbę miejsc postojowych na pracowników ZTZ oraz operatorów. Kluczem podziału dla operatorów była wielkość dobowej pracy eksploatacyjnej – tak więc dla PST przypadło 7 zezwoleń. Okazało się, że taka liczba jest jednak niewystarczająca. Dlatego na prośbę jednego z kierowców zgodziłem się na wydanie 24 zezwoleń (czyli liczby, która przekracza całkowitą liczbę dostępnych miejsc postojowych) do końca 2020 roku. Z założeniem, że wszyscy jednocześnie nie będą korzystali z parkowania w tym miejscu, bo nie są jednocześnie w pracy. Dlatego zawarłem z tym pracownikiem „umowę dżentelmeńską”, że nie będą jednocześnie zajmowali więcej niż 7 miejsc. Niestety umowa przez cały rok nie była dotrzymywana. Ponieważ w nowym roku nie pojawiły się wnioski kierowców, nie wydałem zezwoleń na rok 2021 – wyjaśnia Łukasz Kosobucki.

Dodaje, że 18 stycznia otrzymał od jednego z dyrektorów PST wniosek o wydanie 25 zezwoleń na parkowanie. Szef ZTZ dał tylko trzy i to do końca marca tego roku.

- Tę decyzję uzasadniłem, m.in. koniecznością ograniczenia ruchu na dworcu i planem zmiany organizacji ruchu, gdyż kierowcy PST odbywają autobusami postoje w niedozwolonych miejscach, ograniczając możliwość korzystania z płyty i stanowisk peronowych dworca. Nie chciałbym rozwijać tutaj wątku zachowania niektórych kierowców PST, takich jak: jazda pod prąd, mycie autobusów, czy też …wypróżnienia „pod koło”. Jako zarządzający 3/6 ruchem na dworcu, pomimo braku zdarzeń drogowych, nie mogę pozwolić na codzienne powstawanie sytuacji niebezpiecznych – dodaje.

Za co ZTZ karze operatorów?

Łukasz Kosobucki zaznacza, że kary nie są nakładane na kierowców, ale operatorów niezależnie od podmiotów i od wielu lat.

- Mamy na szczęście narzędzia informatyczne i możemy kontrolować w sposób efektywny wykonywanie kursów. Wymogi co do obsługi linii wynikają z zawartych umów przewozowych. W 2020 roku wyniosły one łącznie ok. 34,6 tys. zł, z czego dla PST 20,2 tys. zł. Stanowi to ok. 60% całkowitej wartości nałożonych na wszystkich operatorów kar. Wynik ten jest zbieżny z wolumenem pracy eksploatacyjnej wykonywanej przez PST, który wynosi ok. 65% całkowitej liczby wozokilometrów na sieci ZTZ – wyjaśnia.

Za co nakładane są kary? Nasz rozmówca wymienia m.in. odjazdy z przystanków przed czasem, brak obsługi przystanków lub obsługę linii taborem niezgodnym z umową (lub przekazanym rozkładem jazdy).

ZTZ wypowiedziało umowę

Łukasz Kosobucki potwierdza, że od teraz PST będzie musiał startować w przetargach, jeżeli zamierza dalej świadczyć swoje usługi w transporcie publicznym. Wcześniej tak nie było.

- Umowa, która została wypowiedziana PST, zawarta była 28 grudnia 1995 r., a więc jeszcze poza ustawą Prawo Zamówień Publicznych, która weszła w życie rok później. W trakcie realizacji umowy, zwierano aneksy, na podstawie których następował wzrost jakości usług poprzez m.in. zakup taboru, czy też wyposażenia pojazdów. Aneksy zawierane były za zgodą obydwu stron umowy (Miasto Rybnik – PST) i powodowały zwiększenie stawki za wykonywaną prace eksploatacyjną – dowiadujemy się.

Nasz rozmówca zaprzecza jakoby PST był zmuszany do inwestycji, tym bardziej w konkretne marki pojazdów, a nawet gdyby, to autor listu sam pokazuje, że gdyby nie wymagania ZTZ, to PST nie czyniłaby żadnych inwestycji.

- Przykład 4/6 autobusów zasilanych sprężonym gazem ziemnym (CNG) jest doskonałym dowodem na nierzetelne wykonywanie usług. Podsumowując umowa z PST była zawarta poza Ustawą prawo zamówień publicznych. Teraz będą ogłaszane przetargi – na zasadach wolnorynkowych. Jest to lepsze dla spółki, gdyż może uzyskać wyższe niż dotychczas stawki – wyjaśnia.

„Afera gazowa” – jak to naprawdę było?

Dyrektor ZTZ wspomniał o autobusach na gaz i nierzetelnym wykonywaniu usług. O co chodzi? Jak dowiadujemy się, 30 maja 2019 r. PST zobowiązało się do wprowadzenia do ruchu do końca 2019 roku dziewięciu autobusów zasianych CNG.

- Zobowiązanie to było dobrowolne – w ciągu 7 miesięcy PST powinna zamówić i odebrać pojazdy oraz zapewnić sposób ich zasilania w gaz. Inwestycje, jakie PST podejmowało na podstawie dobrowolnie zawieranych aneksów (również w poprzednich latach), zawsze odbywały się bez zmiany warunków obowiązywania umowy przewozowej, zawartej na czas nieokreślony z rocznym okresem wypowiedzenia przypadającym na koniec kolejnego roku. Oznacza to, że zobowiązania PST podejmowane były bez gwarantowanego terminu świadczenia usług. Nie jest w mojej kompetencji ocena, czy zarząd PST podpisując takie zobowiązania działał na szkodę spółki czy nie – zauważa Kosobucki.

W efekcie pojazdy na CNG wyjechały dopiero w lutym 2020 roku, a tankowanie odbywa się na stacji oddalonej o kilkadziesiąt kilometrów – w Gorzyczkach. Nasz rozmówca przypomina, że taką stację PST miało uruchomić we własnym zakresie (podobnie jak inne przedsiębiorstwa komunikacyjne – tzw. stacja kontenerowa) lub zaopatrywać się w gaz z butlowozu do czasu wybudowania stacji.

- Nie jest więc prawdą publicznie podawana informacja, że brak stacji nie jest winą PST. Niestety w ruchu kursuje dziennie maksymalnie połowa pojazdów, a licząc średnią za ostatnie 12 miesięcy – tabor wykorzystany jest w ok. 33%. Efekt ekologiczny nie jest więc osiągnięty. Na PST nakładane są kary, które dochodzone będą najpierw w drodze ugody, a następnie na drodze sądowej – zgodnie z treścią aneksu – wyjaśnia szef ZTZ.

Kierowcy Transgóru się lenią?

Łukasz Kosobucki porusza też kwestię czasu pracy kierowców komunikacji miejskiej. Podkreśla, że jest on regulowany m.in. treścią ustawy o czasie pracy kierowców oraz wewnętrznymi uregulowaniami operatora.

- W przypadku PST zauważalna jest jednak odwrotna praktyka. Miarą efektywności linii komunikacyjnej jest stosunek prędkości eksploatacyjnej do prędkości komunikacyjnej. W skrócie mówiąc ile czasu pojazd (kierowca) stoi, a ile kursuje na linii. ZTZ płaci za usługi przewozowe stawkę jednostkową - za wozokilometr, a więc im więcej pojazd stoi, tym PST mniej zarabia. W przypadku PST efektywności te są rzędu 60%, inaczej mówiąc – kierowcy 40% czasu pracy nie świadczą usług – mówi.

Dyrektor ZTZ przytacza też służby (praca kierowcy) układane są przez PST i dla przykładowo wybranych służb:

- na 11:25 pracy, postój wynosi 4:36;
- na 12:04 pracy, postój wynosi 4:44;
- na 8:48 pracy, postój 3:10;
- na 8:36 pracy, postój 3:30;
- na 6:57 pracy, postój 3:52;
- na 10:21 pracy, postój 3:48;
- na 10:41 pracy, postój 4:00.

Dyrektor ZTZ nie rozmawia z Transgórem?

Łukasz Kosobucki potwierdza, że nie utrzymuje z jednym z dyrektorów PST kontaktu innego, jak tylko pisemny.

- Jest to wynik jego pretensji (wyrażonych telefonicznie, a następnie osobiście) po ogłoszeniu przetargu, w którym każdy z operatorów miał równe szanse – co nazywamy wolnym rynkiem i zachowaniem uczciwej konkurencji. Wprowadzenie cywilizowanych zasad współpracy przystających do obecnej rzeczywistości jest trudne do przyjęcia przez PST, stąd tego rodzaju listy, paszkwile, awantury i pretensje. Nie akceptuję takiego stylu pracy, jaki w ostatnim czasie prezentują kierowcy PST – wyjaśnia.

Jak dodaje na koniec dyrektor ZTZ, w przypadku rozwoju taboru autobusowego największym problemem jest PST. Wyjaśnia nam, że prezentowane w pismach do ZTZ i Miasta Rybnika zobowiązania finansowe spółki nie pozwalają na nowe inwestycje w tabor, tym bardziej gazowy, czy też elektryczny lub hybrydowy.

- Zarówno PST jak i poprzedni dyrektor ZTZ „przespali” wiele aspektów – inaczej mówiąc: „było jak było, po co zmieniać”. Staramy się to nadrobić – mówi.

>>Czytajcie całą odpowiedź Łukasza Kosobuckiego przesłaną do naszej redakcji<

Co na to Transgór?

Co w kontekście listu kierowców i odpowiedzi ZTZ mówi firma Transgór? Zestawiliśmy nasze pytania z odpowiedziami Andrzeja Gruszki, wiceprezesa zarządu PST Transgór S.A. Otrzymaliśmy je jeszcze przed pismem Łukasza Kosobuckiego:

Czy zarząd Transgóru również odczuwa ochłodzenie stosunków z ZTZ i miastem?

Brak odpowiedzi.

Czy faktycznie nie została przedłużona z Państwem umowa i dlaczego?

Umowa na świadczenie usług przewozowych środkami komunikacji miejskiej (jedna z dwóch obowiązujących) została wypowiedziana. Wypowiedzenie zostało dokonane zgodnie z zapisami w umowie, mówiącymi, między innymi, o braku konieczności podawania powodu wypowiedzenia.

Jakie macie plany na przyszłość?

Chcemy kontynuować świadczenie usług przewozowych środkami komunikacji miejskiej na rzecz Miasta Rybnika, wykorzystując posiadany przez nas nowoczesny tabor autobusowy, sprawne, dobrze zlokalizowane zaplecze techniczne oraz, co najważniejsze, wysoko wykwalifikowaną i doświadczoną kadrę.

W jakiej kondycji finansowej znajduje się firma Transgór?

Obecnie sytuacja Spółki jest stabilna, ale w związku z faktem, że przychody z tytułu świadczenia usług przewozowych stanowią prawie połowę jej rocznego przychodu, oczywistym jest, że ich brak będzie miał stanowczo negatywny wpływ na jej sytuację finansową i dalsze funkcjonowanie.

Czy próbowaliście Państwo albo ktoś z miasta rozmawiać o problemach? Doszliście do jakiegoś wniosku?

Jesteśmy w kontakcie z władzami Miasta Rybnika, przedstawiliśmy naszą propozycję kontynuowania współpracy, czekamy na odpowiedź.

Już po odpowiedzi dyrektora ZTZ, zadaliśmy PST dodatkowe pytania o „aferę gazową” i efektywność kierowców. Padło też pytanie o zobowiązania finansowe spółki, które nie pozwalają na nowe inwestycje w tabor, tym bardziej gazowy, czy też elektryczny lub hybrydowy. Do tej pory nie otrzymaliśmy odpowiedzi.