Wystawę „Piękne, użyteczne, zbędne... Obiekty kolejowe w Polsce” będzie można oglądać w Muzeum w Rybniku od 12 września do 30 listopada 2016 r.
Autor scenariusza jest Michał Pszczółkowski, kuratorem Dawid Keller, a za aranżację odpowiada Katarzyna Jendrośka-Goik.
Partnerem wystawy jest Muzeum Ziemi Górnośląskiej w Ratingen (Oberschlesische Landesmuseum Ratingen)
Wystawie towarzyszą:
Informacja o wystawie
Kolejnictwo jest jednym z najważniejszych czynników rozwoju cywilizacyjnego doby nowoczesnej, a budynki kolejowe z dworcami na czele należą do najważniejszych osiągnięć architektonicznych swoich epok. Pełniły nie tylko funkcję utylitarną, ale także reprezentacyjną, będąc symbolem nowoczesnego miasta. Dlatego też wiele dworców kolejowych w Polsce to prawdziwe perły architektury, mające swoją duszę i niepowtarzalny charakter, kształtowany pieczołowicie przez wiele lat. Dworce kolejowe były powodem do dumy dla mieszkańców miast, a ich urodę uwieczniono na setkach obrazów, pocztówek i zdjęć.
Celem wystawy jest prezentacja architektury kolejowej jako wartościowego, ale zwykle niedocenianego elementu polskiego krajobrazu, wskazanie wartości kulturowych architektury kolejowej z różnych epok oraz roli, jaką odgrywa w tworzeniu krajobrazu kulturowego. Elementy architektury kolejowej wymiernie kształtują ten krajobraz, a jej przemiany i likwidacja skutkują znaczącymi przekształceniami i stratami.
Wystawa stawia sobie zatem za cel także zarysowanie zagrożeń, jakie gromadzą się nad tymi obiektami. W wyniku przemian gospodarczych po 1989 roku wiele obiektów kolejowych zostało pozbawionych swojej funkcji, w związku z czym popadło w ruinę lub bezpowrotnie straciło swój charakter, wiele wreszcie uległo rozbiórce. Wraz z nimi degradacji uległ krajobraz kulturowy, jaki współtworzyły. Proces ten trwa, choć jednocześnie obserwujemy coraz liczniejsze, efektowne rewitalizacje reprezentacyjnych dworców dużych miast. Na początku 2013 roku PKP miało w swoim zasobie 2570 dworców, w tym 640 czynnych; docelowo przedsiębiorstwo chce zachować jedynie 220 czynnych dworców. Budynki kolejowe poddawane są w związku z tym bezceremonialnym przebudowom, adaptacjom i modernizacjom. Architektura XX-wieczna rzadziej podlega ochronie konserwatorskiej, w związku z tym dworce z tego okresu ulegają przekształceniom bez uwzględnienia zasad stosowanych w przypadku architektury zabytkowej. Także i użytkowane obiekty pozostawiają wiele do życzenia, są dewastowane w brutalny sposób, kojarząc się w efekcie z brudem, bezdomnymi i narkomanami. Wiele wreszcie obiektów, zwłaszcza mniejszych stacji, od dawna wymaga działań remontowych. Taki stan zachowania wynika często z braku właściwego rozpoznania wartości tych obiektów, mogącej się wyrażać w wysokiej klasy formie architektonicznej, interesującym rozwiązaniu funkcjonalnym czy choćby osobie projektanta; projekty dworców często powierzano znanym, w tym najwybitniejszym architektom tego okresu, co dotyczyło nie tylko reprezentacyjnych gmachów w dużych ośrodkach miejskich, ale też stacji wiejskich i małomiasteczkowych.
Autor tekstu: Michał Pszczółkowski
Informacja o autorze wystawy
dr Michał Pszczółkowski – autor scenariusza wystawy, dr nauk humanistycznych w zakresie nauk o sztuce, autor licznych publikacji w zakresie historii architektury. Pracownik Międzywydziałowego Instytutu Nauk o Sztuce w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. W 2005 ukończył studia magisterskie na kierunku ochrona dóbr kultury (specjalność: konserwatorstwo) na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Studiował także w Oldenburgu i Bambergu. W 2010 ukończył studia doktoranckie na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W latach 2008-2010 był autorem koncepcji i głównym koordynatorem projektu Exploseum w Bydgoszczy. Projekt ten polegał na adaptacji na cele muzealno-turystyczne linii produkcyjnej nitrogliceryny na terenie fabryki materiałów wybuchowych DAG Fabrik Bromberg. Realizacja projektu Exploseum została uhonorowana Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i uznana Wydarzeniem Muzealnym Roku SYBILLA 2011 w kategorii wystawy techniki, ponadto M. Pszczółkowski otrzymał za ten projekt Nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego w kategorii Fundusze Unijne w 2011 roku. Od 2010 jest adiunktem w Katedrze Architektury i Urbanistyki na Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego. Stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w Warszawie, członek Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Towarzystwa Miłośników Torunia. Zainteresowania badawcze Michała Pszczółkowskiego koncentrują się wokół historii architektury, szczególnie nowoczesnej (XX wiek). Publikował m.in. w "Informationen zur modernen Stadtgeschichte", "Centropa. A Journal of Central European Architecture and Related Arts", "Zapiskach Historycznych", "Kwartalniku Historii Nauki i Techniki" i "Kwartalniku Architektury i Urbanistyki", zaś jego publikacje książkowe to: „Architektura użyteczności publicznej II Rzeczypospolitej. Funkcja”, Dom Wydawniczy Księży Młyn, Łódź 2015; „Architektura użyteczności publicznej II Rzeczypospolitej. Forma i styl”, Dom Wydawniczy Księży Młyn, Łódź 2014; „Bydgoszcz między wojnami. Opowieść o życiu miasta”, Dom Wydawniczy Księży Młyn, Łódź 2013; „DAG Bromberg. Z dziejów bydgoskiej fabryki materiałów wybuchowych 1939-1945”, Wydawnictwo MOB, Bydgoszcz 2012; „Toruńska architektura XX wieku”, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012; „Exploseum DAG Fabrik Bromberg. Wybuchowa historia Bydgoszczy”, Wydawnictwo MOB, Bydgoszcz 2011; „Betonowa tajemnica. Fabryki materiałów wybuchowych DAG”, Wydawnictwo MOB, Bydgoszcz 2010; „Architektura Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu”, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2009. Autor wystawy "Toruński modernizm. Architektura miasta 1920-1939" prezentowanej w Archiwum Państwowym w Toruniu.
„Śrubki”
Projekt muzyczny Michała Jurkiewicza i Diany Ciecierskiej. Grają i śpiewają własne utwory, współpracują z Grzegorzem Wasowskim, Michałem Zabłockim.
Michał Jurkiewicz jest kompozytorem, autorem tekstów, producentem muzycznym, multiinstrumentalistą. Gra na instrumentach klawiszowych, skrzypcach i altówce, śpiewa. Od 10 lat jest członkiem zespołu Grzegorza Turnaua. Współpracuje z wieloma artystami, m. in ze Zbigniewem Wodeckim, Kubą Badachem, Dorotą Miśkiewicz, Andrzejem Sikorowskim. Michał jest absolwentem Akademii Muzycznej w Krakowie, jest również miłośnikiem kolei oraz amatorsko uprawia sport żużlowy.
Diana Ciecierska jest półfinalistką „Mam Talent” emitowanego przez TVN. Laureatka wielu prestiżowych międzynarodowych i ogólnopolskich konkursów wokalnych. Zdobywczyni nagrody Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Debiuty. Reprezentantka Polski na Międzynarodowym Festiwalu „Razem we wspólnej Europie” w Monachium. Studentka wokalistyki w Krakowskiej Szkole Jazzu i Muzyki Rozrywkowej. Obok muzyki jej drugą pasją jest język angielski. Kształci go, jako studentka anglistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przez wiele lat była związana z Tarnobrzeskim Domem Kultury. Współpraca muzyczna Michała i Diany rozpoczęła się około rok temu. Oboje pochodzą z Podkarpacia. Wspólnie koncertują wraz ze swoim zespołem.
Byłeś świadkiem wypadku? W Twojej okolicy dzieje sie coś ciekawego? Chcesz opublikować recenzję z imprezy kulturalnej? Wciel się w rolę reportera Rybnik.com.pl i napisz nam o tym!
Wyślij alert