Mieszkańcy zbulwersowani wyburzeniem dworka. „Zniszczono historię Zamysłowa”

Dyskusja nad grobem zmarłego

Jak na wstępie poinformował mieszkańców Zamysłowa Wojciech Student – pełnomocnik prezydenta ds. inwestycji i gospodarki przestrzennej, wojewódzki konserwator zabytków miał pełną świadomość, że budynek dworku zostanie wyburzony. Z kolei Aleksandra Frydrychowicz – Miejska Konserwator Zabytków w Rybniku przypomniała zebranym, że obiekt nie był wpisany do rejestru zabytków, nikt z poprzednich właścicieli tego nie dokonał. - Pojawiła się w mediach informacja, że chciał to zrobić wojewódzki konserwator zabytków. Prawo mówi jednak o tym, że aby wpisać obiekt do rejestru można tylko na wniosek właściciela – wyjaśnił.

MKZ poprawił Wojciech Student. - Wojewódzki konserwator zabytków też ma prawo wpisać obiekt do rejestru zabytków, ma prawo zrobić z urzędu, natomiast nic takiego nie zrobił – dodał. Zdaniem pełnomocnika doszło do „zbrodni na obiekcie”, który jest elementem naszej tożsamości. - Tutaj powinien siedzieć właściciel i tłumaczyć nam, dlaczego doprowadził budynek do rozbiórki. Miasto ma jednak ograniczone możliwości. Powiem wprost – powinno po prostu nabywać takie obiekty i roztaczać właścicielską ochronę. Przejmowanie obiektów to jedyna ścieżka – zaznaczył. Przedstawiciel rybnickiego magistratu przestrzegł jednak mieszkańców Zamysłowa, że Rybnik ma ograniczone możliwości finansowe.

Dyrektor rybnickiego muzeum – dr Bogdan Kloch nie ukrywał, że jest zdegustowany całą sprawą i zamieszaniem, które wybuchło „nad grobem zmarłego”. - Problem jest złożony i dotyka wielu przestrzeni. Moim zdaniem Wasze pretensje są uzasadnione aczkolwiek skierowane w nie tę stronę. Wiele zabytków w naszym mieście pochodzi z poprzedniej epoki, a musicie mieć Państwo świadomość że w czasach PRL-u wszystko co powstało w czasach Pruskich było traktowane jako coś niedobrego, negatywnego. To się odbija w dzisiejszej dyskusji – wyjaśnia. Zdaniem dyrektora muzeum, ratowanie dziedzictwa w Polsce rozpoczęło się z kilkunastoletnim opóźnieniem. - Należało już działać pod koniec lat 80-tych, ale nie na poziomie miasta, ale województwa czy kraju – dodaje.

Dlaczego w spotkaniu nie uczestniczyła właścicielka terenu, na którym do niedawna stał dworek Florianshof? Ponieważ nie została zaproszona. - Nie chciałem zapraszać właścicielki ze względu na napięta sytuację i narażać ją na konfrontację – wytłumaczył przewodniczący rady dzielnicy Zamysłów Franciszek Kurpanik. - Zwrócę się jednak do niej z prośbą, aby ewentualnie nowopowstały obiekt przynajmniej nawiązywał w jakiejś formie do dworku, którego już nie ma. Mam nadzieję, że właścicielka nam nie odmówi – powiedział.

Mieszkańcy boją się o 150-letnie drzewa

W dyskusji wzięli udział mieszkańcy dzielnicy. Pytali się przedstawicieli władz i instytucji miasta, czy zrobiono wszystko, by zachować dworek Florianshof. - Bardzo ubolewa mnie, że nie było dialogu społecznego, szkoda że nie było spotkania kilka lat temu, lub wtedy gdy koparka uszkodziła część budynku – oznajmił jeden z rybniczan. Zarzucał też radzie dzielnicy, że ta nie zrobiła żadnego kroku w tej sprawie.

Danuta Hanak, przewodnicząca rady odparła, że ta nie otrzymała od mieszkańców w przeciągu kilku poprzednich lat żadnych niepokojących sygnałów. - Rada dzielnicy nie zrobiła żadnego kroku. Natomiast ani ja, ani pan, ani żaden z obecnych tu na sali nic nie zrobił w tej materii – zauważył Franciszek Kurpanik. - Ale to państwo są naszymi przedstawicielami! - odparł mężczyzna.

Mieszkańcy dzielnicy martwią się teraz o drzewa, które rosną w pobliżu zburzonego dworku. Wg ich szacunków mają już około 150 lat. - Mogą stać się już pomnikami przyrody. Jeżeli właścicielka działa jako osoba prywatna to może ściąć drzewa w każdej chwili. Może się okazać, że za chwilę nie tylko dworek zniknie. Gorzej dla niej, jeżeli występuje jako osoba, która prowadzi działalność gospodarczą – ktoś powiedział w grupie.

- Czy ktoś podjąłby ryzyko inwestycyjne np. wyciąłby drzewa nie wiedząc, że spotkają go roszczenia prawne? - zapytał retorycznie Wojciech Student.

Wśród zebranych padło hasło by założyć KOD – Komitet Ochrony Drzew, ktoś jeszcze rzucił hasło, by nie doszło przypadkiem do kolejnego spotkania tuż po ścięciu roślin. - Pan prezydent na pewno sprawdzi, czy osoba fizyczna jest właścicielem tej nieruchomości. Może być sytuacja, że właścicielką wystąpiła jako osoba fizyczna i może skorzystać z tzw. ustawy Szyszki. Wtedy to będzie problem, bo ma do tego prawo. To nie jest nasz wymysł – oznajmił Franciszek Kurpanik.

To nie uspokoiło jednak rybniczan. - Ta dyskusja o wyburzeniu dworka jest za późna. Zniszczyliście historię Zamysłowa, to z tego miejsca powstała dzielnica. Nie wiem, czy ktoś jest starszy ode mnie. Jak poszłam z wnukami na spacer, to wytłumaczyłam dzieciom kto tam mieszkał. Kto będzie wiedział jak powstawał Zamysłów? To rażące naruszenie prawa! - ten głos starszej pani spotkał się z gromkimi brawami.

- Potraktowano nas niepoważnie. Większość zainteresowanych tym tematem osób powiedziała, że nie przyjdzie na spotkanie, bo z nerwów powiedziałaby coś nieodpowiedzialnego. Potraktowaliście nas jak gówniarzy – rzucił jeden z mieszkańców Zamysłowa.

Miasto pracuje nad gminnym programem opieki nad zabytkami

Agnieszka Skupień, rzecznik magistratu wskazała, że zgodnie z art. 5 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami obowiązek dbania o zabytek spoczywa na właścicielu. - Gmina nie ma prawnych możliwości, by wywierać naciski w tym zakresie ani też możliwości, by taki obiekt wpisać do rejestru zabytków – o to wystąpić musiałby sam właściciel zgodnie z art. 9 pkt. 1.  przywoływanej ustawy. W przypadku pozostałości po majątku dworskim Florianhof postępowanie kolejnych właścicieli (brak jakichkolwiek remontów, zaniedbanie itp.), długotrwały stan nieużytkowania, a także wydarzenia ostatnich miesięcy (katastrofa ściany, ostatnio pożar, mimo wykonanych zabezpieczeń przed dostępem), doprowadziły obiekt do ruiny - wyjaśniła.

Zdaniem rzecznik, decyzja o zgodzie na rozbiórkę obiektu w takiej sytuacji była jedyną możliwą. - Nie  było szans na racjonalne zagospodarowanie obiektu ani też możliwości prawnych pozwalających na ingerencję gminy w stan obiektu lub zakres jego ochrony - dodaje.

Miasto pracuje jednak nad mechanizmem, który ma lepiej zabezpieczać tego typu obiekty jak np. dworek przed zniszczeniem. - Wspomniany gminny program opieki nad zabytkami jest opracowywany i wymaga niezwłocznego uchwalenia. Wiosną planowane są konsultacje społeczne w tym zakresie z mieszkańcami, a wprowadzenie stosownej uchwały do porządku obrad  planowane jest na wrzesień br. Mniej więcej w tym samym czasie planowane jest utworzenie parku kulturowego na terenie szeroko rozumianego śródmieścia, co pozwoli na objęcie dodatkową ochroną wielu ważnych dla dziedzictwa historycznego miasta obiektów - powiedziała Agnieszka Skupień.

Pełne stanowisko rybnickiego magistratu w kwestii Florianshof opublikowaliśmy też w osobnym artykule TUTAJ.

A jakie jest Wasze zdanie w tym temacie?