Idea smart villages, czyli „inteligentnej wsi” to pochodna stworzonej w latach 90. XX wieku koncepcji smart cities, przewidującej wdrażanie rozwiązań zapewniających mieszkańcom miast zrównoważony rozwój w duchu technologicznych innowacji. W przypadku działań Stowarzyszenia Rozwoju na Rzecz Wsi Bełk idee smart villages w krótkim czasie przekształciły się w konkretne rozwiązania przynoszące mieszkańcom sołectwa realne, pozytywne korzyści.
Lokalne władze realizujące założenia wpisujące się w koncepcję „inteligentnej wsi” winny dostarczać swoim mieszkańcom rozwiązania dzięki którym będzie im się po prostu dobrze żyło. I to nie tylko te innowacyjne, stricte technologiczne związane np. z rozwojem rynku pracy czy transportem, ale również takie, które znajdą zastosowanie w obszarze szeroko pojętej kultury, ekologii czy turystyki. Dążenie do wyrównania poziomu życia mieszkańców wsi i miast, wdrażanie rozwiązań poprawiających codzienne życie mieszkańców i dostępność oferowanych na terenach wiejskich usług oraz wzmocnienie postaw obywatelskich to priorytetowe założenia koncepcji smart villages.
Michał Stokłosa, wiceprezes Stowarzyszenia Rozwoju na Rzecz Wsi Bełk (SRRWB) tłumaczy:
- W idei tej najważniejsze jest to, aby to sami mieszkańcy wsi inicjowali przemiany w swoich miejscowościach, wspólnymi siłami dążyli do poprawy jakości życia. A więc to mieszkańcy wsi powinni czuć się odpowiedzialni za to, co mogą uczynić dla siebie i przyszłych pokoleń, dbając jednocześnie o zachowanie swojej tożsamości, nie rezygnując przy tym z wykorzystania nowoczesnych rozwiązań technicznych.
Jednym z pierwszych propagatorów odnowy wsi w duchu nowoczesności w Polsce był Ryszard Wilczyński. Zainspirowany działaniami prowadzonymi na rzecz obszarów wiejskich w Austrii i w Niemczech w 1997 roku zainicjował w województwie opolskim utworzenie pierwszego w kraju regionalnego programu odnowy wsi. Wilczyński znalazł godnych siebie naśladowców, którzy uwzględniając założenia idei smart villages, innowacyjność potraktowali jako jeden z kluczowych elementów koncepcji rozwoju obszarów wiejskich. W sołectwie Bełk wyzwanie podjęli: Michał Stokłosa, Jolanta Szejka (sołtys Bełku) oraz Leszek Szejka. To z inicjatywy pani Jolanty powstała grupa odnowy wsi, która z czasem postanowiła sformalizować swoje działanie, przekształcając się w Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Bełk.
Innowacyjne rozwiązania wdrażane z myślą o lokalnej społeczności od początku stały się niezwykle istotnym elementem działalności organizacji. Stokłosa podkreśla, że pojęcie smart to nie tylko inteligentne zarządzanie wykorzystujące nowe technologie. Ujmuje to szerzej, definiując je jako „sprytne i przyjazne wykorzystywanie wiedzy mającej na celu poprawę jakości życia, lepsze wykorzystywanie zasobów, czy dbanie o środowisko naturalne”. Koncepcja smart villages to już bowiem nie tylko modny trend, który przyszedł do nas z Europy Zachodniej, ale realia kształtujące przyszłość polskiej wsi i inteligentna odpowiedź na wyzwania stawiane jej w czasie rzeczywistym (np. globalny kryzys klimatyczny czy problemy demograficzne). Zdając sobie z tego sprawę, członkowie SRRWB podchwycili temat, podejmując na rzecz Bełku realne działania wpisujące się w ten trend.
Jakie? Jednym z nich jest zainstalowanie w Bełku nowoczesnych, zasilanych panelami słonecznymi wiat przystankowych. Obok funkcji tradycyjnej (jako miejsce dla oczekujących na autobus) przystanki spełniają również funkcję informacyjną – panel słoneczny zainstalowany na dachu wiaty podświetla tablicę informującą mieszkańców o zbliżających się wydarzeniach kulturalnych i sportowych. Poza tym, wiaty wyklejone zostały wielkoformatowymi zdjęciami Bełku z lotu ptaka, dzięki czemu świetnie promują sołectwo. Inicjatywa ta spotkała się z szerokim poparciem bełkowian – do tego stopnia, że już wkrótce zostaną zainstalowane dwa nowe przystanki. Sam projekt był od początku ściśle konsultowany z mieszkańcami wsi. To oni, podczas zebrania sołeckiego zdecydowali o ich montażu, a inwestycję sfinansowano w ramach funduszu sołeckiego.
W planach stowarzyszenia jest już kolejne przedsięwzięcie typu smart.
- Chcemy wprowadzić nowy system komunikacji z mieszkańcem, który roboczo nazwaliśmy Systemem Informacji Publicznej Bełk. Jest to aplikacja webowa zawierająca nie tylko informacje o naszej miejscowości z zakresu między innymi dróg, sieci wodociągowej, rowów melioracyjnych, ścieżek rowerowych i edukacyjnych. Za jej pośrednictwem użytkownik będzie mógł również zgłosić problem, którym władze sołectwa powinny się zająć oraz inicjatywę do zrealizowania. System ten ma być jednocześnie narzędziem do diagnozowania aktualnych potrzeb mieszkańców oraz ma pomóc w sprawnym i efektywnym przeprowadzaniu konsultacji społecznych.
Aktualnie prowadzone są testy tego na wskroś innowacyjnego rozwiązania. Docelowo system ten ma być również aplikacją mobilną. Prace trwają długo, bo dane nie są zasysane automatycznie np. z samorządowych baz danych, ale są wprowadzane ręcznie przez inicjatorów wdrażających to narzędzie na terenie Bełku.
Realizacja „inteligentnych” przedsięwzięć nie byłaby możliwa bez bycia blisko ludzi, obserwacji ich codziennego życia i wsłuchiwania się w ich problemy. Właściwe postawienie diagnozy i aktywizacja samych bełkowian – uświadamianie mieszkańcom prostego faktu, że mają realny wpływ na poprawę warunków swojego życia to jedne z najistotniejszych elementów całej „smart-układanki”.
Czy już wkrótce Bełk stanie się wzorcowym przykładem strategii rozwoju wsi opartej o inteligentne rozwiązania? To całkiem możliwy scenariusz. Póki co, władze sołectwa i lokalni aktywiści spisują się na medal. W przyszłym roku, SRRWB wspólnie z panią sołtys, radą sołecką i ekspertami będą tworzyć nową koncepcję rozwoju Bełku. Z tego powodu planowane są szerokie konsultacje społeczne, których celem będzie wypracowanie odpowiedniego dokumentu strategicznego, uwzględniającego realne potrzeby mieszkańców. Elementy smart-idei z pewnością znajdą swoje miejsce w tym planie.
**********
Artykuł został opublikowany w ramach realizacji zadania "Pozarządowy e-manager. Rozwój instytucjonalny organizacji w dobie cyfrowej rewolucji", który jest współfinansowany ze środków otrzymanych od Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014-2020.
**********
Wypadek w kopalni Chwałowice. Po rannego górnika przyleciał śmigłowiec LPR
43952Można wnioskować o 45 tys. zł na wymianę pieca. Kolejki nie ma
41935Sport był jego pasją. Zmarł Ksawery Fojcik – nauczyciel i działacz sportowy
37603Zmarł dr Eryk Kwapuliński – najstarszy praktykujący lekarz w Rybniku
29309W tym wypadku zginęła matka i jej 11-letnia córka. Policja prosi o pomoc (zdjęcia)
28154Zmarł dr Eryk Kwapuliński – najstarszy praktykujący lekarz w Rybniku
+318 / -19Koleje Śląskie uruchomią codzienne połączenia Rybnik-Gliwice - od 9 czerwca!
+187 / -2Rak wątroby u 12-latka. Filip z Jejkowic potrzebuje pomocy
+154 / -4Sport był jego pasją. Zmarł Ksawery Fojcik – nauczyciel i działacz sportowy
+142 / -10Wypadek w kopalni Chwałowice. Po rannego górnika przyleciał śmigłowiec LPR
+143 / -19Komisarz wyborczy: T. Pruszczyński zrzekł się mandatu radnego Rybnika. „Decyzję podejmę po II turze”
37Szczepan Twardoch kontra Maciej Kopiec. Poszło o Łukasza Kohuta. Pisarz doczekał się odpowiedzi europosła
26Koleje Śląskie uruchomią codzienne połączenia Rybnik-Gliwice - od 9 czerwca!
25"Nie jestem przeciwnikiem walki o czyste powietrze". A. Sączek twierdzi, że jego piec spełnia normy ustawy
21Łukasz Kohut rozstanie się ze skłóconą Lewicą? Onet: wystartuje do Parlamentu Europejskiego z list KO
19Byłeś świadkiem wypadku? W Twojej okolicy dzieje sie coś ciekawego? Chcesz opublikować recenzję z imprezy kulturalnej? Wciel się w rolę reportera Rybnik.com.pl i napisz nam o tym!
Wyślij alert